Podcast Demagoga (Demagog)

Dla jednych dr. inż. Jerzy Weber. Dla innych swojski „pan Jurek”. Kim tak naprawdę jest Jerzy Weber, czyli facebookowy profil promujący dezinformację o 5G. W kolejnym odcinku podcastu Demagoga rozmawiamy z naszymi analitykami: Adamem Majchrzakiem oraz Łukaszem Grzesiczakiem, a także Michałem Połzunem, ekspertem od radiokomunikacji. Wspólnie przyglądamy się wątkom ze śledztwa Demagoga na temat Jerzego Webera. Kim tak naprawdę jest? Co znajduje się w jego poradniku? I jaką rolę odgrywa w tym ponczo dla konia? Dowiecie się słuchając tego odcinka!

Bio: Michał Połzun - ekspert od radiokomunikacji. 20 lat temu zaczynał od UMTS, teraz 5G. Przez długi czas zajmował się radiolokacją w Międzynarodowym Związku Telekomunikacyjnym ITU. Zawodowo tropił i analizował obce stacje i transmisje radiowe, teraz tropi również fake newsy.

Ekstremalne zjawiska pogodowe i katastrofy naturalne też są tematem fałszywych treści: ktoś ma wywoływać je celowo przy pomocy technologii. W grę wchodzi broń DEW czy projekt HAARP, wspomina się również o zasiewaniu chmur. Wszystkie miały być wykorzystane na korzyść „elit” ze szkodą dla zwykłych ludzi.

O tym porozmawiamy w kolejnym odcinku Podcastu Demagoga. Zajrzymy też na Maui, żeby sprawdzić, jak radzą sobie ofiary pożaru, który wybuchł na wyspie w sierpniu 2023 roku.

• “Directed Energy Weapon podpaliła wyspę na Hawajach? Fałsz”, Demagog

• “Pożar na Hawajach wywołano, aby przejąć ziemie? Brak dowodów”, Demagog

• “Many Celebrities Own Property on Maui”, New York Times

• “Maui wildfire report: Officials declined extra help before a deadly inferno engulfed Lahaina, killing more than 100 people”, BBC

• MAUI WILDFIRE INVESTIGATION RESOURCE PAGE

• “Zorza nad Polską to efekt HAARP? Fałszywe informacje”, Demagog

• ”HAARP powoduje katastrofy? Nie, to zmiana klimatu im sprzyja”, Demagog

Bez przerwy wraca do nas temat, o którym wszyscy chcielibyśmy już dawno zapomnieć. Pomimo ogólnoświatowych starań kolejne fale pandemii dają nam się we znaki i doprowadzają do wielu osobistych tragedii. Rozmawiamy z profesorem Andrzejem Falem, specjalistą w tej dziedzinie, o perspektywie lekarza na środowiskowy opór przed szczepieniami - konsensus naukowy utrzymuje ich skuteczność w opanowywaniu wirusa i ograniczaniu zakażeń oraz ciężkiego przebiegu choroby. Pan Profesor pomaga nam w prosty sposób wytłumaczyć skąd się bierze strach związany z terminologią medyczną, czy poszczególnymi fałszywymi informacjami dotyczącymi samej choroby i nowych wariantów koronawirusa.

Profesor Andrzej Fal to internista i alergolog, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergologii Centralnego Szpitala Klinicznego MSWiA w Warszawie, profesor uczelni na Wydziale Medycznym. Collegium Medicum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Prezes zarządu głównego Polskiego Towarzystwa Zdrowia Publicznego, autor i współautor 300 prac z dziedziny alergologii, chorób wewnętrznych i zdrowia publicznego. Pierwszy Prezes Stowarzyszenia Mensa Polska.

Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski

Ludzie potrafią żywo dyskutować nawet na temat rodzaju jedynego, słusznego majonezu. Nie mówiąc już o innych kwestiach, dotyczących polityki czy ekonomii. Nie bez powodu w ostatnich latach mówi się więcej o wzrastającej polaryzacji społecznej.

Co wpływa za ten wzrost? Jak rozmawiać z kimś, kto ma zupełnie inne poglądy niż my? Czy rozmowa międzybańkowa może nam pomóc? 

Fundacja Nowej Wspólnoty wierzy, że tak, dlatego działa na rzecz depolaryzacji. Zorganizowali projekt „Polska rozmawia”, w którym osoby o różnych poglądach mogły się ze sobą spotkać i poznać. Demagog był dumnym partnerem przedsięwzięcia.

Zapraszamy na pierwszą część rozmowy z prezesem Fundacji Nowej Wspólnoty, Wawrzyńcem Smoczyńskim. 

Bio: Wawrzyniec Smoczyński – współzałożyciel i prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Pełnomocnik rektora Uniwersytetu SWPS ds. strategii. Zajmuje się polaryzacją społeczną w Polsce, tworzy i prowadzi programy społeczne, nakierowane na zmniejszenie podziałów światopoglądowych. Wcześniej był dziennikarzem tygodnika “Polityka”, jest założycielem centrum analitycznego “Polityka Insight”. Na Uniwersytecie SWPS odpowiada za przygotowanie strategii uczelni na lata 2024-2029.

Przydatne linki: 

• Polska rozmawia

• Polski dialog

• Fundacja Nowej Wspólnoty
  

Święta już za pasem, zanim jednak wszyscy usiądziemy do wigilijnego stołu, to warto jeszcze raz zobaczyć, jakie fałszywe wiadomości krążyły ostatnio w mediach społecznościowych. Wiola Myszkowska razem z Mateuszem Cholewą sprawdzali powracające nieprawdziwe doniesienia dotyczące szczepionek, które wspólnie nazwali już „dezinformującym klasykiem”. Dla koneserów teorii spiskowych (i odniesień do popkultury) mamy też fragment dotyczący Projektu Blue Beam. Czym on jest i czy rzeczywiście w Islandii zakazano szczepień, dowiecie się z kolejnego odcinka!

Przydatne linki

• Hologram w Los Angeles związany z Blue Beam? Nie, to reklama

• Islandia zakazała szczepień przeciw COVID-19? Fałsz

• 17 milionów osób zmarło przez szczepienia? Fałszywe informacje

• Kto, jak i dlaczego próbował wpływać na wybory w Polsce?

• Chanuka to święto satanistów? Antysemickie tezy „polskiego żyda”

Tegoroczne Boże Ciało wypadło w czasie intensywnej kampanii wyborczej. Tego dnia działacze środowisk lewicowych zorganizowali taneczne wydarzenie pod Pałacem Prezydenckim. Do odwołania wydarzenia miał zachęcać Paweł Rabiej, obiecując w zamian spektakularne wynagrodzenie już po wyborach.

Everyday we hold in our hands one of the most advanced technologies based on artificial intelligence. It's in our phones, tablets and computers. The social media algorithms.

Recently, there has been a big discussion about chatbots and a possible risk of using them in massive production of misinformation. Meanwhile, algorithms already know that users of social platforms like to engage in outrageous, emotional, divisive, and judgmental content. That is why such content in promoted.

Our reaction to that kind of content not always stop on hitting a like-button. Sometimes what we read online convinces us to a certain point of view. Sometimes people take an offline action: for example, storm a pizza place or the Capitol.

Can algorithms influence us to vote for a particular candidate? Do they like to throw political misinformation at us? Can they make us change our political views? Do algorithms need to be turned off immediately?

We spoke with New York Times journalist, Max Fisher, about algorithms and their impact on the real world, including politics. On May 31 the premiere of his book "The Chaos Machine. The Inside Story of How Social Media Rewired Our Minds and Our World" took place in Poland.

Useful links:

1. https://www.szczeliny.pl/w-trybach-chaosu 

Thanks to the support of our listeners, we can share this podcast with You. If you liked this episode, you can buy us a coffee, become our Patron or support us in other ways. 

Powoli robi się ciepło, zaczynają pojawiać się komary, a wraz z nimi nurtujące pytanie - czy te owady mogą przenieść koronawirusa z jednej osoby na drugą? Odpowiedzi szukajcie w dzisiejszym odcinku, w którym opowiemy jak transmituje się Sars-CoV-2 i czy mamy się czego obawiać.

Jacek Staniszewski – historyk, dyrektor Akademii Dobrej Edukacji w Warszawie i tutor w Szkole Edukacji. Współtwórca popularnego podcastu EduGadki, w ramach którego wraz z Marcinem Zarodem przeprowadził blisko 100 rozmów na tematy związane z edukacją.

W debacie o edukacji krytyczne myślenie wymieniane jest jako jedna z kompetencji XXI wieku. Ale co tak naprawdę oznacza? W rozmowie podejmujemy próbę wskazania elementów składających się na tę umiejętność oraz sytuacji edukacyjnych, w których można ją rozwijać. Zastanawiamy się także, jak właściwie przygotowywać przyszłych nauczycieli i nauczycielki do wspierania uczniów w doskonaleniu krytycznego myślenia.

Wstęp i wprowadzenie: Patryk Zakrzewski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

W Podcaście Demagoga staramy się zaglądać do różnych zakątków świata, aby sprawdzić, jakie fałszywe treści się tam rozprzestrzeniają. Tym razem sprawdzimy, co dzieje się na Bałkanach, konkretniej w Serbii.

Serbia jest krajem kandydującym do Unii Europejskiej. Jednocześnie relacje medialne donoszą o wizycie Xi Jinpinga, a Chiny oraz Rosja przedstawiane są jako alternatywa dla Zachodu. Czy Serbia faktycznie „patrzy na wschód”?

Jak rozwijają się fałszywe narracje na Bałkanach? Jak dezinformacja wykorzystuje lokalne napięcia, konflikty i, naturalne dla Bałkanów, różnice kulturowe? Czy może wpłynąć na proces integracji Serbii z Unią Europejską? Jaką rolę odgrywają fałszywe narracje z zakresu medycyny alternatywnej? 

O tym opowie nam Natalia Żaba, dziennikarka i ekspertka do spraw Bałkanów.

Bio

Natalia Żaba – stypendystka Google Teaching Fellow dla Europy Środkowej i Wschodniej. Przed dołączeniem do zespołu dydaktycznego Google News Initiative, pracowała jako starsza redaktorka śledcza w Fundacji Reporterów, partnera Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) w Polsce. Wcześniej spędziła 10 lat na

Bałkanach, pracowała jako kierowniczka projektu i reporterka dla Balkan Initiative

Reporting Network (BIRN), Sky News, Al Jazeera i wielu innych mediów regionalnych i międzynarodowych. Była również badaczką w Global Initiative Against Transnational Organized Crime. Jest absolwentką wspieranej przez Harvard Leadership Academy for Poland i dwukrotnie pełniła funkcję asystentki dydaktycznej w tym programie.

Już wkrótce wejdzie w życie Digital Service Act (DSA), czyli akt o usługach cyfrowych. Co wprowadzą nowe regulacje i czy będą one rozwiązaniem problemów dotyczących walki z dezinformacją?

Pakiet zmian prawnych przygotowanych przez Parlament Europejski nałoży nowe obowiązki, m.in. na platformy społecznościowe. W podcaście Demagoga razem z Dorotą Głowacką, prawniczką w Fundacji Panoptykon odpowiadamy na pytania dot. tego, jak nowe regulacje wpłyną na walkę z dezinformacją.

Dorota Głowacka - prawniczka w Fundacji Panoptykon, w której zajmuje się zagadnieniami związanymi z ochroną praw człowieka w kontekście nowoczesnych technologii, w szczególności regulacją platform internetowych.

W drugim odcinku naszej miniserii rozmawiamy o dwóch sprawach. Pierwszą z nich jest jeden z ważniejszych fake newsów historii współczesnej, czyli pretekst do inwazji na Irak w 2003: budowanie i gromadzenie broni masowego rażenia przez reżim Saddama Husajna. Druga kwestia, przedstawiona również na przykładzie wojny w Iraku, to zachowania stadne w mediach. Dlaczego w niektórych sytuacjach całe rzesze dziennikarzy zgodnie przyjmują jedną, nie zawsze całkowicie obiektywną, narrację? Czy w szczególnych historycznie momentach, takich jak wojny i rewolucje, świadomość raportowania spraw wielkiej wagi i trudne warunki pracy w newsroomie wpływają na przekaz, który w takiej formie płynie do odbiorców?

Mariusz Zawadzki - W latach 2010-2017 korespondent „Gazety Wyborczej” w Waszyngtonie, wcześniej korespondent wojenny na Bliskim Wschodzie. Jego książka pt. „Nowy wspaniały Irak” była nominowana do nagrody Nike w roku 2013.

Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Coraz większa część naszego życia, coraz szybciej, przenosi się do sfery cyfrowej. Szczególnie dobrze było to widoczne na początku pandemii covid-19. W tej chwili korzystamy z technologii i internetu, żeby się uczyć, pracować, robić zakupy, spotykać się z rodziną i znajomymi, odpoczywać po pracy, realizować swoje hobby. Wstajemy rano, patrzymy na telefon. Kończymy śniadanie, siadamy do komputera. Jemy obiad przy kolejnym ekranie. “Wychodzimy” z pracy, a po chwili siadamy przed kolejnym ekranem, tym razem odpoczywając.

Gościem naszego drugiego odcinka był Kamil Śliwowski. Od prawie 15 lat prowadzi warsztaty i szkolenia dot. kompetencji cyfrowych i otwartych zasobów. Doradza instytucjom oraz organizacjom pozarządowym publikować otwarte zasoby. Natomiast nauczycielom, bibliotekarzom i trenerom pomaga wyszukiwać i odpowiednio wykorzystać je w ich codziennej pracy. Uwielbia uczyć się od innych osób podczas przygotowywania i prowadzenia działań edukacyjnych.

Życie uległo cyfrowej transformacji szybciej, niż mogłoby nam się wydawać, ale nie nauczyliśmy się jeszcze zdrowo funkcjonować w nowym środowisku. Kamil Śliwowski pomaga nam nawigować w tym temacie i opowiada, na co uważać, jak zadbać o siebie, kiedy odstawić telefon na bok i po co to robić. Tak jak lekarz może nam polecić odstawienie danego jedzenia (które, w odpowiednich ilościach, nie musi być takie złe), tak Kamil podpowiada nam jak odstawić nasz “second life”.

Kamil Śliwowski to prawdopodobnie najbardziej zaangażowany promotor konceptu cyfrowego dobrostanu w Polsce. Czym jest cyfrowy dobrostan? Dlaczego jest ważny szczególnie teraz, w trakcie pandemii? Jak podejść do technologii w ludzki, zdrowy sposób? To tylko niektóre z tematów, które poruszyliśmy w trakcie rozmowy.

Materiały i linki, z których Kamil czerpał dane lub wspominał o nich w odcinku:

- Świetny tekst Tobiasa Rose (współpracuje z Tristanem Harrisem ex. googlers, od filmu Social Dilemma) o tym, jak media i apki wykorzystują schematy przejmowania uwagi.

–> Oryginalny tekst: https://medium.com/@tobiasrose/the-enemy-in-our-feeds-e86511488de

–> Tłumaczenie na język polski: https://gomobi.pl/blogi/twoj-strach-i-oburzenie-sa-sprzedawane-dla-zysku-jak-jeden-wskaznik-zmienil-sposob-postrzegania-swiata/

- Model behawioralnej zmiany B.J. Fogga aut. książki Tiny Habbits: https://behaviormodel.org/

- Kurs o cyfrowym dobrostanie, który przygotowuje Kamil, będzie dostępny tutaj (na razie można zapisać się na powiadomienie mailowe): http://cyfrowydobrostan.pl/

- Więcej o Kamilu możecie dowiedzieć się tutaj: https://otwartezasoby.pl/o-mnie/

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

💊 Mafia medyczna, brak kontroli nad handlem suplementami i dezinformacja to zagrożenia dla społeczeństwa. Ten alarmujący problem ukazało nam zatrzymanie Oskara D. m.in. za udzielanie świadczeń medycznych bez zezwoleń i narażenie życia pacjentki z nowotworem. 

W rozmowie z Michałem Janczurą pytamy o to, jak to możliwe, że państwo jest bezradne wobec tego typu działalności.

Dowiedz się:

- Jak to możliwe, że osoba bez wykształcenia może w krótkim czasie stać się „ekspertem”?

- Jak mafia medyczna wykorzystuje brak kontroli nad handlem suplementami?

- Kto jeszcze szerzy medyczną dezinformację?

🎧 Włącz Podcast Demagoga i bądź na bieżąco z faktami.

➡️ Przekaż nam 1,5% podatku. Wpisz do PIT: KRS 0000615583

🗣️ Michał Janczura – dziennikarz śledczy Wirtualnej Polski. W swojej pracy koncentruje się na tematach społecznych, na systemie pomocy społecznej oraz na ochronie zdrowia. Laureat nagrody Grand Press.

Mówienie o Polsce wyłącznie z perspektywy dużych miast może prowadzić do tego, że odbiorca lokalny nie odnajdzie w tej opowieści siebie. 

W ostatnim (zamykającym ten cykl) odcinku Podcastu Demagoga Lokalnie przyjrzymy się obrazowi Polski poza metropoliami.

🗣️ O tym, jak  funkcjonują media lokalne w porównaniu z mediami ogólnopolskimi, rozmawia Wiola Myszkowska z Andrzejem Andrysiakiem – wydawcą tygodnika „Gazeta Radomszczańska” i zdobywcą tytułu Dziennikarza Roku 2024 w konkursie Grand Press.

➡️ Pomóż nam działać – przekaż nam 1,5% podatku. Wpisz do PIT: KRS 0000615583

Podcast zrealizowany przy współpracy z Sounds and Stories www.sounds-and-stories.com 

Dawno, dawno temu, istniało imperium Wielkiej Lechii, tak duże, że nie mieściło się na mapach i tak potężne, że skutecznie opierało się Rzymianom. Mieszkali w nim Słowianie: kochający wolność lud pochodzenia aryjskiego. Żyliby spokojnie, gdyby nie kosmiczna rasa reptilian, która dąży do przejęcia władzy na Ziemi. Walka trwa już setki lat, a wrogowie są podstępni: wywołują bratobójcze wojny, w których Słowianin zabija Słowianina, podstawiają zmiennokształtnych agentów, którzy zajmują najwyższe stołki, a na ich stronę przeszli już Żydzi, Niemcy, katolicy i przekupieni naukowcy, którzy fałszują prawdę historyczną. Słowianie zdają się być ostatnią deską ratunku dla Ziemi.

To najbardziej barwna wersja teorii o tzw. „Wielkiej Lechii”, połączona z teoriami spiskowymi i wątkami fantastycznymi. Wersja bez kosmitów to alternatywna, niepoparta wiarygodnymi dowodami opowieść o pochodzeniu Polaków. Publikacje na jej temat mylone są z naukowymi, tymczasem historycy kwalifikują je jako pseudonaukowe. Opiera się na niej wiele dezinformujących treści, z którymi stykają się nie tylko fact-checkerzy, ale też naukowcy. Właśnie dlatego w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie zorganizowano „wystawę interwencyjną”, zatytułowaną „Wielka Lechia - wielka ściema”. 

W tym odcinku Podcastu Demagoga zwiedzimy tę wystawę i rozmawiamy z jej kuratorami: historyczką i archeolożką Ewelina Siemianowską z Muzeum Powstania Państwa Polskiego w Gnieźnie oraz historykiem Arturem Wójcikiem z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mówimy o tym, jak rozmawiać o pseudonauce i teoriach spiskowych, dlaczego w ogóle warto o nich rozmawiać? Po co takie mity są tworzone i w jaki sposób mogą negatywnie działać na odbiorców.

🗽 Agencje prasowe zalewają nagłówki dotyczące prezydenta Stanów Zjednoczonych. Niekiedy trudno za nimi nadążyć, a komunikaty, które do nas docierają, bywają niekonsekwentne i przeczące faktom. 

🔎 Co można powiedzieć o rządach Donalda Trumpa? Jak wygląda psychologia władzy na jego przykładzie? Powinniśmy mówić o polityce, biznesie czy zwykłym show?

🎙️ Wiola Myszkowska rozmawia o tych aspektach z dr Mileną Drzewiecką w nowym odcinku PodcastuDemagoga.

Z odcinka dowiesz się, czy:

🔹 nauki z zakresu psychologii mogą nam pomóc dobrze wybierać liderów? 

🔹 zasada „nieważne co, ważne, żeby o nas mówili” może być korzystną strategią w polityce (i dla kogo)? 

🔹 taki lider jest dla wyborców wiarygodny? 

🔹 w ogóle polityk powinien być wiarygodny? A może inne słowo pasowałoby lepiej?

🗣️ dr Milena Drzewiecka – doktor nauk społecznych w dyscyplinie psychologii, dziennikarka telewizyjna oraz wykładowczyni na Uniwersytecie SWPS. Ekspertka Instytutu Zamenhofa. W pracy naukowej zajmuje się m.in. percepcją przywództwa, komunikacją i kreowaniem wizerunku w polityce. Interesuje się praktycznym zastosowaniem psychologii społecznej, z naciskiem na kampanie wyborcze. Wykłada m.in. marketing polityczny, psychologię polityczną oraz psychologię perswazji i komunikacji. Autorka studiów podyplomowych „Professional image: Psychologia wizerunku w biznesie i życiu publicznym". Trenerka liderów i propagatorka profesjonalizacji debaty publicznej. 

🎧 Włącz Podcast Demagoga i bądź na bieżąco z faktami.

➡️ Pomóż nam działać – przekaż nam 1,5% podatku. Wpisz do PIT: KRS 000061558.

Podcast zrealizowany przy współpracy z Sounds and Stories: www.sounds-and-stories.com 

O Jerzym Ziębie słyszał prawie każdy. Popularyzator medycyny alternatywnej jest obecny w mediach społecznościowych od wielu lat, a wydana przez niego książka “Ukryte Terapie” przez niektórych nazywana jest kultową.

Jak się jednak okazuje, nie wszystko w jego przeszłości jest jasne. W rozmowie z Mariuszem Sepioło z Fundacji Reporterów (Frontstory.pl) omawiamy dziennikarskie śledztwo, które wykazało powiązania Jerzego Zięby z kilkoma zagranicznymi firmami oraz analizę Demagoga punktującą szkodliwe teorie głoszone przez “niezależnego dziennikarza, publicystę i autora książek”.

Jaki swój udział ma w nich Jerzy Zięba i kim są osoby z nim współpracujące, o tym dowiesz się, słuchając tego odcinka podcastu.

 Mariusz Sepioło - dziennikarz Frontstory.pl, autor kilku książek reporterskich.

Pomimo tego, że Facebook ze swojego Programu Niezależnej Weryfikacji Informacji wykluczył polityków, to bany na Donalda Trumpa posypały się. Czy to dobrze? Czy powinniśmy się cieszyć z tego „cyfrowego impeachmentu”? Jak powinny być regulowane tak duże platformy jak Facebook czy Twitter, czy to już cenzura, czy walka z fake news? Czy w Polsce remedium okaże się tzw. Ustawa Wolnościowa, albo jak ją niektórzy nazywają „Lex Trump”?

Naszym pierwszym gościem była Sylwia Czubkowska. Redaktor prowadząca magazynu Spider’s Web+. Wieloletnia dziennikarka ekonomiczna i technologiczna takich tytułów jak Gazeta Wyborcza, Dziennik Gazeta Prawna i tygodnik Przekrój. Trzykrotnie nominowana do nagrody Grand Press w kategorii dziennikarstwo specjalistyczne. Czterokrotna laureatka nagród Prezesa Urzędu Patentowego za teksty na temat innowacji i wynalazków. Jedna z Top 15 ekspertek od 5G wybranych przez Women in tech Summit 2020.

Z Sylwią staraliśmy się odpowiedzieć na pytania dot. granicy wolności słowa oraz tego czy banowanie polityków (i nie tylko) w mediach społecznościowych to dobry pomysł. Jak powinny funkcjonować takie giganty technologiczne jak Facebook czy Twitter, kto powinien decydować o tym, czym jest prawda, a czym nie jest. W końcu, czy BigTechy powinny zostać objęte regulacjami prawnymi. Podczas rozmowy zastanawialiśmy się też nad tym, czy proponowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości tzw. Ustawa Wolnościowa, lub jak już niektórzy ją nazywają „Lex Trump” jest właściwą odpowiedzią na pytania związane z unormowaniem zasad, według których powinny funkcjonować największe platformy internetowe.

Czy demokracja przetrwa erę internetu? Zapraszamy do odsłuchu pierwszego odcinka, drugiego sezonu Podcastu Demagoga!

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Każdy może stać się źródłem fake newsa. Reagując bądź udostępniając niesprawdzone wiadomości, możemy przypadkiem przyczynić się do rozprzestrzeniania fałszywych informacji. Zasada ta dotyczy także mediów, którym zdarza się poprzez nagłówki sprowokować pojawienie się błędnych przekazów. W odcinku sprawdzamy ostatnie przykłady podobnych sytuacji, a przy okazji dowiadujemy się, co sprawia, że Polacy angażują się w dyskusję (podpowiedź: to sernik). Przydatne linki • https://demagog.org.pl/fake_news/atlantyk-sie-ochladza-wiec-nie-ma-zmiany-klimatu-sprawdzamy/ • https://demagog.org.pl/fake_news/unia-chce-stworzyc-rejestr-majatkow-obywateli-sprawdzamy-te-doniesienia/ • https://demagog.org.pl/fake_news/unia-wprowadzi-podatek-od-sprzedazy-ciast-sprawdzamy-to/ • https://demagog.org.pl/fake_news/wiecej-co%e2%82%82-to-wiecej-roslin-wyjasniamy-zjawisko-zielenienia-pustyn/

To pierwsza Prasówka po przerwie wakacyjnej! Warto dodać, że nagrywana w wyjątkowych okolicznościach: ostatniego dnia dorocznego zjazdu Demagoga, przy kawie, przy śniadaniu (niestety, bez gazety). Korzystając z okazji, zaprosiliśmy przed mikrofon naszą analityczkę Izabelę Tomaszewską, która opowiedziała o przykładzie fałszywych treści, których bohaterami są politycy – w tym przypadku kandydatka do Sejmu, Aleksandra Wiśniewska.

Oprócz tego omówiliśmy serię scamów z przerobionymi zdjęciami Sławomira Mentzena oraz… nagranie z imprezy w jednym z odeskich klubów. Czy jest ono dowodem, że wojny w Ukrainie nie ma? Spoiler: nie. Jaki był jej cel? Spoiler: charytatywny.

Przydatne linki: 

• „Aleksandra Wiśniewska widoczna na zdjęciu z imprezy? To nie ona”

• „Sławomir Mentzen aresztowany? Zdjęcia zostały przerobione!”

• „Koncert w Odessie to dowód, że wojny w Ukrainie nie ma? Fałsz”

• „Wybory zostaną sfałszowane? Uwaga na dezinformację!”

• „We didn’t Start the Fire” – Fall Out Boy

• „This War of Mine” – 11 bit studios
  

Efekty zmian klimatycznych nierzadko są trywializowane. Są one już widoczne w różnych miejscach na świecie: w Antarktyce, Tanzanii, Kalifornii, czy na wyspach Kiribati, które według szacunków w ciągu kilku dziesięcioleci zostaną zalane. Takich Informacji jednak nie znajdziemy na pierwszych stronach gazet. Gdzie zatem ich szukać? I jak czytać chwytliwe nagłówki? Odpowie Paweł Drozd, dziennikarz i autor podcastu „Brzmienie świata z lotu Drozda”.

Paweł Drozd - radiowiec, autor podcastu Brzmienie świata z lotu Drozda. 19 lat pracował w Programie III Polskiego Radia. Specjalizuje się w tematyce międzynarodowej. Nominowany do nagrody Grand Press w kategorii „Reportaż radiowy” za reportaże z Finlandii, Bhutanu oraz Papui-Nowej Gwinei.

🇺🇦 💻 Propaganda antyukraińska w mediach społecznościowych drastycznie wzrasta. W 2024 roku opublikowano niemal 327 tysięcy negatywnych polskojęzycznych wpisów i komentarzy. Wśród kont szerzących antyukraińską narrację znalazł się profil europosła Grzegorza Brauna.

Dowiedz się:

- Jakie konta najaktywniej promowały antyukraińską propagandę?

- Jaki był zasięg wpisów?

- Jakie nastroje Polaków wobec Ukraińców pokazują aktualne badania?

🗣️ O rosnącej liczbie fałszywych przekazów na temat Ukraińców rozmawiamy z Łukaszem Grzesiczakiem, starszym analitykiem w Stowarzyszeniu Demagog i autorem raportu opisującego antyukraińską dezinformację w 2024 roku w Polsce.

➡️  Przekaż nam 1,5% podatku. Wpisz do PIT: KRS 0000615583

Podcast zrealizowany przy współpracy z Sounds and Stories www.sounds-and-stories.com 

Tysiące ludzi w Gruzji od kilku tygodni protestuje przeciwko przyjęciu ustawy nazywanej „ustawą o  przejrzystości w kwestii obcego wpływu” albo „ustawą o zagranicznych agentach”. Według niej, jeśli przynajmniej 20 proc. finansowania danej organizacji pochodzi z zagranicy, musi zarejestrować się jako „agent zagranicznych wpływów”.Podobne ustawy funkcjonują również w innych krajach, w tym w Rosji. Czym różnią się od tej gruzińskiej? Dlaczego wetująca je prezydentka Salome Zurabiszwili nazwała je „rosyjskim prawem”? W jaki sposób może uderzać ono w fact-checkerów? Dlaczego od kilku tygodni odbierają oni anonimowe telefony z pogróżkami?  Porozmawialiśmy o tym z Sandro Gigaurim z Media Developement Foundation i serwisu Myth Detector, zajmującego się fact-checkingiem. Sandro Gigauri - pracuje jako Badacz Dezinformacji/Propagandy w Media Development Foundation (MDF) od 2021 roku; pełni również funkcję Redaktora Języka Angielskiego na platformie fact-checkingowej MDF „Myth Detector”. Sandro jest także Ekspertem ds. Monitorowania Środowiska Informacyjnego w European Service Network oraz Zaproszonym Wykładowcą na Ilia State University w Tbilisi. Oprócz codziennej pracy nad przejawami dezinformacji i misinformacji, Sandro jest autorem wielu publikacji, w tym: „Russian Information Warfare: Two Months After the Invasion in Ukraine”, „Media Literacy Sector Mapping in Georgia” oraz „Anti-Gender and Anti-LGBTQI Mobilization in Georgia”.  Przydatne linki:  „VIDEO MANIPULATION CLAIMING DEMONSTRATORS ARE USING A NAZI GESTURE” „A FABRICATED PROTEST POSTER IS BEING CIRCULATED ON SOCIAL NETWORKS” „FABRICATED POSTER AMID THE PROTESTS AGAINST THE »RUSSIAN LAW«” „Georgia: Abandon ‘Foreign Agent’ Registration Law” „Georgia president vetoes ‘foreign agent’ law”

Po krótkiej przerwie Prasówka z Dezinformacji powraca. Tym razem Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska przyglądają się medialnym fałszerstwom.

Po sieci krążą bowiem dziwne mapki z prognozą pogody, gdzie Lwów należy do Polski. Z kolei tygodnik „Polityka” ma rzekomo przedstawiać Ukrainę jako tonący okręt podwodny. A w tym wszystkim swoje pięć minut zbiera jeszcze Jerzy Zięba i jego tezy o sepsie.

O tym, co ciekawego twórcy internetowej dezinformacji wymyślili tym razem, dowiecie się, słuchając tego odcinka!

Czas spojrzeć prawdzie w oczy: wszyscy potrzebujemy dobrej opowieści. Jedni lubują się w teoriach spiskowych, inni - w historiach o tym, że jesteśmy kowalami własnego losu, którzy ratują świat zamawiając napoje bez słomki. Jak działają te opowieści? Kogo obsadzamy w rolach głównych? Kto jest w nich czarnym charakterem i dlaczego akurat Bill Gates (aka “demon w różowym sweterku”)? Z kim właściwie, na polach Internetu, walczą “Covidianie” i “Foliarze”? Na te pytania odpowiedział nam Marcin Napiórkowski: semiotyk kultury, badacz współczesnych mitów oraz pamięci zbiorowej.

Jako doktor habilitowany wykłada na Uniwersytecie Warszawskim. Publikuje w “Tygodniku Powszechnym”, jest autorem bloga mitologiawspolczesna.pl oraz kilku książek, m.in.: “Mitologia współczesna”, “Władza wyobraźni” czy “Turbopatriotyzm” . Współtworzył (nieaktywny już) generator teorii spiskowych.

Wstęp i wprowadzenie: Wiola Myszkowska

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Czy stereotypowa wizyta w urzędzie za każdym razem wygląda tak samo, wyjęta żywcem z filmu Barei? A wiedza o społeczeństwie sprowadzać się do zapamiętywania formułek i definicji o strukturach państwa? Akademia Wiedzy Obywatelskiej proponuje inne spojrzenie na aktywność pro-państwową i pracę na rzecz społeczności.

Bartosz Kubiak i Michał Tarnowski to działacze społeczni i założyciele Akademii Wiedzy Obywatelskiej, organizacji działającej na rzecz promocji państwowości, sfery publicznej, organizacji międzynarodowych i służby cywilnej. AWO prowadzi działania mające na celu pogłębienie wiedzy, szczególnie młodych ludzi, na temat aspektów zwyczajowo kojarzonych z wiedzą o społeczeństwie, i to w taki sposób, żeby kariera związana z pracą na rzecz państwa i społeczności zyskała na atrakcyjności w oczach ludzi wchodzących na rynek pracy.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

6 sierpnia na terytorium Rosji, do obwodu kurskiego, wkroczyła armia ukraińska i pozostaje tam do dzisiaj. Na ten moment nie mamy wielu informacji o tym, co się tam dzieje. Jak w takiej sytuacji pracują analitycy?

Zapytaliśmy o to analityczkę z Ośrodka Studiów Wschodnich, Katarzynę Chawryło. Opowiedziała nam, co Kreml powiedział swoim obywatelom na temat ofensywy Ukraińców oraz co na ten temat myślą Rosjanie.

Katarzyna Chawryło – Analityczka w Zespole Rosyjskim, w OSW od 2010 r. Absolwentka rusycystyki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Instytutu Kulturologii i Lingwistyki Antropocentrycznej na Wydziale Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończyła studia doktoranckie na Wydziale Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Pracuje nad rozprawą doktorską. Na kanale YT OSW prowadzi serię o rosyjskiej propagandzie.

Przydatne linki: 

• Propaganda w popłochu. Rosyjskie media o ataku Ukrainy, Ośrodek Studiów Wschodnich

• Rosjanie o ataku Ukrainy. Reakcje społeczeństwa, Ośrodek Studiów Wschodnich

• Dezinformacja po rosyjsku: osłabić Ukrainę i ośmieszyć Zachód

• Wojna w Ukrainie i dezinformacja. Śledź zestawienie!
  

Czy pamiętacie, co robiliście w 2014 roku? Od tamtej pory minęła dekada – właśnie tyle lat działa już Stowarzyszenie Demagog, pierwsza organizacja zajmująca się fact-checkingiem w Polsce. 

Dziś będziemy mieli szansę zanurzyć się w jej historię i zobaczyć, jak to się wszystko zaczęło, w czym pomogą nam dwie osoby zaangażowane od lat w działalność Demagoga: prezeska stowarzyszenia Małgorzata Kilian-Grzegorczyk, oraz jeden z członków zarządu Marcel Kiełtyka.

Przydatne linki

• Urodziny Demagoga

• Jak robimy fact-checking w Demagogu? 10 zasad fact-checkera

• Podsumowanie 2023 roku w Demagogu. Tak walczymy z dezinformacją

• Pacynkowi siewcy hejtu i dezinformacji. Jak działają w sieci? Śledztwo Demagoga

• Łączymy siły z Radiem ZET przed wyborami. Będziemy sprawdzać wypowiedzi polityków

• Skrzynki pod (nie)specjalnym nadzorem, czyli jak hakowano nie tylko ministra Dworczyka
  

During the last years of his presidency, Jair Bolsonaro has been a source of misleading content, including those on the COVID-19 pandemic. Data from Statista says that between January and August this year, Bolsonaro made about 1,430 misleading statements.

He recently lost the election. Luiz Inácio Lula da Silva will return to the presidency on January 1st. Does this mean changes for Brazil? Will there be less misinformation in the public space? And how did Bolsonaro's supporters react? What false narratives were the most popular during the campaign, and which ones appeared earlier in the United States?

Our guest was Natália Leal, the chief executive officer at Agência Lupa, the first fact-checking news outlet in Brazil. She is a winner of the Knight International Journalism Award 2021.

Natália Leal – the chief executive officer at Agência Lupa, Brazil's first fact-checking news website. Winner of the Knight International Journalism Award 2021 awarded by the International Center of Journalists. In 2020, she initiated the "Digital Democracy" project to popularize checking information during local government elections.

Rosyjska agresja na Ukrainę sprawiła, że w sieci pojawiło się wiele materiałów mających przedstawiać toczący się konflikt. Część z nich okazała się być fałszywa, co udało się wykazać dzięki pracy osób zainteresowanych OSINT-em. Wraz z Krzysztofem Wosińskim, autorem popularnej serii Czwartki z OSINT-em na Sekuraku, sprawdzamy, czym jest OSINT, czy za ja jego pomocą można dowiedzieć się dosłownie wszystkiego i co ma z tym wspólnego Shia LaBeouf i jego całodobowy stream przedstawiający flagę?

Krzysztof Wosiński - jest autorem popularnej serii OSINT Hints oraz Czwartki z OSINT-em na Sekuraku. W ramach Securitum prowadzi szkolenia z tematyki OSINT-u i bezpieczeństwa pracy w Internecie. Na Twitterze jako @SEINT_pl.

Bill Gates, Event 201, Instytut Pirbrighta, patent EP3172319A1 oraz, a jakżeby inaczej, koronawirus - co je łączy? W drugim odcinku przyglądamy się kolejnej pandemicznej teorii spiskowej, która tym razem przypisuje dużą część odpowiedzialności za wybuch tegorocznej pandemii Billowi Gatesowi i jego fundacji.

Jak rozpowszechniała się antyukraińska propaganda w listopadzie ubiegłego roku? Na to pytanie odpowiada raport Demagoga, który powstał we współpracy z Instytutem Monitorowania Mediów. Opowiemy o tym, jakie informacje możemy w nim znaleźć.

Zauważyliśmy też powrót dezinformacji medycznej. Dlatego przyjrzymy się również rewolucyjnemu przepisowi na pozbycie się natrętnego ataku serca w 60 sekund. Tajemnicą ma być składnik, który można znaleźć w naszej domowej szufladzie z przyprawami.

Kto by pomyślał, że warzywa mogą nam szkodzić. A jednak, jakiś czas temu taki przekaz pojawił się filmie opublikowanym przez pewną sieć burgerowni. Jak się okazuje, mitów na temat żywienia jest znacznie więcej. Modne diety, wegańskie zamienniki i inne kwestie to temat, o którym rozmawiamy z dr. Damianem Parolem, dietetykiem i psychodietetykiem. Specjalnie dla naszych Patronów i Patronek dostępny jest także fragment, w którym omawiamy cudowny lek na otyłość. Chcesz zostać naszym patronem? Wesprzyj nas!

dr n. o zdr. Damian Parol - Z wykształcenia dietetyk i psychodietetyk. Studiował w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego oraz w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej. Pod przewodnictwem prof. Artura Mamcarza obronił z wyróżnieniem pracę doktorską na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

Jest współautorem rozdziałów w podręcznikach akademickich oraz publikacji naukowych w zakresie stylu życia i dietetyki. Damian jest również autorem bloga damianparol.com oraz platformy ze szkoleniami on-line warsztatnauki.pl, a po godzinach trenuje trójbój siłowy.

Przydatne linki 

• Strona dr Damiana Parola - https://www.damianparol.com/

• Rzekomo szkodliwe warzywa - Czy warzywa lepiej zamienić na wołowinę? Sprawdzamy reklamę Bobby Burger

• Coś o skuteczności mięsożernej diety - Dieta lwa sposobem na migrenę? Nauka mówi co innego

• Zbiór różnych fałszywych informacji na temat diety - Jaka dieta jest zdrowa? Celowe upraszczanie to też dezinformacja
  

Teorie spiskowe, sugerowanie fałszerstw wyborczych i obrazki tworzone przez sztuczną inteligencję. Po raz kolejny wybory prezydenckie w USA obfitowały w szereg wątków związanych z fałszywymi informacjami. Czy dezinformacja wokół wydarzeń tej kampanii miała wpływ na ostateczny wynik? A może do wygranej Trumpa przyczyniła się sztuczna inteligencja? O tym i innych kwestiach związanych z wyborami rozmawialiśmy z Janem Jęczem, analitykiem Polityki Insight

Jan Jęcz – Analityk ds. gospodarki cyfrowej w Polityce Insight. Absolwent socjologii na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obecnie w trakcie studiów w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych UAM. W przeszłości pracował jako specjalista ds. komunikacji i badacz UX, współtworzył także projekty edukacyjne dot. klimatu i mediów. Jako wolny publicysta publikował w Magazynie Kontakt, Kulturze Liberalnej, Krytyce Politycznej, Miesięczniku Znak, portalu oko.press. Laureat Stypendium im. Leopolda Ungera dla młodych dziennikarzy.

Przydatne linki

• Niszczenie głosów oddanych na Trumpa w Pensylwanii? Fałszywe nagranie

• Maszyna do głosowania wybierała Kamalę zamiast Trumpa? Sprawdzamy

• Deepfake z Jennifer Lopez – w tle dezinformacja wyborcza

• 5 teorii spiskowych po zamachu na Donalda Trumpa

• Wybory w USA. Wywiad ostrzega przed wpływem rosyjskiej dezinformacji

• Wybory USA 2024: Jakie fake newsy krążą wokół Harris, Trumpa i Bidena?
  

Michał R. Wiśniewski - pisarz, publicysta, autor m.in. książek “Wszyscy jesteśmy cyborgami. Jak internet zmienił Polskę” oraz “Zabójcze aplikacje. Jak smartfony zmieniły nasz świat”.

Opisując internet zdarza nam się podkreślać jego gorsze strony: szerzącą się dezinformację, bezrefleksyjność czy sztuczność. Żyjemy w poczuciu radykalizacji dyskusji oraz polaryzacji. Czy internet kiedyś był inny? Bardziej przyjazny? Czy bańka internetowa może mieć pozytywny efekt? Jak dostosowują się do tej rzeczywistości następne pokolenia? Na te pytania staramy się odpowiedzieć w tym odcinku podcastu.

Wstęp i wprowadzenie: Wiola Myszkowska

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

W trzecim odcinku nowego mini-cyklu Mikołaj Rogalewicz opowiada o tym, jak wygląda dołączanie do naszej organizacji, jakie zadania musiał rozwiązać i czy da się łączyć fact-checking ze studiami.

Czym jest „klimatyczny lockdown” i jak powiązane są z nim 15-minutowe miasta oraz barierki, które ustawiono na ulicach San Francisco? Wyjaśnimy to w tym odcinku prasówki z dezinformacji.

Zastanowimy się też, po co się tworzy tzw. „łańcuszki”. Jeden z nich (znów) obiegł Facebooka w związku z wprowadzeniem nowego regulaminu na platformie.

Poza tym poznacie nasz gust w zakresie rzutów architektonicznych budynków, w których mieszczą się parlamenty równych krajów. Przy okazji wyjaśnimy, dlaczego plan sali obrad sejmu nie jest dowodem na to, że w Polsce rządzą syjoniści.

• „Nowa zasada Facebooka od jutra? Nie, to łańcuszek internetowy”

• „Barierki zamkną mieszkańców w 15-minutowych miastach? Fałsz”

• „Sala posiedzeń Sejmu wygląda jak świecznik żydowski? Fałsz”

• Parlimentbook.com

Wraz z rozpoczęciem rosyjskiej inwazji na Ukrainę w sieci pojawiło się wiele materiałów dokumentujących atak. Część z nich udostępniana była za pomocą platformy Telegram. Każdego dnia kanały na Telegramie publikowały zdjęcia i filmy, które nie pojawiały się nigdzie indziej. Dzięki temu medium to zdobyło sporą popularność.

Czy Telegram to rzeczywiście nowa jakość w dostępie do informacji? A może to tylko fasada, za którą kryją się rosyjscy agenci wpływu i miłośnicy teorii spiskowych? Na te i wiele innych pytań odpowiada Michał Marek, Założyciel Fundacji Centrum Badań nad Współczesnym Środowiskiem Bezpieczeństwa. Ekspert ds. przeciwdziałania dezinformacji, a także ekspert zajmujący się tematem zmian społeczno-politycznych zachodzących na obszarze Europy Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy.

Michał Marek – doktorant WSMiP Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autor monografii naukowej “Operacja Ukraina. Kampanie dezinformacyjne, narracje, sposoby działania rosyjskich ośrodków propagandowych przeciwko państwu ukraińskiemu w okresie 2013-2019”. Założyciel Fundacji Centrum Badań nad Współczesnym Środowiskiem Bezpieczeństwa. Ekspert ds. przeciwdziałania dezinformacji, a także ekspert zajmujący się tematem zmian społeczno-politycznych zachodzących na obszarze Europy Wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Ukrainy.

W Polsce mówimy, że jesteśmy specjalistami od propagandy rosyjskiej i ich pochodnych (np. białoruskiej) oraz że rozumiemy ją znacznie lepiej niż Zachód. Już dawno ich rozgryźliśmy, nie nabieramy się, do tego rozpoznajemy działania rosyjskiej agentury na każdym kroku. Czy na pewno tak jest? Witold Jurasz pomaga nam wyjaśnić problemy, które sami sobie stwarzamy i przybliża naturę przekazu dezinformacyjnego ze Wschodu.

Witold Jurasz - dziennikarz i prezes Ośrodka Analiz Strategicznych, w przeszłości I sekretarz Ambasady RP w Moskwie i charge d’affairs ambasady w Mińsku.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Historia bohaterki tej opowieści może wydawać się wszystkim znana. Chwila nieuwagi w internecie doprowadziła do tego, że Iwona, zamiast otrzymać wylosowaną walizkę podróżną, została oszukana. Analitycy Demagoga podążyli za tropem oszustwa, który doprowadził ich poza granice naszego kraju. O odkryciach związanych z kolejnym śledztwem Demagoga opowiadają Adam Majchrzak i Justyna Stańska – analitycy Stowarzyszenia Demagog.

LINK:
Śledztwo Demagoga - „Metoda na walizkę”.

W kolejnym odcinku podcastu Demagoga rozmawiamy o oszustwach internetowych. Tym razem o scamach opowiada ekspert i członek zespołu CERT Polska NASK powołanego do reagowania na zdarzenia naruszające bezpieczeństwo w sieci.

“Skorzystaj z wirtualnej platformy i zarabiaj do 500 euro miesięcznie”, “Znana piosenkarka zginęła w wypadku — zobacz nagrania!”, “Darmowe lodówki od znanej firmy, wystarczy wypełnić formularz”. Media społecznościowe pełne są tego typu wpisów, które oferując szanse na wzbogacenie się czy zdobycie przedmiotów za bezcen w rzeczywistości starają się nas oszukać. Każdego dnia internetowe scamy nabierają kolejne ofiary. Jak się przed nimi chronić, a także jak działają? Na ten temat rozmawiamy z Michelem Le Bihanem, specjalistą z CERT Polska, zajmującego się bezpieczeństwem w internecie.

Last week Mark Zuckerberg announced that Meta will end its partnership with fact-checkers in the next few months - for now in the United States. He acknowledged that they proved to be “too politically biased and destroyed more trust than they built.” He also said that “too many mistakes were made during content moderation and there was too much censorship.” This is now set to change.

How is the job of an independent fact-checker different from the job of a Facebook content moderator? Is there a methodology to reduce the risk of a bias? What's next for the content verification program? Will it be terminated in Europe as well?

We talked about this with our guest: Carlos Hernández- Echevarría, associate director at Maldita.es, a Spanish foundation dedicated to fighting disinformation, and former president of the association of European fact-checking organizations EFCSN and head of its policy task force.

Hollywood, choć jego głównym zadaniem jest dostarczanie nam rozrywki, ma swój udział w tworzeniu naszych wyobrażeń na temat tego, co jest faktem w zakresie nauk ścisłych. Gdzie w filmach kończy się nauka, a zaczyna fikcja? Czy możemy nie obawiać się kolizji z planetoidami (a przynajmniej do póki mamy Bruce’a Willisa)? Czy da się posadzić ziemniaki na Marsie? Gdzie szukać wiarygodnych odpowiedzi na te pytania? O tym w najnowszym odcinku podcastu Demagoga.

Jacek Mikulski i Mateusz Wyszyński z Planetarium Centrum Nauki Kopernik.

Wstęp i wprowadzenie: Wiola Myszkowska

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

W czasie gdy Ukraina dzielnie broni się przed rosyjską agresją, rozmawiamy z Martyną Bildziukiewicz, szefową East StratCom Task Force, czyli specjalnego zespołu powołanego jako część Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (unijnego MSZ, przyp. Demagog) odpowiadającego za komunikację unijną w Europie Wschodniej.

Flagowym projektem East Stratcom Task Force jest EUvsDisinfo, który walczy głównie z rosyjską propagandą. Niedawno wystartowała polska wersja strony internetowej.

Podczas rozmowy poruszamy kwestie strategii rosyjskiej dezinformacji, atakowania wrażliwych punktów Zachodniej opinii publicznej i omawiamy szczegóły działalności samego East Stratcom Task Force.

Zaczynamy nową serię odcinków poświęconych wyborom prezydenckim. Na pierwszy ogień idzie fake news o rozmowie Szymona Hołowni w stacji RMF, która się w ogóle nie odbyła.

Większość stron internetowych, które odwiedzamy w jakiś sposób śledzi naszą aktywność. Kliknięcia, wyświetlenia, czas spędzony na danej podstronie. Dane te są następnie agregowane i wykorzystywane do sporządzenia profilu użytkownika. A ten, do podsunięcia nam reklamy z tym, czego w ukryciu pragniemy. Acha, i jeszcze do przewidzenia naszych zachowań, poglądów, zdrowia i zaszufladkowania nas razem z grupą podobnych użytkowników. Karolina Iwańska z fundacji Panoptykon, specjalistka w dziedzinie śledzenia w internecie, opowiada nam jak wygląda mechanizm działania trackerów (plików cookies), tego, jakie dane zbierają, gdzie trafiają i dlaczego rynek personalizowanej reklamy internetowej jest tak dochodowy.

Karolina Iwańska

Absolwentka prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Doświadczenie zdobywała w kancelariach prawnych zajmujących się prawem autorskim i Fundacji Stańczyka, walczącej o jawność i kontrolę obywatelską w życiu publicznym. Do Panoptykonu dołączyła w 2017 r. Szczególnie interesują ją formy nadzoru w Internecie – wykorzystywanie informacji o ludziach do targetowania treści i rosnąca rola platform internetowych. W 2019/20 stypendystka Fundacji Mozilla w obszarze EU Tech Policy. W Panoptykonie m.in. koordynuje działania badawcze i angażuje się w rzecznictwo na poziomie unijnym.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

W drugim odcinku nowego mini-cyklu mówimy Wam o tym, czym się różni sprawdzanie fact-checka od fake newsa - czy jest to mniej lub bardziej skomplikowane, jak długo trwa i jak do tego podchodzi nasza redakcja.

​​dr Małgorzata Bulaszewska – kulturoznawczyni, filmoznawczyni i medioznawczyni

Wykładowczyni akademicka związana z SWPS w Warszawie i WWSH im. B. Prusa w Warszawie, Członkini Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego, Polskiego Towarzystwa Badań nad Filmem i Mediami.Jej naukowe zainteresowania oscylują także wokół filmu zarówno w kontekście historycznym, jak i współczesnym; koncentruje się zwłaszcza na przedstawieniach archetypów kulturowych. Ma wieloletnie doświadczenie w międzynarodowych firmach technologicznych, w których zajmowała się marketingiem, reklamą i public relations.

Opis: W kryzysowych sytuacjach opinia publiczna szuka oparcia w autorytetach. Jednak co robić w momencie, w którym panuje przeświadczenie, że nie można im ufać? Razem z dr Małgorzatą Bulaszewską, wykładowyczynią związaną z SWPS, szukamy odpowiedzi na pytanie, czy żyjemy w czasach kryzysu autorytetu? Sprawdzamy, jaki wpływ na postrzeganie liderów miała pandemia koronawirusa i wojna w Ukrainie. Zastanawiamy się także, jak będą wyglądały autorytety w przyszłości. To i wiele innych zagadnień w finałowym odcinku 3. sezonu Podcastu Demagoga!

W mediach społecznościowych sporo się dyskutuje na temat tego, skąd czerpać informacje. Mniej jest o tym, jak je przekazywać etycznie. W czasach, kiedy nie jesteśmy tylko konsumentami treści, ale też ich twórcami to równie istotna kwestia.

Czy fakty autentyczne przestały być błędem językowym? Dlaczego w na tablicy w mediach społecznościowych cały czas pojawiają nam się ludzie wykonujący taniec Wednesday i czy algorytm da się wytresować, aby podrzucił nam idealną półkę do mieszkania? Przede wszystkim jednak spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: co to znaczy publikować odpowiedzialnie?

W następnym odcinku podcastu Demgoga gościnią jest dr Katarzyna Bąkowicz z Uniwersytetu SWPS: specjalistka od komunikacji, dezinformacji i manipulacji medialnej.

Bio: dr Katarzyna Bąkowicz, komunikolożka i medioznawczyni

Strateżka i doradczyni komunikacji biznesowej i medialnej: projektuje i wdraża rozwiązania z komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej. Wspiera działania wizerunkowe organizacji w obszarze PR i CSR. Realizowała projekty dla takich firm jak: Allegro, Henkel, Microsoft, czy Enea SA. Adiunktka i wykładowczyni akademicka Uniwersytetu SWPS. Współtwórczyni Central European Digital Media Observatory, gdzie zajmuje się badaniami naukowymi z zakresu dezinformacji oraz realizuje projekty komunikacyjne. Asesorka European Fact-Checking Standards Network, członikini zarządu Rady Reklamy. Ekspertka UN Global Compact i kierowniczka Grupy Roboczej ds. Etycznej i Odpowiedzialnej Komunikacji. Autorka i producentka programów radiowych i telewizyjnych z obszaru biznesu i komunikacji.

To narracja, która wróciła do przestrzeni publicznej w związku z wojną w Ukrainie. Na obietnicę powołał się Władimir Putin w wywiadzie przeprowadzonym przez Tuckera Carlsona.

Czy taka obietnica w ogóle padła? O tym rozmawiamy w najnowszym odcinku „Rozmowy o fake newsach” Podcastu Demagoga.

Zapraszają Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska.

Przydatne linki: 

• „NATO prowokuje Rosję, a za wojną stoi USA? Teorie spiskowe"
• „Dlaczego (tak naprawdę) wybuchła wojna na Ukrainie? Ład światowy według Rosji i Chin”
• „5 Claims From Putin’s Tucker Carlson Interview, Fact-Checked" 
• „ News Promise Not to Expand NATO – Putin’s Myth" 
• „Putin i Carlson – weryfikujemy kłamstwa o Polsce"

W Podcaście Demagoga zaglądamy czasami do innych krajów, żeby sprawdzić, co się tam dzieje w kontekście dezinformacji. Tym razem wybierzemy się na Węgry. 

Porozmawiamy o tym, jakie dezinformujące treści znajdziemy nie tylko w mediach społecznościowych, ale i przestrzeni mediów państwowych. Na ile zgrywają się one z prokremlowską propagandą? W oparciu, o jakie treści budowana jest węgierska tożsamość?

Kilka tygodni temu porozmawialiśmy o tym z dr. Dominikiem Hejjem z Instytutu Europu Środkowej, autorem książki „Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość”. 

Bio: Politolog specjalizujący się w tematyce węgierskiej. Starszy analityk w Instytucie Europy Środkowej w Lublinie. Nauczyciel akademicki. Twórca portalu www.kropka.hu poświęconego węgierskiej polityce. Autor książki „Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość.”

Przydatne linki:

• „Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość”

  
  

  Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, ⁠zostać naszym Patronem⁠, albo ⁠wesprzeć nas w inny sposób⁠. 

  
  

O czym warto porozmawiać przy wigilijnym stole? O strategiach internetowych oszustów, którzy chcą wyłudzić od nas pieniądze i dane. Już nie „na wnuczka”, ale „na Muska”, „na TVN”, „na wybuch rektora elektrowni zaporoskiej”. Omówimy różne przykłady fałszywych treści, które są wykorzystywane w scamach.

Poza tym opowiemy o pewnej wizji artystycznej, która wzbudziła zaniepokojenie tych, którzy boją się wprowadzenia Nowego Porządku Światowego. Co ma wspólnego z nią Hideo Kojima (spoiler: absolutnie nic, ale i tak o nim opowiemy)?

Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska rozmawiają o dezinformacji wokół incydentu w Przewodowie.

Długie godziny oczekiwania na informację, co wydarzyło się w Przewodowie wypełniły domysły, teorie i dezinformujące treści. Jakie były najpopularniejsze fałszywe doniesienia i jak sytuację wykorzystali scamerzy? O czym tym razem pisał przez komunikator dobrze poinformowany, anonimowy kolega kolegi, który ma krewną z dostępem do tajnych informacji?

O tym nasi analitycy rozmawiali w drugim odcinku „Prasówki z dezinformacji”. Będzie też o Twitterze i pewnej ankiecie.

Afryka to ogromny kontynent, wiele krajów zróżnicowanych m.in. pod względem językowym, kulturowym czy społecznym. Również tam pojawiają się fałszywe treści oraz kampanie dezinformujące.

Jak doszło do wybuchu wojny francuskich i rosyjskich botów? Czy jedna plotka może podburzyć społeczeństwo do agresji? I jak w takiej sytuacji działa fact-check przez SMS? O tym porozmawiamy z dr. Jędrzejem Czerepem z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Przydatne linki:

• Mapping a Surge of Disinformation in Africa, Africa Center od Strategic Studies

• Geopolityka. Jak po cichu Rosja zdobywa Afrykę. Jędrzej Czerep, PISM

Bio: 

dr Jędrzej Czerep – kierownik Programu Bliski Wschód i Afryka w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (PISM), analityk ds. Afryki Subsaharyjskiej. Zajmuje się m.in. kulturą polityczną w państwach afrykańskich, wpływem mediów społecznościowych na rzeczywistość społeczno-polityczną w Afryce, powodami popularności dyskursów prorosyjskich. Cytowany m.in. przez BBC, The Economist, Washington Post. Wykładowca akademicki, m.in. od 2017 r. prowadzi autorskie konwersatorium z zakresu fake news, postprawdy i polityki informacji w Collegium Civitas.

Eliot Higgins to założyciel Bellingcat, grupy dziennikarzy śledczych, którzy opierają swoją pracę na ogólnodostępnych źródłach. Do ich osiągnięć zaliczają się odkrycia odpowiedzialnych za zestrzelenie MH17 nad Ukrainą oraz Ukraińskiego PS752 pod Teheranem, sprawców otrucia Sergieja Skripala i Alexeia Navalnego, winnych użycia broni chemicznej w Syrii oraz używania amerykańskiej broni do atakowania cywilów w Jemenie i wielu innych.

Bellingcat to prawdopodobnie najsłynniejsza grupa dziennikarzy śledczych na świecie. Ich model operacyjny skupia się niemal w 100 proc. na nowatorskim modelu zbierania danych i informacji, który nie był możliwy jeszcze 10 lat temu. Używając ogólnodostępnych źródeł, analizy obrazu, geolokalizacji i mediów społecznościowych, Bellingcat rozwiązuje zagadki, którym często nie mogą sprostać najlepsi śledczy na świecie. Eliot Higgins opowiada nam o tym, jak widzi rozwój internetowej prywatności i cenzury w kontekście ich pracy, dlaczego tak naprawdę łatwo znaleźć rosyjskich szpiegów w mediach społecznościowych i czy myśli, że efekty ich śledztw pozwolą na egzekwowanie sprawiedliwości wobec winnych. Zdradza też kilka nowinek na temat Bellingcat Productions.

Specjalne podziękowania dla lektora Krzysztofa Tubilewicza, dzięki któremu możecie wysłuchać Eliota Higginsa w polskim tłumaczeniu!

Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Sprawdź przydatne linki!

Strona internetowa Bellingcat https://www.bellingcat.com/

Nasza recenzja książki "Bellingcat. Ujawniamy prawdę w czasach postprawdy."
https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/kazdy-moze-byc-sledczym-recenzja-ksiazki-bellingcat-eliota-higginsa/


Fragment książki Eliota Higginsa
https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/ryzyko-eliot-higgins-bellingcat-czyli-prawda-w-czasach-postprawdy/#


Toolkit Bellingcat, czyli przydatne narzędzia, które możesz wykorzystać w swoim śledztwie lub fact-checkingu!
https://docs.google.com/spreadsheets/d/18rtqh8EG2q1xBo2cLNyhIDuK9jrPGwYr9DI2UncoqJQ/htmlview#


Podcasty Bellingcatów https://www.bellingcat.com/category/resources/podcasts/

Thousands of people in Georgia have been protesting for several weeks against the adoption of a bill called the "Foreign Agent Law". According to the document, if at least 20 percent of an organization's funding comes from abroad, it must register as an "agent of foreign influence".

Similar laws also exist in other countries, including Russia. How do they differ from the Georgian one? Why did President Salome Zurabishvili, who vetoed it, called it the "Russian law"? How might it target the fact-checkers? Why have they been receiving anonymous, threatening phone calls for several weeks?

We spoke about it with Sandro Gigauri from the Media Development Foundation and the fact-checking website Myth Detector.

Sandro Gigauri – has been working as a Disinformation/Propaganda Researcher at the Media Development Foundation (MDF) since 2021; he serves as the English Language Editor on the MDF "Myth Detector" fact-checking platform. Furthermore, Sandro is an Expert in Information Environment Monitoring at the European Service Network and an Invited Lecturer at the Ilia State University in Tbilisi.

In addition to his daily work on manifestations of disinformation and misinformation, Sandro is the author of many publications including: "Russian Information Warfare: Two Months After the Invasion in Ukraine", "Media Literacy Sector Mapping in Georgia" and "Anti-Gender and Anti-LGBTQI Mobilization in Georgia”.

Useful links:

• „VIDEO MANIPULATION CLAIMING DEMONSTRATORS ARE USING A NAZI GESTURE”

• „A FABRICATED PROTEST POSTER IS BEING CIRCULATED ON SOCIAL NETWORKS”

• „FABRICATED POSTER AMID THE PROTESTS AGAINST THE »RUSSIAN LAW«”

• „Georgia: Abandon ‘Foreign Agent’ Registration Law”

• „Georgia president vetoes ‘foreign agent’ law”

Działo się.

Zaczęło się od szturmu na Kapitol, później – wraz z kolejnymi falami COVID-19 – następowały fale fałszywych informacji w mediach społecznościowych. W międzyczasie Mark Zuckerberg tłumaczył się z facebookowych algorytmów, a wiele wypowiedzi polityków okazało się fałszywych lub zmanipulowanych.

Z drugiej strony: rozwija się fact-checking, a organizacja  IFCN dostała nominację do pokojowej Nagrody Nobla (ostatecznie dostali ją dziennikarze Maria Ressa i Dmitrij Muratow). Nam udało się zrealizować kilka projektów edukacyjnych. O tym wszystkim opowiemy w odcinku podsumowującym rok 2021. Będzie to ostatni odcinek 2. sezonu Podcastu Demagoga.

Prowadzący: Wiola Myszkowska i Bartek Pawłowski

Goście: Paweł Terpiłowski – redaktor naczelny portalu Demagog.org.pl

Patryk Zakrzewski – koordynator Akademii Fact-checkingu

Bliski Wschód jest w stanie nieustającej wojny od przynajmniej kilkudziesięciu lat. Jednym z najszerzej opisywanych konfliktów jest ten między Izraelczykami i Palestyńczykami. Informacje o coraz to nowych starciach regularnie trafiają do naszych mediów, jednak są to zazwyczaj zdawkowe wiadomości o tym ilu ludzi zginęło, jakie rakiety wystrzelono i gdzie spadły. Tło konfliktu jest bardzo, bardzo skomplikowane, dlatego przybliżamy obraz Izraela, Palestyny i wszystkich stron zaangażowanych w konflikt (podpowiadamy: jest ich więcej niż dwie). Prowadzi nas to do omówienia trzech fałszywych informacji związanych z ostatnimi starciami, które podawali dalej niektórzy polscy dziennikarze - wyjaśniamy, o co chodzi oraz gdzie popełniono błędy i uczulamy reporterów na przyszłość. Czasami warto chwilę poczekać, niż od razu podać sensacyjną, ale niesprawdzoną informację dalej.

Paweł Rakowski to znawca Bliskiego Wschodu, autor i publicysta z latami doświadczenia w regionie. Jego teksty można znaleźć w serwisie Salon24.

Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Samochody spadające z budynków, płonąca biblioteka i zwierzęta wypuszczone z ZOO – opowiemy o tym, jak protesty we Francji opisywano w fake newsach. 

A oprócz tego znów dryfujemy w stronę fantastyki. Tym razem omówimy fałszywe treści wyraźnie zainspirowane eterpunkiem i odwiedzimy Wielką Tartarię: zapomniane imperium olbrzymów zniszczone przez złych Amerykanów.

Omówimy też teorie spiskowe wokół katastrofy łodzi podwodnej Titan.

Ważne: Mateusz w końcu napił się kawy.

Przydatne linki: 

• „Tygrys i inne zwierzęta wypuszczone z paryskiego zoo? Fake news" 

• „Spadające samochody we Francji? To scena z filmu akcji z USA!”

• „Rothschildowie utajnili technologię opartą na eterze i rtęci? Fałsz"

• „Implozja Titana to inscenizacja związana z Titanikiem? Fałsz”

• „Załoga Titana sfingowała śmierć? Nieprawdziwa teoria spiskowa”

• „Z kamerą wśród spisków. Odcinek #15 – Titanic zatonął przez egipską klątwę”

  
  

  Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, ⁠zostać naszym Patronem⁠, albo ⁠wesprzeć nas w inny sposób⁠. 

  
  

Boom na sztuczną inteligencję trwa – 60 proc. młodych Polaków w ciągu ostatnich 12 miesięcy korzystało z aplikacji bazujących na AI. Wraz z upowszechnieniem sztucznej inteligencji rosną także potrzeby energetyczne. Konieczność zwiększenia produkcji prądu dotknie także Polskę. 

Dowiedz się:

• Czy jesteśmy w stanie podołać temu wyzwaniu? 

• Czy problem z wytwarzaniem energii może zahamować rozwój AI w Polsce i na świecie?

• Czy dezinformacja może stanąć na przeszkodzie rozwojowi energetyki odnawialnej i jądrowej? 

🗣️ O wyzwaniach, z którymi musi się zmierzyć polska energetyka, o narracjach dezinformacyjnych i o sztucznej inteligencji rozmawiamy z Jakubem Wiechem, redaktorem naczelnym portalu Energetyka24.

➡️ Pomóż nam działać – przekaż nam 1,5% podatku. Wpisz do PIT: KRS 0000615583

Podcast zrealizowany przy współpracy z Sounds and Stories www.sounds-and-stories.com 

Jan wprowadził nas w sferę rozważań nad strukturalnymi problemami świata zdominowanego przez wielkie firmy technologiczne, które zdobywają teren rynku i jego ludność niczym kolonizatorzy na dzikim zachodzie w czasach. Bez odgórnych regulacji, pośrednio zachęcane do nieskończonego wzrostu, podporządkowujące sobie własnych użytkowników i same nie do końca świadome tego, w jakim kierunku zmierzają. Wynaturzona forma skrajnego kapitalizmu w akurat tym sektorze doprowadziła nas do momentu, w którym potrzebujemy poszukać innego modelu rozwoju biznesu. Takiego, który traktuje ludzi go tworzących, pracowników i użytkowników, podmiotowo i jako integralną część projektu. A oprócz tego świadomie i odpowiedzialnie podejmuje decyzje. Przybliżamy się do nowego modelu spółdzielczego i z niecierpliwością czekamy na wyniki starań Janka i jego nowego projektu.

Z Janem Zygmuntowskim spotkaliśmy się nie pierwszy raz, gdyż tematami technologicznymi zajmuje się na co dzień, ale po raz pierwszy porozmawialiśmy przy mikrofonie. Profesjonalnie Jan pisze i uczy (na Akademii Leona Koźmińskiego) o kapitalizmie i nowoczesności, AI, technologicznych gigantach i wprowadza nas w temat spółdzielczości, która może odegrać poważną rolę w tym, jak będziemy kształtowali działalność firm przyszłości (przeczytajcie jego książkę, Kapitalizm Sieci!)

Jan jest ekonomistą zainteresowanym problematyką rozwojową, ekonomią i polityką nowych technologii oraz gospodarką cyfrową. Wykładowca Akademii Leona Koźmińskiego na kierunku Zarządzanie i AI w Cyfrowym Społeczeństwie (Management and AI in Digital Society). Współprzewodniczący Polskiej Sieci Ekonomii. Współzałożyciel i w latach 2015-2020 prezes zarządu think-tanku Instrat, gdzie odpowiadał za program badawczy „Gospodarka cyfrowa”. Doświadczenie zdobywał m.in. w Polskim Funduszu Rozwoju. Doradza i wspiera w rozwoju projekty technologiczne z pozytywnym wpływem społecznym. Absolwent Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, stypendysta G20 Global Solutions oraz British Council i Møller Institute. Autor „Kapitalizmu sieci”.

Materiały i linki, z których Kamil czerpał dane lub wspominał o nich w odcinku:

http://kapitalizmsieci.pl/

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

For 15 years, he was a man immersed in conspiracy theories. He was convinced that 9/11 was an inside job. He believed that Prince William's son is the Antichrist. However, after years, he distanced himself from that world, and now he talks about what it's like to live at the bottom of the rabbit hole. We are talking with Brent Lee, a former 'conspiracy theorist,' who shares his experiences with conspiracy theories and how they changed his world on the Demagog podcast.

Rok 2024 dobiega powoli końca i jak się okazuje, był to wyjątkowo intensywny czas dla wielu platform społecznościowych. Niektóre musiały zmagać się z oskarżeniami o monopol, innym wytykano opieszałość w walce z oszustami. Razem z Sylwią Czubkowską, dziennikarką i współprowadzącą podcastu „Techstorie - rozmowy o technologiach” podsumowujemy minione 12 miesięcy dla niektórych technologicznych gigantów.

Ważne linki:

• Oszustw internetowych coraz więcej. Najpopularniejszy wciąż phishing

• Blokada portalu X w Brazylii. Co warto wiedzieć?

• Dezinformacja na promocji. Tańsza niż randka w wystawnej restauracji

• Siatka kont promuje Sikorskiego. Spełniają „prośby ze sztabu”
  

Prasówka z dezinformacji! Po raz kolejny rozmawiamy na temat dezinformujących treści, które obiegły internet w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Tym razem sprawdzimy, czy we Francji służby mundurowe przyłączyły się do protestów przeciwko podwyższeniu wieku emerytalnego. Opowiemy też o innych dezinformujących treściach, które mogą się pojawić w kontekście różnego rodzaju manifestacji.

Zajrzymy na front wojny w Ukrainie – a raczej za linię frontu, jak ustalili entuzjaści geolokalizacji. Właśnie tam nakręcono film, który miał rzekomo przedstawiać ukraińskiego żołnierza znęcającego się nad kobietą.

Poza tym odpowiemy na pytanie, czy w nadchodzących wyborach będzie można utworzyć komisje wyborczą w kościele oraz, czy dwukrotnie przegotowana woda jest szkodliwa dla zdrowia. Nie odpowiemy za to na pytanie, czy Szczecin istnieje (?).

Przydatne linki: 

• Policjanci dołączają do protestujących we Francji? Fałsz!

• ​​Ukraiński żołnierz znęca się nad kobietą? To wideo jest propagandą

• Komisja wyborcza w kościele, a przewodniczącym ksiądz? Fałsz!

• „Nie wolno gotować dwa razy tej samej wody”? Fałsz

Ponad 400 sprawdzonych wypowiedzi polityków i prawie 700 zweryfikowanych fałszywych informacji. Rok 2024 obfitował w wiele wydarzeń, którym przyglądali się analitycy Demagoga. W pierwszym odcinku w 2025 roku przyglądamy się wydarzeniom z minionych 12 miesięcy. Okres ten podsumowują Małgorzata Kilian-Grzegorczyk, prezeska Stowarzyszenia Demagog, Marcin Kostecki, szef działu factcheckingu politycznego, oraz Adam Majchrzak, zastępca szefowej działu przeciwdziałania dezinformacji.

Przydatne linki:

• Podsumowanie roku 2024 w Demagogu
  

Opis: W marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła stan pandemii. COVID-19 zagościł w międzynarodowej świadomości na kilka lat. Doniesienia o nowym wirusie spowodowały pojawienie się wielu fałszywych informacji, które prostować starali się naukowcy i popularyzatorzy nauki, tacy jak Dawid Myśliwiec. 

Z założycielem kanału Uwaga! Naukowy Bełkot rozmawiamy o tym, jak wyglądała komunikacja o pandemii w poprzednich latach, jakie strategie przekazywania wiedzy zdały egzamin, a które zupełnie zawiodły. Bio: "Dawid Myśliwiec jest doktorem nauk chemicznych, polskim twórcą internetowym i założycielem dwóch kanałów popularnonaukowych w serwisie YouTube – Uwaga! Naukowy Bełkot i Wyłącznie Naukowy Bełkot. Na kanałach można znaleźć filmowe opracowania rozmaitych zagadnień z przeróżnych dziedzin nauki ścisłych i przyrodniczych, ciekawostki oraz dłuższe, dokumentalne formy. Ponadto Dawid prowadzi autorski podcast „Przegadana Godzina”. Od 2010 roku regularnie pojawiał się na polskich Festiwalach Nauki i konkursach naukowych. Jest laureatem wielu nagród oraz autorem kilku książek, które sprzedały się łącznie w liczbie ponad 50 tysięcy egzemplarzy."

Przydatne linki:

• Podcast Dawida „Przegadana Godzina”.

• Kanał Dawida na YouTube „Uwaga! Naukowy Bełkot”.
• Nasz tekst o Jerzym Ziębie „Gdzie króluje Jerzy Zięba? „Ukryte” terapie w sieci”.

• Nasz podcast o Jerzym Ziębie „Śledztwo Frontstory.pl i analiza Demagoga. Prawda o Jerzym Ziębie”.
• Kurs Demagoga ⁠"Jak rozmawiać o fake newsach z osobami, które w nie wierzą?".⁠

Cały świat zastanawia się nad tym jak wyglądają zmiany klimatu, na ile są poważne i jak można im zapobiegać. Kluczową rolę odgrywają w niej poszczególne źródła energii. Czy korzystanie z węgla, jakkolwiek opłacalnego, można uzasadnić czynnikami ekonomicznymi? Czy OZE są w stanie pomóc w natychmiastowym zmniejszeniu emisji i jakim kosztem? I jak w to wszystko wpisują się elektrownie atomowe? Jakub Wiech pomaga nam zrozumieć co wydarzyło się w Teksasie w czasie niezwykłego ataku zimna, tłumaczy zależności sieci energetycznych i rozjaśnia sposób, w jaki możemy zredukować wpływ człowieka na zmiany klimatu przy pomocy znanych źródeł energii.

Jakub Wiech

Zastępca redaktora naczelnego portalu Energetyka24, publicysta, prawnik, doktorant UW. Jeden z najbardziej znanych polskich dziennikarzy zajmujących się kwestiami energetycznymi, w tym także bezpieczeństwa energetycznego, i zmianami klimatu. Publikuje teksty demaskujące dezinformację dotyczącą Odnawialnych Źródeł Energii, węgla i atomu. Autor książek “Energiewende. Nowe niemieckie imperium” i “Globalne ocieplenie. Podręcznik dla Zielonej Prawicy”.

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Gry wideo stają się powoli częścią naszej codzienności i coraz rzadziej na całe szczęście kojarzą się wyłącznie z rozrywką. Coraz częściej dyskutuje się o nich w kontekście edukacyjnym, ponieważ jako medium immersyjne dają niepowtarzalną okazję na przekazywanie i naukę nowych doświadczeń. W rozmowie z dr. Krzysztofem M. Majem sprawdzamy, czy mogą pomagać poszerzać wiedzę o dezinformacji, a także jak gry planszowe takie jak „Oktogram”, stworzony w ramach projektu Fake kNOw more potrafią uczyć nas o mediach społecznościowych. Przydatne linki Gra edukacyjna „Oktogram” Gry przeciwko dezinformacji. Zagraj i dowiedz się więcej #CyberMagazyn: Czy gry wideo mogą stać się sojusznikiem w walce z dezinformacją?

Kontynuujemy nasz wyborczy cykl. Na warsztat bierzemy kolejne twitty wysłane z fałszywego konta, a następnie udostępniane na facebooku. W tym przypadku, chodzi o Rafała Trzaskowskiego i rzekome podziękowania za pomoc w zbieraniu podpisów.

Czym zajmuje się stowarzyszenie Demagog? Co to jest fact-checking? Czy ktoś weryfikuje weryfikujących? Jeżeli chcecie poznać odpowiedzi na te pytania, zapraszamy Was do kolejnego, specjalnego odcinka podcastu Demagoga.

Elon Musk kilka miesięcy temu przejął Twittera. Niebieska plakietka, która była używana do oznakowania zweryfikowanych kont osób publicznych, marek i instytucji, dzięki której wiedzieliśmy, że nikt się pod nich nie podszywa, dzisiaj oznacza de facto tyle, że ktoś opłaca twitterową subskrypcję. W niedługim czasie pojawiły się konta, które podszywały się pod realne osoby, czy firmy publikując dezinformujące treści. 

Na Facebooku, Instagramie czy TikToku nadal szerzy się dezinformacja. Jak wpłynie na to sztuczna inteligencja, która potrafi już nie tylko odpowiedzieć nam na szereg pytań, ale i stworzyć obrazek, wyglądający jak zdjęcie z aresztowania Donalda Trumpa?

Technologia rozwija się szybko. O wiele wolnej zachodzą zmiany w prawie czy regulacjach nowych technologii. 

O tym porozmawiamy z Małgorzatą Fraser – dziennikarką zajmującą się m.in. rozwojem nowych technologii i autorką podcastu Techspresso.cafe.

Chiny i wojna informacyjna: Spojrzenie na dezinformację z dr. Adrianem Broną

Chiny lubią ład. Jak takie podejście ma się do dezinformacji, której celem zazwyczaj jest chaos?

Aby wyjaśnić, jak funkcjonuje dezinformacja w Chinach, należy najpierw spojrzeć na świat oczami mieszkańców tego kraju (przede wszystkim partii rządzącej). Pomoże nam w tym dr Adrian Brona z Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Rozmawiamy o tym, co chińskie społeczeństwo wie o wojnie w Ukrainie, oraz które narracje dezinformujące są w Chinach „faktami”. Opowiadamy o amerykańskiej akcji dezinformującej wymierzonej w Chiny w czasie pandemii COVID-19. Zastanawiamy się też, w jaki sposób rządowi w tym kraju udaje się kontrolować coś tak niesfornego, jak internet.

dr Adrian Brona – asystent naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Chin Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego. Specjalizuje się w badaniu polityki wewnętrznej i zagranicznej Chin, a także relacji polsko-chińskich. Realizował projekty badawcze poświęcone m.in. funkcjonowaniu młodzieżówki Komunistycznej Partii Chin, współczesnemu powielaniu tradycyjnych chińskich wzorów przywództwa politycznego oraz elitom partyjnym na poziomie prowincjonalnym. Współpracownik Ośrodka Spraw Azjatyckich Uniwersytetu Łódzkiego.

Przydatne linki

• Wirtualny Wielki Mur: jak partia kształtuje chiński internet?

• TikTok i jego chiński odpowiednik Douyin. Czym się różnią?

• Prawo: jak wpływa na rozwój Douyin i TikToka?

• From beef noodles to bots: Taiwan’s factcheckers on fighting Chinese disinformation and ‘unstoppable’ AI, Guardian

• Pentagon ran secret anti-vax campaign to undermine China during pandemic, Reuters

Prasówka z dezinformacji nagrywana 4 października, czyli w dniu rzekomego testu 5G przeprowadzanego przez amerykańską Federal Emergency Management Agency (FEMA). Testu, który ma uaktywnić wirusa Marburg u osób zaszczepionych. Czy okręciliśmy swoje telefony i telewizory folią aluminiową? I dlaczego nie?

Oprócz tego omówimy fałszywe treści, które się pojawiły w związku z Marszem Miliona Serc, a także sprawdzimy, czy w przedwyborczym ferworze politycy posługują się faktami. Zainspirowani ich wypowiedziami sprawdzimy, ile kosztował koszyk ze spotu NBP: czy ceny cukru, masła i mąki wzrosły w ciągu ostatnich 8 lat? O ile? 

• „4 i 11 października FEMA przetestuje śmiercionośne 5G? Fałsz”

• „Ilu ludzi było na Marszu Miliona Serc? Manipulacje obrazem”

• „Według NBP ceny nie rosną. Ile wzrosły przez ostatnie 8 lat?”

• „Granica z Niemcami zamknięta? To nieprawda”

• „​​Czy w strefie Schengen można przywrócić kontrole graniczne?”

Powoli znoszone są pandemiczne ograniczenia, życie wraca do normalności, ale czy jesteśmy gotowi na zatrzymanie wirusa szczepionką? Prace jeszcze trwają, a z tego odcinka dowiecie się na jakim są etapie i dlaczego szczepionka jeszcze nie jest gotowa.

Szum medialny wywołany nowym filmem dokumentalnym braci Sekielskich stał się okazją do rozprzestrzenienia szeregu fałszywych informacji na temat niektórych polskich dziennikarzy. W tym odcinku zweryfikowaliśmy 3 z nich - zapraszamy do słuchania.

Kolejny raport Demagoga przygotowany wraz z Instytutem Monitorowania Mediów dotyczący antyukraińskiej propagandy w mediach społecznościowych. Kto tym razem trafił do zestawienia dziesięciu najpopularniejszych kont, które regularnie publikują antyukraińskie wpisy Twitterze i Facebooku?

Antyukraińska dezinformacja nie ustępuje, a w sieci znowu pojawiają się m.in. informacje sugerujące, że Ukraińcy dzięki nadaniu numeru PESEL będą mogli głosować w nadchodzących wyborach.

Skończymy rozmową o pogodzie, ale daleką od small talku. Czy ochłodzenie w majówkę jest dowodem na to, że nie ma czegoś takiego jak ocieplenie klimatu? O tym porozmawiamy w kolejnym odcinku Prasówki z dezinformacji. 

Przydatne linki!

• Chłodna majówka nie jest dowodem, że globalne ocieplenie to mit

• Nadanie Ukraińcom numeru PESEL wpłynie na wybory? Fałsz!

•  Antyukraińska propaganda w mediach społecznościowych – luty i marzec

Według danych Digital Society Project, Polska jest jednym z najbardziej podzielonych społeczeństw w Europie.

W drugiej części rozmowy o polaryzacji zapytamy o to, co mogło mieć na to wpływ. Czy takie społeczeństwa są w ogóle w stanie funkcjonować? Czy Polacy mają trudności z dogadaniem się?

Gościem będzie Wawrzyniec Smoczyński, prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Organizacja działa na rzecz depolaryzacji. 

Bio: Wawrzyniec Smoczyński – współzałożyciel i prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Pełnomocnik rektora Uniwersytetu SWPS ds. strategii. Zajmuje się polaryzacją społeczną w Polsce, tworzy i prowadzi programy społeczne, nakierowane na zmniejszenie podziałów światopoglądowych. Wcześniej był dziennikarzem tygodnika “Polityka”, jest założycielem centrum analitycznego “Polityka Insight”. Na Uniwersytecie SWPS odpowiada za przygotowanie strategii uczelni na lata 2024-2029.

Przydatne linki: 

• Polska rozmawia

• Polski dialog

• Fundacja Nowej Wspólnoty

Po co budować kopalnie, kiedy Polska rzekomo od kopalni odchodzi? Takie pytanie zadaje sobie wielu mieszkańców Mysłowic i Śląska, kiedy słyszą o planach otwarcia nowej kopalni węgla kamiennego „Brzezinka 3”. W pierwszym odcinku Podcastu Demagoga Lokalnie wspólnie z naszymi ekspertami i mediami lokalnym – takimi jak Śląska Opinia – sprawdzimy, jakie są fakty dotyczące tej kontrowersyjnej inwestycji i czy rzeczywiście ma ona szansę na realizację. „Jak wszyscy sobie, myślę, wyobrażamy, że budowa kopalni to jest inwestycja o wiele większa niż otwarcie sklepu z pamiątkami czy plakatami zespołu Myslovitz, czy też otwarcie budki z kebabem. Potrzebnych jest do tego mnóstwo pieniędzy. Kiedy rozmawiamy z różnymi ekspertami, oni zwracają uwagę, że nie wierzą w otwarcie tej kopalni”. Łukasz Grzesiczak, starszy analityk Demagoga „Pytaniem, które powtarzaliśmy sobie przez cały czas było, o co w ogóle w tym wszystkim chodzi i dlaczego ktoś chce budować nową kopalnię w czasach, w których zmierzamy do tego, żeby kopalnie jednak zamykać”. Sebastian Pypłacz, redaktor naczelny Śląskiej Opinii Podcast Demagoga Lokalnie to nowy cykl Demagoga, w ramach którego nasi fact-checkerzy we współpracy z mediami lokalnymi przyglądają się tematom ważnym dla lokalnych społeczności. Sprawdzamy, jakie są fakty i gdzie ukryta jest prawda. Czy inwestycja rzeczywiście powstanie? Jakie stanowisko przedstawia Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które wydało Brzezince koncesję na wydobycie węgla? Zapraszamy do słuchania! Dziękujemy partnerom i ekspertom, którzy wystąpili w podcaście: Łukasz Grzesiczak, portal Demagog Sebastian Pypłacz, Śląska Opinia Robert Tomaszewski, Polityka Insight Przydatne linki: https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/nowa-kopalnia-w-myslowicach-sa-protesty-brak-prawnych-przeszkod

Debata prezydencka w Telewizji Polskiej już za nami, ale wypowiedzi kandydatów pozostają aktualne - dzisiaj przybliżymy Wam kilka najciekawszych, zweryfikowanych wypowiedzi, a na pełne sprawozdanie zapraszamy na naszą stronę internetową, demagog.org.pl 

W materiale wykorzystano fragmenty debaty prezydenckiej z 17 czerwca 2020r. wyemitowanej przez TVP1. 

Wiosną grillujemy, jesienią idziemy na grzybobranie (a później opowiadamy o tym w internecie). Co ciekawe, oba te zajęcia mogą stać się tematem fałszywych treści.

Muchomory czerwone przedstawiane są w nich jako grzyby, które mogą przedłużyć nam życie, wspomóc w zmaganiach z alkoholizmem, czy odbudować neurony. Ile w tym prawdy? Niewiele. Nie mówiąc już o tym, że zatrucie nimi może mieć poważne, negatywne skutki dla naszego zdrowia. I właśnie o tym porozmawiamy w kolejnym odcinku Podcastu Demagoga.

Rozważymy też, czy jesteśmy jesieniarami.

Przydatne linki 

• „Muchomor czerwony – kto go zjada i po co to robi?”

• „Muchomor czerwony to jadalne „lekarstwo”? Fałszywe informacje”

• „Czipsy z muchomorów czerwonych? To nie jest dobry pomysł na posiłek”

• „Muchomory czerwone to metoda na alkoholizm? To nieprawda”
  

Z policyjnych statystyk wynika, że w ubiegłym roku doszło do ponad 2 tysięcy zaginięć osób poniżej 18. roku życia. Wokół zaginięć małych dzieci, ucieczek i porwań rodzicielskich, czyli najczęstszych przyczyn zaginięć osób poniżej 18. roku życia, zdążyło narosnąć wiele mitów. 

Czy wakacje to rzeczywiście czas, kiedy liczba ucieczek jest większa niż w innych miesiącach? Czy dziecko zawsze jest bezpieczne z rodzicem? I jakie są prawdziwe przyczyny zaginieć małych dzieci? 

Zapraszamy do odsłuchania odcinka specjalnego naszego Podcastu, w którym nasz stały gospodarz Mateusz Cholewa zaprosił do rozmowy ekspertkę i Psycholożkę Fundacji ITAKA Anetę Bańkowską oraz naszą analityczkę opisująca problem porwań, ucieczek i zaginięć dzieci Martę Glanc.

Poza rozprawieniem się z najpopularniejszymi mitami, dotyczącymi zaginięć dzieci i nastolatków, porozmawiamy także o profilaktyce i wsparciu, jakie mogą otrzymać bliscy zaginionych, dzwoniąc na numer 116 000, czyli Telefon w Sprawie Zaginionego Dziecka i Nastolatka. 

➖

Inicjatywa współfinansowana z Funduszy Unii Europejskiej oraz federację Missing Children Europe.

#DemagogxItaka #Zaginieni #Demagog #DemagogPL #Faktysąnajważniejsze #ucieczka #dziecko #nastolatek #pomoc

Sprawdź teksty i materiały, jakie stworzyliśmy razem z Fundacją Itaka:

• 10 faktów o telefonie 116 000. To trzeba wiedzieć

• Dziecko zawsze daje sygnały przed ucieczką. Jakie?

• Jak komentujemy zaginięcia dzieci — i jak szkodzimy

• Infografika - Jakie sygnały może dawać dziecko planujące ucieczkę?

Bio:

Marta Glanc: Absolwentka wschodoznawstwa i dziennikarstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dziennikarka i redaktorka. Publikowała na portalach Onet Wiadomości, Onet Kobieta i Tygodnik „Polityka”. Najbliższe są jej tematy dotyczące zdrowia psychicznego i osób doświadczających dyskryminacji. W 2023 r. premierę będzie miała jej książka napisana dla Wydawnictwa Krytyki Politycznej. W wolnym czasie najchętniej idzie do kina lub muzeum. Wielka fanka serialu „Breaking Bad” i gry „Gothic”.

Czytaj więcej na: https://demagog.org.pl/autorzy/marta-glanc/

Aneta Bańkowska:

Psycholożka, seksuolożka. Od 2017 roku działa w Fundacji ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, gdzie pracuje z rodzinami osób zaginionych i osobami doświadczającymi kryzysu psychicznego. Od wielu lat związana z mediami, publikowała autorskie cykle m.in. w Wirtualnej Polsce i Gazeta.pl

Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób. 

Do czego służą fakty w reportażu historycznym? Czy w ogóle da się do nich dotrzeć, skoro ludzka pamięć jest zawodna? W jakiej formie do czasów współczesnych zachowały się krzywdzące stereotypy o Żydach? W naszym podcaście gościmy Rafała Hetmana, reportera, który w swojej książce “Izbica, Izbica” opowiedział o wsi, w której przed II wojną światową znaczną większość mieszkańców stanowili Żydzi.

Publikował m. in. w “Gazecie Wyborczej”, “Dzienniku Polska the Times”, magazynie “W Punkt”. Jest autorem bloga https://czytamrecenzuje.pl/, a w mediach społecznościowych poleca literaturę faktu.

Wstęp i wprowadzenie: Wiola Myszkowska

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Z danych Eurostatu wynika, że w 2020 roku w ciągu 3 miesięcy poprzedzających badanie z Internetu skorzystało 43 proc. respondentów w wieku 65+. W stosunku do roku 2019 to wzrost aż o 6 punktów procentowych. Kim są seniorzy decydujący się na aktywne korzystanie z sieci? Co sprawia, że część polskich seniorek i seniorów wciąż pozostaje wykluczona cyfrowo? I z myślą o kim powstała inicjatywa “Seniorzy w sieci”?

Marta Białek-Graczyk – Prezeska Zarządu Towarzystwa Inicjatyw Twórczych "ę". Socjolożka i dziennikarka; absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego i Laboratorium Reportażu Collegium Civitas. Prowadzi szkolenia z zakresu tworzenia i zarządzania projektami społecznymi.

Wstęp i wprowadzenie: Bartosz Pawłowski, Patryk Zakrzewski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

W wyjątkowych okolicznościach, w trakcie rosyjskiej agresji na Ukrainę, rozmawiamy z Rusłanem Dejniczenko, ukraińskim dziennikarzem, wykładowcom akademickim i jednym z założycieli stopfake.org - ukraińskiej organizacji fact-checkerskiej, która ogrom swoje pracy poświęciła rosyjskim atakom propagandowym. Rozmawiamy o tym jaką narrację budują Rosjanie, w jaki sposób próbują podważyć państwowość ukraińską i manipulują społeczeństwem, żeby przygotować grunt medialny pod nieuzasadnioną inwazję. Rusłan połączył się z nami online w sobotę, 26 lutego, będąc na Ukrainie. Musieliśmy zakończyć naszą rozmowę wcześniej, niż planowaliśmy ze względu na alarm artyleryjski.

Jeżeli chcecie wesprzeć Ukrainę, przygotowaliśmy instrukcje i listę zweryfikowanych zbiórek na naszej stronie internetowej demagog.org.pl

O Ameryce Łacińskiej mówimy rzadko, a szkoda, bo decyzje podejmowane tam w kwestii mediów społecznościowych i dezinformacji wcale nie są mniej ważne niż te europejskie. Lukę w naszej wiedzy wypełni Maciej Okraszewski, dziennikarz, prowadzący podcast Dział Zagraniczny. Jak wyglądają media w Ameryce Południowej? Skąd przeciętny Salwadorczyk czerpie informacje? Jak wygląda brazylijski polityczny TikTok i dlaczego prezydent tego kraju, Jair Bolsonaro tak bardzo lubi aplikację Telegram? O tym usłyszycie w najnowszym odcinku naszego podcastu.

Bio: Maciej Okraszewski - prowadzący Dział Zagraniczny, jeden z najpopularniejszych polskich podcastów, poświęcony w większości pomijanym w polskich mediach wydarzeniom na świecie. Dziennikarz specjalizujący się w tematyce iberoamerykańskiej, reportaże z Hiszpanii i Ameryki Łacińskiej publikował na łamach między innymi tygodnika "Polityka" i "Gazety Wyborczej", stały komentator radia Tok FM, Polsat News, oraz TVN24.

ChatGPT szturmem podbił internet na przełomie 2022 i 2023 roku. Program symulował rozmowę z prawdziwym użytkownikiem, był w stanie tworzyć proste teksty i teorie. Nowe możliwości to jednak nowe wątpliwości.

Czy symulator konwersacji może stać się narzędziem dezinformacji? Czy rozwój sztucznej inteligencji stłumi głos ludzi w internecie? Jak możemy się bronić przed zalewem cyfrowo generowanych kłamstw? O tym i innych kwestiach w podcaście Demagoga porozmawialiśmy z dr Filipem Białym z UAM w Poznaniu.

Dr Filip Biały pracuje na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Europejskim Uniwersytecie Viadrina we Frankfurcie nad Odrą. Jest wykładowcą European New School of Digital Studies. Jego zainteresowania naukowe skupiają się na etycznych, społecznych i politycznych implikacjach upowszechnienia technik cyfrowych, w tym sztucznej inteligencji. Jako visiting fellow gościł w London School of Economics and Political Science (2019) oraz w Centre for Research in the Arts, Social Sciences and Humanities na Uniwersytecie w Cambridge (2020-21). W 2023 r. prowadzić będzie badania w Alexander von Humboldt Institute for Internet and Society w Berlinie.

Teorie spiskowe mogą się kojarzyć z niecodziennymi wydarzeniami, takimi jak pandemię czy wojny. Mogą być one także blisko nas, w miejscach, których mieszkamy. Łukasz Drozda w swojej najnowszej książce „Miejskie Strachy. Miasto 15-minutowe, 5G i inne potwory” opisuje fałszywe narracje dotyczące mieszkania w miastach, a także opisuje zjawisko urbanistycznego populizmu. W naszej rozmowie sprawdzamy, skąd wzięły się „miejskie strachy” i jak mogą one zmienić nasze życie.

Linki:

• W Łodzi powstaje 15-minutowe osiedle? Wyjaśniamy

• Przymusowe przesiedlenia do 15-minutowego miasta? Wyjaśniamy

• Katastrofa zdrowotna w domu obok anteny 5G? Nikt tam nie mieszka

• Teorie spiskowe o 5G – jak straszą depopulacją?
  

W nowym mini-cyklu naszego podcastu opowiemy Wam o tym, jak wygląda praca naszej redakcji. Zaczynamy od procesu weryfikacji wypowiedzi politycznej, opisujemy z jakich etapów się składa. Opowiadamy również o kulisach naszej pracy.

Kampania wyborcza wkracza w II turę wyborów, do której, zgodnie z oczekiwaniami, przeszedł obecny prezydent Andrzej Duda i Rafał Trzaskowski. W tym odcinku przedstawimy Wam jedną spełnioną, i jedną niespełnioną obietnicę Andrzeja Dudy, a w następnym dwie tylko częściowo spełnione.

Edukacja seksualna zajmuje szczególne miejsce wśród tematów, które rozpalają dyskusje w Polsce. Za każdym razem, kiedy temat ten pojawia się w przestrzeni publicznej, rozbrzmiewają hasła o seksualizacji nieletnich, przymuszaniu do masturbacji czy zmianie orientacji seksualnej. Wspólnie z Martyną Wyrzykowską, dyrektorką zarządzającą fundacji SexEd, postanowiliśmy obalić te powracające mity i zobaczyć, czym tak naprawdę jest edukacja seksualna.

BIO: Dyrektorka zarządzającą Fundacji SEXEDPL, autorka podcastu „Mamy tak samo” oraz mamą dwóch dziewczynek. Wierzy w siostrzeństwo, walczy o wdrażanie idei diversity w organizacjach, z którymi współpracuje i dba o to, by marki i stojący za nimi ludzie dostrzegali, że wartości, o których mówi się w SEXEDPL to nie trend, ale niezbędny kierunek rozwoju dla całego społeczeństwa.

Linki

• Pokoje do masturbacji w szwedzkich przedszkolach? To fake news

• ONZ legalizuje pedofilię? Żaden dokument tego nie potwierdza

• Czy rodzice boją się „seksualizacji” dzieci? Sprawdziliśmy skargi
  

Wybory, śledztwa i dezinformacja. Rok 2023 w Demagogu po raz kolejny stał pod znakiem wytężonej pracy. Przez naszą redakcję przewinęła się masa tekstów dotyczących bieżących fałszywych narracji, powiązanych z kwestiami zdrowotnymi, aktualnymi wydarzeniami na świecie oraz w Polsce. W tym odcinku postaramy się podsumować ostatnie 12 miesięcy, a pomogą nam w tym wyjątkowe osoby: Paweł Terpiłowski, czyli redaktor naczelny Demagoga, a także Marcin Kostecki z redakcji wypowiedziowej. Mateusz Cholewa wspólnie z Wiolą Myszkowską razem podsumowują także ten rok w podcaście oraz dzielą się swoimi ulubionymi odcinkami.

Przydatne linki:

• Pacynkowi siewcy hejtu i dezinformacji. Jak działają w sieci? Śledztwo Demagoga

• Kim jest Jerzy Weber? Śledztwo Demagoga.

• Gdzie króluje Jerzy Zięba? „Ukryte” terapie w sieci

• Czy algorytmy wybierają naszych przywódców? Rozmowa z Maxem Fisherem

• Jak to jest wierzyć w teorie spiskowe? Rozmowa z Brentem Lee

Uchodźcy, sztuczna inteligencja, fałszowanie wyników — to tylko kilka narracji dezinformacyjnych, które przewinęły się w trakcie tegorocznej kampanii wyborczej. Jaki miały wpływ na to, na kogo ostatecznie oddaliśmy głos? O tym rozmawiamy z analitykami Stowarzyszenia Demagog - Marcinem Kosteckim i Adamem Maternikiem. 

Linki:

Kampania referendalna a kampania wyborcza - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/kampania-referendalna-sposob-na-manipulowanie-wyborcami/

Narracja o sfałszowanych wyborach - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/wybory-zostana-sfalszowane-uwaga-na-dezinformacje/

AI wchodzi do polityki - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/ai-wchodzi-do-polityki-co-mozemy-z-tym-zrobic/

Jak AI wpłynęło na wybory na Słowacji - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/sztuczna-inteligencja-a-cena-piwa-wybory-w-slowacji-w-cieniu-ai/

Targetowanie reklam wyborczych - https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/targetowanie-reklam-w-kampanii-wyborczej-jak-robi-to-pis

Propozycje polityków na walkę z dezinformacją - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/co-politycy-proponuja-zrobic-z-problemem-dezinformacji/

Eliot Higgins is the founder of Bellingcat, a team of investigative journalists who base their work on information from open sources. Their achievements include the discovery of truth behind the downing of MH17 over Donbas and PS752 airplane over Tehran, identifying the agents responsible for poisoning Sergei Skripal and Alexei Navalny, the use of chemical weapons in Syrian Civil War and the use of american weapons to target civilians in the war in Yemen, as well as many others.

Bellingcat is possibly the most known team of investigative journalists in the world. Their operational model focuses almost entirely on an innovative method of gathering intel and data that seemed very unlikely only 10 years ago. Bellingcat uses open source material, image analysis, geolocalization and social media to solve the riddles deemed too hard for some of the best detectives in the world. Eliot Higgins tells us about what he thinks on the development of internet privacy and censorship from Bellingcat’s perspective, why it was so easy to track and identify Russian spies on social media and if he thinks that the effects of Bellingcat’s work will help in executing justice. He also gives us a sneak peak into their new venture, Bellingcat Productions.

Wstęp i wprowadzenie: Bartek Pawłowski

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

6 stycznia 2021 roku w USA był swego rodzaju punktem zwrotnym. Atak na Kapitol pokazał, jak internetowe narracje spiskowe potrafią wpływać na rzeczywistość. 

Pojawiająca się wtedy w mediach społecznościowych retoryka o „skradzionych wyborach” zdążyła przekroczyć granicę Stanów Zjednoczonych i wpłynąć na wybory np. w Brazylii. Z Andrzejem Kohutem, amerykanistą i autorem podcastu „Po amerykańsku” rozmawiamy o tym, jakie podobne przekazy mogą pojawić się w Polsce i na co powinniśmy uważać w trakcie nadchodzących październikowych wyborów do parlamentu. Sprawdzamy także, co słychać w ruchu Qanon, oraz wyciągamy szklaną kulę, by powróżyć, gdzie w przyszłości mogą pojawić się nowe teorie spiskowe.

Andrzej Kohut - amerykanista, autor książki "Ameryka. Dom podzielony" i podcastu "Po amerykańsku". Prowadzi "Przegląd zagraniczny" w radiu RMF24. W Ośrodku Studiów Wschodnich odpowiada za wideo i podcasty. Współpracuje z Klubem Jagiellońskim

Przydatne linki:

• Podcast „Po amerykańsku” - https://open.spotify.com/show/3B9lUBnoYe42k0dsaKFPPs?si=9f6c09af4ac84ac8 ; https://www.youtube.com/@podcastpoamerykansku

• Książka „Ameryka. Dom podzielony” - https://www.szczeliny.pl/ameryka-dom-podzielony

• Narracja o fałszywych wyborach w Polsce - https://demagog.org.pl/fake_news/pis-sfalszowalo-wybory-artykul-newsweeka-tego-nie-dowodzi/

Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, ⁠zostać naszym Patronem⁠, albo ⁠wesprzeć nas w inny sposób⁠. 

Dezinformacja jest stałym elementem krajobrazu mediów. Styczność z nią zadeklarowało 79 proc. obywateli naszego kraju. To dane z najnowszej edycji badania „Dezinformacja oczami Polaków”. Właśnie o nim rozmawiamy w najnowszym odcinku Podcastu Demagoga. Gościem jest jeden z ekspertów, który opatrzył raport swoim komentarzem: Dariusz Ćwiklak, zastępca redaktora naczelnego Newsweek Polska.

W badaniu wzięło udział 1000 osób, które zapytaliśmy m.in. o stosunek do 30 fałszywych stwierdzeń obecnych w przestrzeni publicznej. Dotyczyły one obszarów energetyki, zdrowia, klimatu, nowych technologii oraz polityki. Ile osób zgodziło się przynajmniej z jedną z nich? Które źródła uważamy za wiarygodne? Jak często sprawdzamy informacje, które do nas docierają?

Badanie „Dezinformacja oczami Polaków” przeprowadzono przez Koalicję Razem Przeciw Dezinformacji, w skład której wchodzą Związek Firm Public Relations, Fundacja Digital Poland oraz Stowarzyszenie Demagog.

Przydatne linki: 

• Raport „Dezinformacja oczami Polaków” do pobrania [tutaj]

• „Badanie potwierdza – prawie każdy ufa jakiejś fałszywej informacji”

Strona Koalicji Razem Przeciw Dezinformacji

Ocieplenie klimatu jest kwestią, która często pojawia się w debacie publicznej, ale nie zawsze dyskusja oparta jest na faktach. Wprowadzające w błąd tezy, czy też klimatyczne bzdury, już po raz dziewiąty ocenili internauci w plebiscycie na Klimatyczną Bzdurę Roku.

W Podcaście Demagoga gości dr Aleksandra Kardaś, redaktorka naczelna serwisu naukaoklimacie.pl, który organizuje plebiscyt. Oczywiście omówimy zwycięską wypowiedź i wyjaśnimy, jak to jest z tym konsensusem naukowym w kwestii wpływu ludzi na ocieplenie.

Porozmawiamy też o sensie zasłonięcia Słońca chmurami w momencie, kiedy nie walczymy ze zbuntowanymi maszynami, a także o tym, dlaczego Eryk Rudy nazwał Grenlandię „Zielonym lądem” – czy chodziło o kwestie promocyjne?

Wyjaśnimy też jedną z najbardziej nurtujących kwestii: dlaczego śnieg nadal pada?

Aleksandra Kardaś - fizyczka atmosfery i popularyzatorka nauki związana z Wydziałem Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Jest wiceprezeską Fundacji Edukacji Klimatycznej oraz członkinią Zespołu doradczego ds. kryzysu klimatycznego przy Prezesie Polskiej Akademii Nauk. Jest redaktorką naczelną serwisu Naukaoklimacie.pl, autorką popularnonaukowej „Książki o wodzie”, a także współautorką podręczników „Nauka o klimacie” oraz „Klimatyczne ABC”. Od wielu lat dzieli się z publicznością wiedzą na temat klimatu w ramach festiwali nauki, wykładów, kursów internetowych oraz artykułów prasowych i internetowych.

Jair Bolsonaro przez ostatnie lata swojej prezydentury był źródłem wprowadzających w błąd treści m.in. na temat pandemii COVID-19. Mamy nawet badania na ten temat: dane z portalu Statista mówią, że pomiędzy styczniem a sierpniem bieżącego roku Bolsonaro wygłosił ok. 1430 wprowadzających w błąd oświadczeń.

Niedawno przegrał wybory. Od 1 stycznia na stołek prezydencki wróci Luiz Inácio Lula da Silva. Czy oznacza to zmiany dla Brazylii i będzie mniej dezinformacji w przestrzeni publicznej? I jak zareagowali zwolennicy Bolsonaro? Jakie fałszywe narracje były najpopularniejsze w trakcie kampanii i które z nich wcześniej pojawiły się w Stanach Zjednoczonych?

Naszą gościną była Natália Leal, dyrektorka wykonawcza brazylijskiej Agencji Lupa. Lupa zajmuje się fact-checkingiem oraz edukacją w zakresie dezinformacji. Laureatka Knight International Journalism Award 2021. Międzynarodowe Centrum Dziennikarzy

Natália Leal – dyrektorka Agencji Lupa, pierwszego w Brazylii serwisu informacyjnego, zajmującego się fact-checkingiem. Laureatka Knight International Journalism Award 2021 przyznawanej przez Międzynarodowe Centrum Dziennikarzy. W 2020 roku zainicjowała projekt „Digital Democracy”, którego celem było popularyzowanie sprawdzania informacji na temat wyborów samorządowych.

https://www.icfj.org/about/profiles/natalia-leal

https://twitter.com/natalialevien

https://lupa.uol.com.br/

Disinformation has been with us for a long time and as social media emerged it has been using new tools to spread even faster. Some of those tools are well known: pictures out of context, deep fake, false information under the cloak of science. Analysts and scientists study their impact on our lives. What have they discovered so far? What role do memes play in spreading disinformation? Why did some Americans believe that the last presidential election had been rigged and what was the role of keyword squatting?

In this episode of our podcast we host Jane Lytvynenko, a journalist specializing in disinformation and its impact on social change. She published, among others, at BuzzFeed.News. She is associated with The Media Manipulation Casebook - a research platform devoted to disinformation and its threats to democracy, public health and security.

Host: Wiola Myszkowska

Projekt realizowany z dotacji programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy finansowanego z Funduszy EOG.

Sztuczna inteligencja to narzędzie jak każde inne: można wykorzystać je zarówno do dobrych, jak i do złych celów.  Jak używać jej etycznie? Po co sztucznej inteligencji człowiek? I po co jej regulacje prawne? 

Między innym nad tym będziemy zastanawiać się w drugiej części rozmowy ze specjalistą od technologii, autorem kanału na YouTube, Mateuszem Chrobokiem. Podsumowujemy ostatnie lata w rozwoju sztucznej inteligencji i… czekamy na ciąg dalszy.
Pierwszy odcinek możecie przesłuchać tutaj.