Focus (NPO 2 / NTR)

Een dansende Mick Jagger en flamenco muziek. Dat is het ultieme bewijs dat wij dieren zijn. Dat vindt evolutiebioloog Nico van Straalen. In de laatste aflevering van de serie ‘mens als dier’ beantwoordt hij de vragen die luisteraars ons stuurden. Zoals de vraag welke evolutie mensen nog door moeten maken. Misschien een nek die geschikt is voor een telefoon? De aankomende weken is Atlas op vakantie. Vanaf september duiken we in de volgende vraag: kun je nog geheimen hebben?  Presentatie: Petra Grijzen, redactie & montage: Josta Bosma, techniek: Ruben van Haften, eindredactie: Gerda Bosman 

In Atlas hoor je de meest fascinerende wetenschappelijke inzichten, en kijken we naar de mens áchter de wetenschapper.  Hoe komen ze tot hun experimenten, waar bouwen ze op voort en wat zijn hun fuck ups? Verhalen over nieuwsgierige mensen die streven, worstelen, falen en slagen. Petra Grijzen spreekt ze en ontvangt verslaggevers die zelf op onderzoek gaan in de kleurrijke wereld van de wetenschap.

Nachtmerries, slaapverlamming en nachtelijke hallucinaties. Onze duivelse dromen zijn al eeuwen een inspiratiebron voor kunstenaars, en voor sommigen van ons een reden om zo lang mogelijk wakker te blijven. Verslaggever Tom Hofland gaat langs bij historicus Sandor Chardonnens en slaaponderzoeker Jaap Lancee om erachter te komen wat die duivelse dromen over ons zeggen. Hoe komt een droom überhaupt tot stand? En hoe moeten we ze interpreteren? 

Iedereen heeft wel eens een nachtmerrie. Maar wat als die duistere dromen zo eng zijn dat je niet meer durft te slapen? Petra Grijzen gaat in gesprek met onderzoeker en therapeut Annette van Schagen. Haar missie is om mensen van hun nachtmerries af te helpen. Ze wordt dan ook wel de 'nachtmerriepsycholoog' genoemd.

Misschien heb je wel eens een voorspellende droom gehad. Snel je ticket omgeboekt, omdat je droomde dat het vliegtuig neerstortte. Paranormaal, of puur toeval?  Verslaggever Steven Smit gaat langs bij psycholoog Jacob Jolij, filosoof Hans Gerding, historicus Sandor Chardonnens en slaaponderzoekers Jaap Lancee en Annette van Schagen. Hoe kunnen we voorspellende dromen wetenschappelijk verklaren? 

Je praat misschien wel eens tijdens je slaap, maar er zijn ook mensen die 's nachts agressief worden. Ze schoppen en slaan tijdens hun droomslaap. Somnoloog en neuroloog Maartje Louter van het Erasmus MC ziet patiënten met dit soort problemen. Ze onderzoekt wat er gebeurt in het lichaam tijdens de slaap en wat dit zegt over je gezondheid.

Eén op de drie Nederlanders heeft moeite met slapen. En wie niet slaapt, droomt niet. Wat doet dat met ons lichaam en onze geest? Verslaggever Tom Hofland gaat op onderzoek uit en spreekt o.a. met slaaponderzoeker Jaap Lancee, die tips geeft over hoe je beter kunt slapen, en postdoctoraal wetenschapper Rick Wassing, die het brein tijdens de slaap probeert te hacken. Shownotes Heb je problemen met slapen, en beïnvloedt het je leven overdag? Het beste kun je met je klachten langs de huisarts gaan. Die kan je doorverwijzen naar een specialist. Kijk voor meer informatie op deze websites: https://wijzijnmind.nl/psychische-klachten/psychipedia/slapeloosheid  https://www.hersenstichting.nl/hersenaandoeningen/slaapstoornissen/

Ligt het antwoord op waarom we dromen verstopt in het brein van de slapeloze, de mensen die geen dromen hebben? Petra Grijzen spreekt hierover met hersenonderzoeker Eus van Someren. Hij wil slapeloosheid oplossen. Want goed kunnen slapen en dromen kan helend zijn voor mentale problemen. Shownotes Wil je meedoen aan het onderzoek van Eus van Someren, ga dan naar: slaapregister.nl/beter En heb jij nog vragen over dromen die wij hebben gemist? Stel ze alsnog! Ook kan je je eigen dromen met ons delen. Als je bijvoorbeeld wil weten wat ze betekenen, of als ze heel bijzonder voor je zijn. Vragen en dromen kun je mailen naar: atlaspodcast@ntr.nl.    

Vliegen als een vogel, ademen onder water en telepathisch communiceren. Verslaggever Steven Smit gaat op zoek naar de echte meesters van de dromen. Mensen die tijdens hun dromen bewust zijn van het feit dat ze dromen; de lucide dromers. Droomreizigers die de mooiste werelden kunnen oproepen met hun eigen verbeeldingskracht. Maar kunnen lucide dromen ook helpen om van je onzekerheden af te komen, je sportprestaties te verbeteren of je grootste angsten te overwinnen?  Shownotes Graag de gebruikte wetenschappelijke bronnen zelf lezen?   https://journals.sagepub.com/doi/10.2466/pms.1980.51.3f.1039 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2737577/ https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0191886999000781 https://psycnet.apa.org/record/2010-26425-004

Droom je wel eens dat je opeens nog een examen moet halen? Of dat je mond vol met kauwgom zit en je het er niet meer uit krijgt? Psycho-analyticus Tinka Prast denkt dat wat we dromen, een betekenis heeft. In deze aflevering ontrafelen we de dromen die luisteraars met ons deelden. En slaaponderzoeker Jaap Lancee komt nog een keer langs om vragen van luisteraars te beantwoorden.

Stel: je pakt een stuk kaas en hakt deze keer op keer doormidden. Hoe vaak kan je die kaas doormidden hakken, tot er echt niets meer overblijft? Het klinkt als een raadsel voor in de kroeg, maar het antwoord op deze vraag behelst het raadsel van het universum. Wat zijn de allerkleinste deeltjes waar onze werkelijkheid uit is opgebouwd? We stappen samen de lift in en dalen in deze eerste aflevering af tot atoom niveau.  Wil je reageren? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl

Ze vliegen met miljarden tegelijk overal doorheen. Ze worden daarom ook wel de 'spookdeeltjes' genoemd: neutrino's. Het zijn een van de bouwstenen van ons bestaan, een van de elementaire deeltjes.  Petra Grijzen gaat in gesprek met deeltjesfysicus Rasa Muller. Zij is op jacht naar neutrino's en probeert ze te vangen. Rasa Muller neemt ons mee in die wereld van het allerkleinste. Wat komen we tegen als we inzoomen vanuit onze wereld, naar de wereld van de spookdeeltjes? Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Wil je abonneren op de nieuwsbrief van NTR wetenschap? Meld je dan hier aan (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972).

Kernenergie is terug van weggeweest, maar de angst voor een kernbom ook. En dat laat zien dat de jacht op de allerkleinste deeltjes niet enkel mooie kennis oplevert, maar ook onbedoelde gevolgen kent. Een aflevering over de donkere kant van kennisuitbreiding, naast de hoop die het biedt op een betere toekomst.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Wil je abonneren op de nieuwsbrief van NTR wetenschap? Meld je dan hier aan

In een tunnel van 27 kilometer lang, diep onder de grond in Zwitserland, wordt gejaagd op de allerkleinste deeltjes. Een van die jagers is deeltjesfysicus Ivo van Vulpen. Hij was onderdeel van het team dat tien jaar geleden een nieuw elementair deeltje ontdekte: het higgsdeeltje. Van Vulpen vertelt over hoe hij, met hulp van de deeltjesversneller van CERN, naar de bouwstenen van ons heelal speurt.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl

Een computer die zo snel kan rekenen, dat het ziektes uit de wereld kan helpen? De kwantumcomputer belooft het te doen. Op dit moment werken grote bedrijven als Google, Microsoft en IBM als een gek om als eerste een zo stabiel mogelijke kwantumcomputer te bouwen. Maar wat is kwantum eigenlijk? Hoe kun je daar computers mee bouwen? En waarom moeten we dat willen? En, hoe zat het nou met die verdwenen Italiaanse natuurkundige, Ettore Majorana? Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

Een deeltje dat kan helpen om een kwantumcomputer te bouwen is het majorana-deeltje. In deze aflevering duiken we in de zoektocht naar dit mysterieuze deeltje. Aan de TU Delft werd onder leiding van Leo Kouwenhoven de afgelopen tien jaar stappen gezet naar het vinden van majorana’s. Er werd zelfs over een Nobelprijs gesproken. Totdat het twee  jaar geleden mis ging. Deze reconstructie is gemaakt door Gerda Bosman en Josta Bosma en is tot stand gekomen mede door gesprekken met Carlo Beenakker, Piet Brouwer, Gerard Janssen, Leo Kouwenhoven, Vincent Mourik en Stan van Pelt.   Presentatie: Tom Hofland, techniek: Steven Smit en Josta Bosma. Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

Leo Kouwenhoven haalde het wereldnieuws in 2012 met zijn onderzoek. Hij vond aanwijzingen voor het bestaan van het majorana-deeltje. En in 2018 kwam na jaren onderzoek eindelijk de bevestiging: het deeltje is écht gevonden.   Maar twee jaar later moest hij zijn veelbelovende artikel terugtrekken, vanwege fouten in het onderzoek. Zijn universiteit, de TU Delft, startte een onderzoek: was dit een fout die kan gebeuren? Of was er meer aan de hand? Dat onderzoek duurt inmiddels al twee jaar en al die tijd hield de hoofdrolspeler zijn mond. In deze aflevering doorbreekt Leo Kouwenhoven na twee jaar zijn zwijgen.  Presentatie: Petra Grijzen, techniek: Steven Smit  In Vrij Nederland verscheen ook een artikel met het verhaal van Leo Kouwenhoven, zie link (https://www.vn.nl/kouwenhoven-kwantumonderzoek/). Het geanonimiseerde rapport van het Landelijk Orgaan Wetenschappelijke Integriteit (LOWI) is op 9 juni 2022 gepubliceerd en hier (https://lowi.nl/advies-2022-03-en-04/)te lezen.  Op de website van de TU Delft is een nieuwsbericht gepubliceerd over het oordeel van het College van Bestuur naar aanleiding van het LOWI-rapport. Deze is hier (https://www.tudelft.nl/2022/tu-delft/onzorgvuldigheid-bij-nature-artikel-quantized-majorana-conductance)te lezen.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

In de kerkbanken krijgt hij zijn beste inzichten. Theoreticus Carlo Beenakker ziet zijn natuurkundige ideeën als een geschenk van god. In gesprek met Petra Grijzen vertelt hij over de theorie achter de elementaire deeltjes.  Wij zijn benieuwd naar wat je van onze podcast vindt. Zo kunnen we Atlas nog interessanter maken. Help je mee? Vul dan hier (https://tinyurl.com/atlasntr) onze korte enquête (5 – 10 min) in: https://tinyurl.com/atlasntr (https://tinyurl.com/atlasntr)  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

Zijn mensen dieren? Op die vraag proberen we in de nieuwe reeks van Atlas het antwoord te vinden. In de eerste aflevering gaan we de verschillen en overeenkomsten tussen mens en dier observeren in de dierentuin. Harald Schmidt, hoofd Dier en Plant van Diergaarde Blijdorp neemt ons mee langs de olifanten en gieren. Met hoogleraar cognitieve psychologie Mariska Kret brengen we een bezoek aan onze naaste familie: de chimpansees in Burgers Zoo. Daar blijkt de dickpic evolutionair verklaarbaar. Wij zijn benieuwd naar wat je van onze podcast vindt. Zo kunnen we Atlas nog interessanter maken. Help je mee? Vul dan hier onze korte enquête (5 – 10 min) in: https://tinyurl.com/atlasntr  (https://tinyurl.com/atlasntr) Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

We zijn gek op dieren en kunnen er enorm veel liefde voor voelen. Maar ondanks die liefde willen we zo ook africhten, domineren en doden... Waarom voelen wij ons superieur aan het dier? En is dat terecht? Daarover gaat Petra Grijzen in gesprek met filosoof René ten Bos.  Wil je live zien hoe wij een podcast maken? Kom dan naar het NPO podcast event op 26 juni in Tivoli Vredenburg. Kijk op podcastevent.npo.nl  (https://podcastevent.npo.nl/) Wij zijn benieuwd naar wat je van onze podcast vindt. Zo kunnen we Atlas nog interessanter maken. Help je mee? Vul dan hier onze korte enquête (5 – 10 min) in: https://tinyurl.com/atlasntr  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl.

We zijn verwant met alle levende soorten op aarde, zo stelt Darwin’s evolutietheorie. Ook gaf hij met zijn theorie de aanzet om onszelf revolutionair anders te bekijken. Want hoeveel impact heeft de evolutietheorie op onze maatschappij en sociale omgang? In deze aflevering spreken we verschillende wetenschappers en filosofen om erachter te komen of we Darwin als excuus kunnen gebruiken om onze maatschappij uit te leggen. En wat heeft ABBA hiermee te maken?  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Colofon Presentatie: Petra Grijzen, verslag en montage: Rick Uilenbroek, techniek: Rick Uilenbroek en Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman

Katten miauwen anders naar ons dan naar andere katten. En wist je dat guppies persoonlijkheden hebben? Dier-mens wetenschapper Maarten Reesink en gedragsbioloog Lysanne Snijders gaan op het NPO Podcast Event in gesprek met Petra Grijzen over de grenzen tussen mens en dier.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl Colofon Presentatie: Petra Grijzen, redactie en montage: Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman

Surprise, surprise: onze moderne Europese manier van met dieren omgaan is niet de enige. Hoe keek men in Europa pre-Darwin naar de dieren? Hoe zit dat met andere culturen? En wordt het niet eens tijd om vanuit het dier te gaan kijken naar deze kwestie? In deze aflevering rangschikken we perfectie met Aristoteles, maken we een excelsheet van alle soorten met Linnaeus, leren we van de zuid Afrikaanse Khoisan hoe het ook kan, en kijken we door de ogen van koeien naar de geschiedenis.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Colofon Presentatie: Petra Grijzen, verslag en montage: Tom Hofland, techniek: Tom Hofland en Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman

Momenteel is een dier in het recht hetzelfde als bijvoorbeeld een tafel, wc-rol of autoradio. Een dier is een 'ding' zonder rechten. En dat terwijl wij mensen verwant zijn aan alle dieren, weten we sinds Darwin's evolutietheorie. Dus als we naast alle dieren staan en weten dat veel diersoorten bewust leven en vreugde en pijn kunnen ervaren: Moeten we die dieren dan ook rechten geven? En hoe zou dat dan gaan?  In deze aflevering spreken we verschillende wetenschappers voor een historisch, juridisch en filosofisch perspectief op het dierenrecht en bekijken we wat de impact ervan op ons zou zijn.   Heb je vragen of opmerkingen voor de redactie? Mail dan naar atlaspodcast@ntr.nl Colofon Presentatie: Petra Grijzen, verslag en montage: Rick Uilenbroek, techniek: Josta Bosma en Rick Uilenbroek, eindredactie: Gerda Bosman

Als wij dieren zijn, aten we vroeger dan ook als dieren? Oftewel: wat is ons oerdieet? Om die vraag te beantwoorden kijken we in deze aflevering naar eeuwenoude poep. Dit is de onderzoeksbron van archeoloog Merit Hondelink. Zij probeert hiermee erachter te komen wat mensen vroeger aten. Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Colofon Presentatie: Petra Grijzen, redactie, montage & techniek: Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman Recept historische marsepein: Neemt schoon ghemaeckte soete Amandelen, wel cleijne tot Moes ghestooten, een halve ponds, een pot wit Suijckers cleijne ghestooten, Roosewaters soo veel nodich is, mengelt te samen tot een deech, rollet geheel plat, op Ostien soo groot in de ronde als ghij begeert, ende backtse voorts in een heeten Oven. Sommighe nemen tegens een pont Suijckers, vier oncen Amandelen, sommighe meer, sommighe min, naer dat elck blieft. Men macktse oock wel sonder Ostien, op dese maniere. Namelijc als het deech ghemeackt is, soo rollen sij dat plat op een tafel, die met Suijcker bestroijt is, leggen die daer naer op eenen platte steen, daer over stulpen sij, het opperste van een toertpanne, met vijer daer op, de welcke sij daer onder soo lange laten staen backen, tot datse genoech is. Oock werden wel de Marchepeijnen op dese maniere ghemaeckt, namelijk dat sij die op eenen Marmersteen gieten, ghelijck men het Peerle-Suijcker doet, op dese maniere, siedet Suijcker als oft Peerle-Suijcker maecken wilde, daer in smijt de ghestoten Amandelen, mengheltse te samen op, bestroijt den Marmersteen voor eersten, met stof-meel, daer op giet het ghesoden Marchepeijn. Dan de eerste, en de tweerde maniere, is de beschte. Bron: een Secreet Boeck – over parfumeren, konfijten, koken.

Wat als je geen recht hebt op je eigen privacy? Een geheim hebben onmogelijk wordt gemaakt? Bespied worden geen uitzondering is, maar bij het dagelijks leven hoort? In deze aflevering van Atlas blikken we terug op het leven in de DDR.  Verslaggever Steven Smit spreekt met Annett Hoogvliet en historici Karin Bijsterveld en Eleni Braat over controle, de Stasi en afgeluisterd worden door je eigen familie…  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Presentatie: Petra Grijzen, redactie, montage & techniek: Steven Smit, eindredactie: Gerda Bosman

Iedereen heeft geheimen. Maar waarom hebben we ze? Zijn ze nuttig, of is het hebben van geheimen misschien wel ongezond? Psycholoog Andreas Wismeijer van de Tilburg University is gefascineerd door deze vragen. Hij onderzoekt de psychologie van geheimen. In deze aflevering vertelt hij waarom het goed is dat iedereen geheimen heeft. Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl. Presentatie: Petra Grijzen, redactie: Josta Bosma, montage & techniek: Steven Smit en Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman

Heb je een smartphone? Dan maak je vast ook gebruik van alle handige toepassingen die de apps daarop bieden. Denk aan Siri, Google Maps en playlists afgestemd op jouw muzieksmaak. Jouw data leren die apps beter te werken. In deze aflevering van Atlas bekijken we wat data ons allemaal oplevert. Van afgestemde advertenties tot anti-spieksoftware.  Verslaggever Rick Uilenbroek spreekt met Sander Flight, Gerard Ritsema van Eck en Mona de Boer over slimme camera’s, data in de publieke ruimte en artificiële intelligentie.   Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl Presentatie: Petra Grijzen, Redactie en montage: Rick Uilenbroek Redactie en techniek: Josta Bosma, Eindredactie: Gerda Bosman

Weet jij hoeveel datastukjes er van jou op het internet slingeren? En hoe groot jouw dataspoor is? Onze echte wereld raakt steeds meer verweven met de digitale wereld. Dit betekent dat er steeds meer data over ons wordt verzameld en dat wij zelf ook meer en meer data prijsgeven.  Wat zijn de gevaren van onze datahonger? Daarover gaat Petra Grijzen in gesprek met computerwetenschapper Bernard van Gastel. Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl Presentatie: Petra Grijzen, redactie, montage & techniek: Josta Bosma, eindredactie: Gerda Bosman

'Locatie onder observatie.' Deze dreigende sticker trof Nadia Bouras aan op de deur van haar huis. Een intimiderende actie van het anti-linkse platform Vizier op Links.   In deze aflevering hebben we het over doxing; een handeling waarbij identificerende informatie over iemand online wordt onthuld, zoals zijn of haar echte naam, woonadres, telefoonnummer of andere persoonlijke informatie. Doxing is een groeiend probleem, maar strafbaar is het niet.. Hoe dat zit, dat hoor je van Anna Berlee, hoogleraar Gegevensbescherming en Privacyrecht aan de Open Universiteit, Ot van Daalen, oud-directeur van Bits of Freedom en werkzaam aan de Universiteit van Amsterdam en Nadia Bouras, historicus aan de Universiteit Leiden. Presentatie: Petra Grijzen, redactie, montage & techniek: Steven Smit, eindredactie: Gerda Bosman

Hoeveel neanderthaler DNA heb jij? Waar komen je voorouders vandaan? En heb je kans om een ziekte als alzheimer te ontwikkelen? Dit valt allemaal af te lezen uit jouw DNA. Welke geheimen liggen er nog meer in onze lichamelijke data verscholen? En willen we die geheimen wel weten? Daar spreekt Petra Grijzen over met ethicus Eline Bunnik. Ze is universitair hoofddocent aan het Erasmus MC en ze zit in verschillende commissies waarbij ze adviseert over ethische dilemma’s.  Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl Presentatie: Petra Grijzen, redactie & techniek: Josta Bosma, montage: Steven Smit, eindredactie: Gerda Bosman

Als jij internet gebruikt, wordt er data over jou verzameld door tech-bedrijven. Dat weten we intussen wel. Waar die data heen gaan of wat er mee gebeurt, weten we vaak niet. Wat moet je doen om je geheimen niet met de grote tech-bedrijven te delen? Hoe verspreid je zo min mogelijk data over jezelf? Moet je dan digitaal geheelonthouder worden? Hoe doe je dat in een digitaal tijdperk? En wat doet het met je?   Verslaggever Rick Uilenbroek spreekt met wetenschappers Ina Koning en Stefan van der Stigchel en ging zelf een week lang offline.   Presentatie: Petra Grijzen, redactie en montage: Rick Uilenbroek, eindredactie: Gerda Bosman

Met elke muisklik op het internet verspreiden wij data. Of we willen of niet. Onze data worden gebruikt voor algoritmes die ons gedrag vervolgens sturen. Hoe wenselijk is dat? Petra Grijzen gaat in gesprek met AI wetenschapper Cynthia Liem. Zij keek mee naar wat er fout ging bij de toeslagen affaire; als informaticus kent zij zowel de gevaren als de kansen van algoritmes.

Geloof jij in je horoscoop? Al zolang er mensen zijn, kijken we naar de sterren. Sommigen halen betekenis uit hun standen, en weer anderen dromen ervan zich tussen het sterrenstof te begeven. In de nieuwe serie van Atlas kijken we omhoog en nemen we een duik in ons grote universum. Wat weten we eigenlijk van het heelal? Hoe zijn we daar achter gekomen? En: welk mysterie hopen we binnenkort te ontrafelen? De eerste aflevering beginnen we in de middeleeuwen. We kijken naar het levensbelang van astrologie, en komen erachter welke Romein er een hekel had aan klokkijken.

Hoe ver staan de sterren van ons vandaan? En hoe klein is de aarde in de duizelingwekkende grootte van de Melkweg? In deze aflevering praat Mirthe van der Drift met emeritus hoogleraar sterrenkunde Ed van den Heuvel over ons planetenstelsel en de sterren hier ver vandaan. Ook hoor je Hens Zimmerman met de snelheid van het licht langs alle planeten reizen. 

Heel veel signalen vanuit de ruimte kunnen we op aarde opvangen. Maar welke boodschappen slingeren we zelf eigenlijk de ruimte in? Door te kijken naar wat er vanuit de ruimte op te vangen is van de aarde, maken planeetonderzoeker Daphne Stam en sterrenkundige Willeke Mulder een vingerafdruk van het leven op aarde. Ook horen we waar de mysterieuze peryton straling vandaan komt… Heb je vragen of wil je reageren op de aflevering? Mail dan naar: atlaspodcast@ntr.nl Presentatie: Petra Grijzen. Redactie & montage: Edda Heinsman. Techniek & eindmontage: Steven Smit. Eindredactie: Gerda Bosman

Na de oceanen is ook de ruimte niet langer veilig voor menselijk afval. Oude raketonderdelen en vooral afgedankte, kapotte satellieten zwerven met een gigantische snelheid rond onze aarde. Dat levert niet alleen een boel rommel op, maar ook gevaar. Een botsing met ruimtepuin kan actieve satellieten beschadigen, of zelfs uitschakelen. Ruimteafval, een kosmische ramp in wording of een oplosbaar probleem? 

Bestaat er leven buiten onze planeet? Het is een terugkerende vraag bij het kampvuur of in het café: Zijn er ergens in het melkwegstelsel wezens die net zo hard naar ons zoeken als wij naar hen? In het café, boeken en films  blijven antwoorden meestal ergens steken tussen hoop en vrees, maar in deze aflevering van Atlas, met planeetonderzoeker Bert Vermeersen, komen we dichtbij bewijs. 

Op een heldere avond is hij op een paar plekjes in Nederland nog te zien aan de hemel. Die prachtige witte sterrenband, de Melkweg. Maar hoe is de Melkweg eigenlijk ontstaan? Melkweg-archeoloog Else Starkenburg neemt ons mee op een kosmische ontdekkingsreis. Ze is in haar nopjes met het nieuwe instrument WEAVE. Hoe verandert dit nieuwste staaltje sterrenkundige techniek ons wereldbeeld? Amateur astronoom Esther Hanko geeft tips over hoe je het meeste kans maakt om die prachtige Melkweg zelf te aanschouwen. Wil je zien waar de donkerste plekken in jouw buurt zijn? Kijk op Lightpolutionmap.info

De sterrenkunde heeft veel te danken aan de Koude Oorlog. In deze aflevering van Atlas neemt wetenschapshistoricus David Baneke je mee in de spacerace van de Koude Oorlog tot aan de space kolonisten van nu. 

Ruimte-onderzoek brengt nieuwe stukjes informatie. We weten steeds meer van wat er zich boven ons afspeelt. Maar wat kunnen wij als mensen daarmee? Hoe verandert deze wetenschappelijke kennis onze blik op de ruimte, en ook: hoe beïnvloedt het ons beeld van de mensheid? In deze uitzending van atlas hoor je gezaghebbend astronoom Ewine van Dishoeck.  

Binnenkort bieden we weer wekelijks de beste wetenschapsverhalen, aansluitend en aanvullend op het gelijknamige NPO2-programma: Focus.  Verslaggevers van de NTR-wetenschapsredactie gaan het veld en de laboratoria in om verslag te doen van het onderzoek in de praktijk. In de studio ontvang Lara Billie Rense wetenschappers voor een verdiepend gesprek over hun vakgebied.   Op zondag 14 mei is de derde editie van het NPO Luister Podcastevent in TivoliVredenburg in Utrecht. Focus is er ook, we gaan een bijzonder live experiment doen en je hebt de kans om zelf vragen te stellen aan de gasten. Wil je dat niet missen, koop dan een kaartje via http://podcastevent.npo.nl/  (http://podcastevent.npo.nl/)

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Hoe succesvol zijn ‘gewilde dieren’, wilde dieren die we graag terug willen? Neem de bever. Die stierf in 1826 in uit, maar werd in de jaren tachtig succesvol terug naar Nederland gebracht. Sindsdien knaagt en graaft ie hier weer uitbundig. Soms iets te enthousiast..    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen spreekt bestuurder Chrit Wolfhagen van het Waterschap Limburg over de overlast die de dieren veroorzaken in de provincie en welke stappen ze nemen om die overlast te beperken of voorkomen.    Focus besteedt ook op NPO2 aandacht aan de bever.    Lees & kijk ook:  Gewilde dieren, herintroducties van dieren in Nederland - Mark Zekhuis, Louis van Oort, Luc Hoogenstein     Beverdeskundigen: bevers vormen groot risico in lagere delen van ons land (https://nos.nl/artikel/2471794-beverdeskundigen-bevers-vormen-groot-risico-in-lagere-delen-van-ons-land) (NOS)    Website Kenniscentrum Bever (https://www.kenniscentrumbever.nl/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Corlijn de Groot, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Is er in de Nederlandse natuur genoeg plek voor wilde dieren? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe uitgestorven dieren opnieuw worden uitgezet in de Nederlandse natuur.    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen gaat op pad met beverbeheerder Wilmar Swinkels (https://www.waterschaplimburg.nl/@7834/7-april-wereld-bever-dag/) van het Waterschap Limburg en hoort en ziet hoe bevers te werk gaan in Limburgse beken en hoe er ingegrepen wordt bij overlast.     Lara Billie Rense spreekt in de studio Britt van Zelst (WUR (https://www.wur.nl/nl/personen/britt-b-britt-van-zelst-msc.htm) & NIOO (https://nioo.knaw.nl/en/employees/britt-van-zelst)), die promoveert op haar onderzoek op de sociaal-ecologische effecten van bevers in antropogene landschappen als Nederland.   Zelf op pad om de bever te spotten? Britt organiseert excursies (https://www.dagjeindenatuur.nl/britt-van-zelst/). Volg haar beveravonturen ook op Instagram (https://www.instagram.com/brittbever98/).   Focus besteedt ook op NPO2 aandacht aan de bever.    Lees & kijk ook:    Gewilde dieren, Herintroducties van dieren in Nederland - Mark Zekhuis, Louis van Oort, Luc Hoogenstein     Bever als wateringenieur (https://www.ark.eu/natuurontwikkeling/dieren/bever%20) (Ark Rewilding Nederland)    Website Kenniscentrum Bever  (https://www.kenniscentrumbever.nl/)   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Als het goed is worden dieren bij herintroducties niet zomaar lukraak uitgezet. Vooraf wordt onderzoek gedaan hoe de kans van slagen het grootst is, waarbij rekening gehouden wordt met invloed op het ecosysteem en mogelijke overlast voor mensen.      De herintroductie van dieren als bevers, otters en raven past in een bredere trend. Blijkbaar vinden we het als maatschappij de moeite waard om te investeren in het terugbrengen van dieren die we als mens eerder uitgeroeid hebben of waar eigenlijk geen plek meer voor was. Maar hoeveel moet wij ons bemoeien met die processen, kunnen we de natuur niet beter z’n gang laten gaan?    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen wandelt door natuurgebied Keent (https://www.bezoekdemaashorst.nl/locaties/3183800633/natuurgebied-keent-1), ook wel de ‘Serengeti aan de Maas’, waar hij de oerrund 2.0 ontmoet. Grote grazers die weliswaar gefokt zijn door mensen, maar in de natuur langzaamaan hun wilde karakter terugveroveren. Ecoloog Ronald Goderie vertelt hoe dit initiatief van stichting Taurus (https://stichtingtaurus.nl/) bijdraagt aan de trend van rewilding, de verwildering van Europa.     Lees & kijk ook:    Het oerrund; een levende legende; terug op het Europese toneel - Ronald Goderie, Staffan Widstrand, Wouter Helmer, Henri Kerkdijk    De Keuringsdienst van Waarde over natuurvlees (https://www.npo3.nl/best-bites/hoe-het-oerrund-2-0-gefokt-wordt-om-de-europese-natuur-te-onderhouden)    3 op Reis over Rewilding in Portugal  (https://www.npo3.nl/3-op-reis/14-05-2023/BV_101409413)   Wil je weten waar je de verwilderde runderen in Nederland kunt vinden? Kijk hier (https://www.freenature.nl/over-free/natuurlijke-begrazing/soorten-grazers/tauros) voor meer informatie.     Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Veel natuur in Nederland is eigenlijk cultuurlandschap. Toch willen we graag dat een deel van onze natuur ook echte wilde natuur wordt. Of daarop lijkt. Daarom wordt in Nederland flink geïnvesteerd in rewilding, waarbij wilde dieren terug worden gebracht in ons landschap. Hoe moeten wij mensen ons tot dieren verhouden op ons kleine stukje aarde?    Dat vraagt Lara Billie Rense aan Maarten Reesink, docent 'Human-Animal Studies' aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef het boek: ‘Dier en mens: de band tussen ons en andere dieren’ en pleit voor het medeburgerschap van dieren.     Lees en kijk ook:  Dier en Mens: de band tussen ons en andere dieren – Maarten Reesink   Zoopolis: a political theory of animal rights – Sue Donaldson & Will Kymlicka Mediastorm - Beschermde dieren domineren het nieuws (https://www.npostart.nl/mediastorm/02-04-2023/VPWON_1349112%20) (HUMAN)    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)  

Wat is een dissociatieve identiteitsstoornis, hoe het ontstaat het en waarmee word je geconfronteerd als je ermee leeft? En wat zegt wetenschappelijk onderzoek over deze stoornis en hoe wordt het in de praktijk behandelt?   Presentator Sander Nieuwenhuijsen spreekt met Christel Kraaij (https://www.centrumvoortransitie.nl/trauma-en-transitie/over-ons/) (klinisch psycholoog), Anne Lagemaat (https://dis-is-me.nl/over-dis-is-me/wie-zijn-wij) (DIS is Me) en Eline Vissia (https://www.researchgate.net/profile/Eline-Vissia) (GZ-psycholoog en promoveerde op het onderwerp DIS) op het NPO Luister Podcastevent (https://podcastevent.npo.nl/). Ook is er ruimte voor vragen vanuit het publiek in TivoliVredenburg.    Lees & kijk ook:    DIS is me (https://dis-is-me.nl/) - online project over de ervaringen van mensen met een dissociatieve identiteitsstoornis    Hier voelt ver (https://www.npostart.nl/art-dept/17-05-2023/WO_NTR_20061908) (regie Gijsje Mulder) - Art Dept (NTR)  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Patrick van Veen  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   (mailto:wetenschap@ntr.nl%20) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Voor buitenstaanders lijkt het vaak onbegrijpelijk hoe iemand gaat geloven in een platte aarde of een wereld geregeerd door reptielen of bloeddorstige satanisten. Maar dit proces begint vaak klein, en de rol van het internet valt hierbij niet te onderschatten. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson kruipt in de huid van een beginnend complotdenker en duikt het konijnenhol, om zo beter te begrijpen hoe iemand in samenzweringen gaat geloven. Hij krijgt hierbij begeleiding van cognitief psycholoog Rolf Zwaan. Wat zijn de gevolgen van complotdenken? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe we het geloof in geheime samenzweringen kunnen verklaren. Wat is het gevaar ervan? En hoe maak je mensen weerbaar? In deze podcast verwijzen we ook naar TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Complotdenken. Kijk deze aflevering terug via NPO Start (https://www.npostart.nl/focus/17-06-2023/VPWON_1344837). Lees & kijk ook:  Anti-institutioneel extremisme in Nederland: een ernstige dreiging voor de democratische rechtsorde? (https://www.aivd.nl/onderwerpen/extremisme/documenten/publicaties/2023/05/25/anti-institutioneel-extremisme-in-nederland-een-ernstige-dreiging-voor-de-democratische-rechtsorde) (AIVD) Op minuut 19:55 verwijzen we naar een YouTube video over 9/11. Het gaat hierbij om de volgende video: COMPLOT?!: Was 9/11 een inside job? (https://www.youtube.com/watch?v=VEy72Wl-ZoE) (Omroep PowNed) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson  Redactie: Ruben Rosen Jacobson, Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Cognitief psycholoog Rolf Zwaan beschrijft hoe gezonde nieuwsgierigheid kan doorslaan in complotdenken. Een tipje van de sluier: om de chaotische werkelijkheid te begrijpen hebben we allemaal een ‘hang naar samenhang’, maar mensen die in complottheorieën geloven zien overal verbanden.  Wat zijn de gevolgen van complotdenken? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe we het geloof in geheime samenzweringen kunnen verklaren. Wat is het gevaar ervan? En hoe maak je mensen weerbaar? Het TV-programma Focus met Petra Grijzen besteedt ook aandacht aan complotdenken. Kijk deze aflevering terug via NPO Start (https://www.npostart.nl/focus/17-06-2023/VPWON_1344837). In deze aflevering verwijst Rolf Zwaan naar ‘de reportage van Ruben’. Die is te horen in deze podcast van Focus, aflevering 1 van de serie Complotdenken. Lees & luister ook: De podcast van Rolf Zwaan en Anita Eerland: 'Drang naar samenhang', te vinden op Spotify (https://open.spotify.com/show/5FK4JcH6GsCStYOiCV8G0E?si=ff2aaf050d8b48ce) of Soundcloud (https://soundcloud.com/user-796988724) Het boek ‘De drang naar Samenhang (https://libris.nl/boek?authortitle=rolf-zwaan/drang-naar-samenhang--9789024443390)’ van Rolf Zwaan   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In deze aflevering: een exclusief interview met de AIVD! Complotdenken kan soms onschuldig lijken, maar het geloven in geheime samenzweringen kan grote gevolgen hebben. Dat is de boodschap van een recent rapport van de AIVD over 'anti-institutioneel extremisme'. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaat op interview bij de AIVD om dit rapport te bespreken. Welke dreiging zien zij vanuit deze hoek van de samenleving? Hoe ziet deze groep mensen eruit? En hoe moeten wij hiermee omgaan? Podcast Focus onderzoekt in vier afleveringen hoe we het geloof in geheime samenzweringen kunnen verklaren. Wat is het gevaar ervan? En hoe maak je mensen weerbaar? In deze podcast verwijzen we ook naar TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Complotdenken. Kijk deze aflevering terug via NPO Start (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/Voor%20buitenstaanders%20lijkt%20het%20vaak%20onbegrijpelijk%20hoe%20iemand%20gaat%20geloven%20in%20een%20platte%20aarde%20of%20een%20wereld%20geregeerd%20door%20reptielen%20of%20bloeddorstige%20satanisten.%20Maar%20dit%20proces%20begint%20vaak%20klein,%20en%20de%20rol%20van%20het%20internet%20valt%20hierbij%20niet%20te%20onderschatten.%20%20 Verslaggever%20Ruben%20Rosen%20Jacobson%20kruipt%20in%20de%20huid%20van%20een%20beginnend%20complotdenker%20en%20duikt%20het%20konijnenhol,%20om%20zo%20beter%20te%20begrijpen%20hoe%20iemand%20in%20samenzweringen%20gaat%20geloven.%20Hij%20krijgt%20hierbij%20begeleiding%20van%20cognitief%20psycholoog%20Rolf%20Zwaan.%20%20Wat%20zijn%20de%20gevolgen%20van%20complotdenken?%20Podcast%20Focus%20onderzoekt%20in%20vier%20afleveringen%20hoe%20we%20het%20geloof%20in%20geheime%20samenzweringen%20kunnen%20verklaren.%20Wat%20is%20het%20gevaar%20ervan?%20En%20hoe%20maak%20je%20mensen%20weerbaar?%20%20In%20deze%20podcast%20verwijzen%20we%20ook%20naar%20TV-aflevering%20van%20Focus%20met%20Petra%20Grijzen%20over%20Complotdenken.%20Kijk%20deze%20aflevering%20terug%20via%20NPO%20Start.%20%20Lees%20&%20kijk%20ook: %20Anti-institutioneel%20extremisme%20in%20Nederland:%20een%20ernstige%20dreiging%20voor%20de%20democratische%20rechtsorde?%20(AIVD)%20%20Op%20minuut%2019:55%20verwijzen%20we%20naar%20een%20YouTube%20video%20over%209/11.%20Het%20gaat%20hierbij%20om%20de%20volgende%20video:%20COMPLOT?!:%20Was%209/11%20een%20inside%20job?%20(Omroep%20PowNed)%20%20%20%20Podcast%20Focus%20wordt%20gemaakt%20op%20de%20NTR%20wetenschapsredactie%20door:%20 %20Host:%20Lara%20Billie%20Rense %20Verslaggever:%20Ruben%20Rosen%20Jacobson %20Redactie:%20Ruben%20Rosen%20Jacobson,%20Maartje%20Braam,%20Sander%20Nieuwenhuijsen%20Techniek:%20Sander%20Nieuwenhuijsen,%20Ruben%20Rosen%20Jacobson %20Eindredactie:%20Gerda%20Bosman%20 %20 %20Vragen?%20Mail%20de%20redactie:%20wetenschap@ntr.nl%20 %20Wil%20je%20op%20de%20hoogte%20blijven%20van%20onze%20programma’s?%20Abonneer%20je%20dan%20op%20de%20NTR%20Wetenschap%20Nieuwsbrief). Lees & kijk ook:  Anti-institutioneel extremisme in Nederland: een ernstige dreiging voor de democratische rechtsorde? (https://www.aivd.nl/onderwerpen/extremisme/documenten/publicaties/2023/05/25/anti-institutioneel-extremisme-in-nederland-een-ernstige-dreiging-voor-de-democratische-rechtsorde) (AIVD) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson  Redactie: Ruben Rosen Jacobson, Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Techniek: Stijn Goossens, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Complotdenkers maken online gebruik van machtige marketing machines. Dat maakt dat je als argeloze internetgebruiker wordt verleid om in complotten te gaan geloven. Communicatie- en informatiewetenschapper Kitty Smeekes zet zich in om ons weerbaar te maken tegen deze slimme beïnvloedingstechnieken. Ze maakt een onderscheid tussen mensen die anderen willens en wetens manipuleren en mensen die vervolgens worden beïnvloed. In deze aflevering hoor je hoe je complotten kunt leren herkennen. Het TV-programma Focus met Petra Grijzen besteedt ook aandacht aan complotdenken. Kijk deze aflevering terug via NPO Start. Lees & Luister ook:  The Conspiracy Theory Handbook (Lewandowsky & Cook): over CONSPIR, zeven manieren van redeneren die kenmerkend zijn voor complotdenken: https://sks.to/conspiracy Het Nederlandstalige boek van dr. Sander van der Linden over hoe immuun te worden voor nepnieuws: https://www.spectrumboeken.nl/producten/immuun-voor-nepnieuws-9789000377169 In de aflevering wordt gerefereerd naar Andrew Tate. In dit verhaal van NOS https://nos.nl/artikel/2442815-omstreden-andrew-tate-vaderfiguur-voor-sommige-tieners wordt duidelijk wie hij is en waarom hij omstreden is.   Toelichting bij complotverhalen over ‘satanisch ritueel kindermisbruik’ door een ‘kwaadaardige elite’: Zie p.17, AIVD publicatie over anti-institutioneel extremisme: https://www.aivd.nl/documenten/publicaties/2023/05/25/anti-institutioneel-extremisme-in-nederland-een-ernstige-dreiging-voor-de-democratische-rechtsorde ‘The Matrix’: de term ‘Matrix’ kan in complotverhalen gebruikt worden als synoniem voor ‘het systeem van de kwaadaardige elite’. Toelichting: https://rationalwiki.org/wiki/Manosphere_glossary#Matrix_.2F_.22The_Matrix_is_real.22    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman   Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief     

Eten heeft invloed op ons lichaam, zoveel weten we. Maar wat is de relatie tussen wat we eten, onze darmen en onze lichamelijke en geestelijke gezondheid?  Dat onderzoekt podcast Focus in de komende vier afleveringen.     In deze aflevering sturen verslaggever Sander Nieuwenhuijsen en Lara Billie Rense een monstertje poep naar de wetenschappelijke start-up InnerBuddies. Aan de hand van de poep brengt het bedrijf hun microbioom in kaart, met als resultaat een op maat gemaakt, uiterst persoonlijk dieetadvies waarmee de gezondheid van de darmen een boost gegeven kan worden. Diëtiste en mede-eigenaar van de start-up Jella Theeuwen legt uit hoe ze de vertaalslag maken van wetenschappelijk onderzoek naar een toegankelijk consumentenproduct. Voor wie is zo’n analyse nu relevant en sturen we binnenkort allemaal met regelmaat wat poep naar een laboratorium?     Lees & kijk ook:    Poepsamples als sleutel naar gezondheid (https://www.maastrichtuniversity.nl/nl/nieuws/poepsamples-als-sleutel-naar-gezondheid%20) – Maastricht University  Voedingscentrum over microbioom  (https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/microbioom.aspx) Dokters van morgen: microbioom/darmen (https://www.npostart.nl/dokters-van-morgen/22-01-2019/AT_2114965) (AVROTROS)    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Darmen zijn je 'tweede brein'. Al die bacteriën in je darmen bepalen mede hoe je je voelt en gedraagt. Er leven meer bacteriën in de darmen dan dat ons lichaam cellen heeft en ze hebben allemaal invloed op onze gezondheid. Hoeveel invloed heb je zelf op de samenstelling van dat microbioom?    Lara Billie Rense spreekt met darmmicrobioloog Koen Venema (https://www.maastrichtuniversity.nl/k-venema). Hij onderzoekt alle factoren die de samenstelling van onze darmbacteriën kunnen beïnvloeden. Van de plaats waar je woont, wat je eet, tot de manier waarop je geboren bent. De bacteriën in onze darmen zijn van onschatbare waarde en hebben invloed op allerlei processen in je lichaam. Niet voor niets noemt Venema de darmen het 'tweede brein’.   Lees & kijk ook: 📚 Giulia Enders - Gut : the inside story of our body's most under-rated organ / De mooie voedselmachinealles over de darmen, een onderschat orgaan 🎧 De Nacht Van - Poepexpert Nienke Gottenbos: Stop met volkorenbrood (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/null/05394c81-721d-4f79-bc76-8eb6a2a0f90e/2022-02-07-poepexpert-nienke-gottenbos-stop-met-volkorenbrood) 🎧 Nieuws & Co - Hoe gezond ben jij? Kijk naar de microben in je lichaam (https://www.nporadio1.nl/nieuws/wetenschap-techniek/aa26ce96-1510-4066-b1ce-65877b11ab07/hoe-gezond-ben-jij-kijk-naar-je-bacterien) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman   Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Hoe diverser de samenstelling van bacteriën in darmen hoe beter, maar hoe stimuleer en vul je de juiste bacteriën aan en maak je je darmen gezonder? Zijn voedingssupplementen zoals pre- en probiotica uit potjes en zakjes een goede snelle oplossing of kun je je beter richten op de ingrediënten in de pan?    Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) gaat op onderzoek uit. Als consument in de supermarkt en de drogisterij koopt hij voeding voor de darmen. Een zakje met dertig miljard ‘goede’ bacteriën en butyraat in de vorm van een pil. Op het gezonde boodschappenlijstje van kok Jesse Stey staan veel gefermenteerde producten en vezelrijke ingrediënten zoals andijvie en pastinaak. Hoe blij werd hij er zelf van? Lara Billie Rense vraagt het hem.     Boodschappenlijstje voor het recept uit de aflevering 🥬 🧄 🧅    - Andijvie  - Augurken  - Gekookte rode bieten  - Pastinaak  - Snijbonen  - Feta  - Knoflook  - Ui  - Vegetarische (lupine)burger  - Gefermenteerde asperge  - (vegan) Room  - Hazelnoot (kruimels)    Lees & kijk ook:    📺 Keuringdienst van Waarde - Probiotica (https://www.npostart.nl/keuringsdienst-van-waarde/13-12-2007/RVU_102945%20)   💻 Voedingscentrum – Prebiotica (https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/prebiotica.aspx%20) & probiotica (https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/probiotica.aspx)    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Gezonde darmen en een goed gemoed gaan hand in hand. Depressie kan veranderingen in de samenstelling van bacteriën in de darmen veroorzaken, maar er zijn nu ook aanwijzingen dat het verband mogelijk de andere kant op werkt. Lara Billie Rense spreekt Robert Kraaij (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/kraaij-robert) en André Uitterlinde (https://www.erasmusmc.nl/en/research/researchers/uitterlinden-andre), beiden vanuit Erasmus MC betrokken bij een onderzoek gepubliceerd in Nature Communications. Hoe kwam deze studie tot stand en wat kunnen de gevolgen zijn voor de behandeling van of misschien wel het voorkomen van depressie?    In het onderzoek onder 1054 deelnemers aan het ERGO-onderzoek van het Erasmus MC en 3211 deelnemers van de HELIUS-studie van het Amsterdam UMC vonden de wetenschappers verbanden tussen 12 groepen darmbacteriën en depressieve gevoelens. Ze concluderen dat een microbioom met een lage diversiteit of een onder- of oververtegenwoordiging van een specifieke bacteriesoort verband houdt met depressieve symptomen.    Hoe die darmbacteriën precies invloed hebben op de gemoedstoestand moet verder onderzocht worden, maar Kraaij en Uitterlinde vermoeden dat stoffen die de bacteriën produceren, zoals serotonine en butyraat, een belangrijke rol spelen. Als er harder bewijs is voor die oorzakelijke verbanden kunnen in de toekomst die specifieke bacteriën geremd of juist gestimuleerd worden via voeding of probiotica in de behandeling en preventie van depressie.    Overzicht besproken bacteriegroepen:  RuminococcaceaeUCG005  RuminococcaceaeUCG002  RuminococcaceaeUCG003  Lachnoclostridium  Eggerthella  Hungatella  Coprococcus  LachnospiraceaeUCG001  Ruminococcusgauvreauiigroup  Eubacteriumventriosumgroup  Subdoligranulum  Sellimonas    Luister ook:    ‘Depressie mogelijk veroorzaakt door darmflora’ (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/null/7ac1d574-c669-4011-91d4-9809c5d40a12/2022-12-07-depressie-mogelijk-veroorzaakt-door-darmflora) - Interview Anja Lock in Villa VdB (NPO Radio 1 / MAX)    Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) 

Er zijn allerlei redenen dat mensen afhankelijk worden van een rolstoel. Ze komen erin terecht door aangeboren aandoeningen, op vroege of latere leeftijd. Of plotseling door een ongeluk. Wat de aanleiding ook is, iedere nieuwe rolstoelgebruiker moet behendig worden in een stoel op wielen. Maar hoe doe je dat eigenlijk, leren rolstoel rijden? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson gaat langs bij een rolstoel-sportmarkt georganiseerd het Wheelchair Skills Team (https://wheelchairskillsteam.nl/) voor zijn eerste rolstoelvaardigheidstraining, van niemand minder dan de dertienjarige coach Sebas. Ook spreekt hij diverse rolstoelgebruikers over hun ervaring met het hun eigen maken van dit ‘verlengstuk van het lichaam’ en hoe de maatschappij hierbij kan helpen – waaronder WST-oprichter Kees-Jan van der Klooster (http://www.kjprojects.com/). In de volgende afleveringen gaan we in gesprek met kinderfysiotherapeut en onderzoeker Marleen Sol over het verbeteren van rolstoelrijden bij kinderen. Daarna gaan we, met het oog op de European Para Championships in Rotterdam, op zoek naar een antwoord op de vraag: hoe maak je een eerlijke sportwedstrijd tussen mensen met verschillende beperkingen? 📺 In deze podcast verwijzen we ook naar TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Rolstoel-innovatie. Kijk deze aflevering vanaf zaterdag 29 juli terug via NPO Start (https://www.npostart.nl/index.php/focus/29-07-2023/VPWON_1344843).   Zie ook: ♿ Website van het Wheelchair Skills Team (https://wheelchairskillsteam.nl/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Stel je voor dat je een ongeluk krijgt en de rest van je leven veroordeeld bent tot een rolstoel. Wat voor model kies je dan? Ga je voor een stoel waarmee je de blits kunt maken op de dansvloer of heb je liever een stevig model die je overeind houdt bij onverwachte bewegingen? Zeker bij kinderen – die gemiddeld zo’n 6 centimeter per jaar groeien en constant veranderen – is de keuze niet eenvoudig. Terwijl het juist voor jongeren belangrijk is om in alle omstandigheden comfortabel en vaardig te zijn in hun rolstoel, zegt kinderfysiotherapeut en onderzoek Marleen Sol. ‘Als kinderen vaardig zijn in hun rolstoel kunnen zij zelfstandig met hun vriendjes de straat oversteken ondanks de hoge stoepranden.’ Deze aflevering gaat over het belang van rolstoelvaardigheid. Dat klinkt misschien praktisch, maar komt neer op de betekenis van autonomie en waardigheid in een mensenleven. In deze podcast verwijzen we naar de eerste aflevering van onze podcastserie over de rolstoel-beweging. Luister deze aflevering gemakkelijk terug via (je favoriete) podcastoverzicht van Focus. Heb je meer zin in TV? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus met Petra Grijzen over Rolstoel-innovatie via NPO Start.   Zie ook:  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Stijn Goossens, Maartje Braam Techniek: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief   

Bij rolstoelbasketbal zie je sporters in een rolstoel sporten. Wat je niet ziet is dat alle rolstoelbasketballers zijn ingedeeld in een puntensysteem. Je handicap bepaalt je punten en een team bestaat uit een maximaal aantal punten. Terwijl de sporters zich in het zweet werken, zit de coach te rekenen. In deze aflevering hoor je hoe de parasport via classificaties streeft naar eerlijke wedstrijden. Verslaggever Maartje Braam spreekt met rolstoelbasketballer Mariska Beijer over haar leven als topsporter, de weg ernaar toe en de invloed van haar handicap op het veld.   Zie ook:  Hier (https://mariskabeijer.nl/)kun je de website van Mariska Beijer bekijken Het nummer Up is van de band Enorm Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Maartje Braam Redactie: Maartje Braam Techniek: Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Meten is weten. Daarom krijgt de coach van Feyenoord, Arne Slot, na afloop van wedstrijden een uitdraai van het aantal afgelegde kilometers en het aantal sprints van elke voetballer. Feyenoord is daarin niet uniek. De prestatie van topsporters wordt nauwkeurig gemeten. De rolstoelsport blijft daarin achter. Daar komt verandering in. Mede door onderzoeker Rienk van der Slikke. Hij ontwikkelde een meetsysteem dat met behulp van sensoren nauwkeurig in beeld brengt wat een rolstoelsporter doet tijdens een training of wedstrijd. En die data is interessant voor de sporter, de coach, het publiek én de mensen die bepalen in welke mate parasporters worden gehinderd door hun handicap.   ‘De paralympische sporten worden steeds professioneler. Er gaat meer geld in om […] Daar hoort een verdedigbaar classificatiesysteem bij. Een eerlijke wedstrijd is voor sporters, voor toeschouwers, voor iedereen een van de belangrijkste aspecten,’ zegt Rienk van der Slikke in deze aflevering. Van der Slikke is verbonden aan het lectoraat technologie voor inclusief bewegen en sporten aan de Haagse Hogeschool.   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Maartje Braam, Ruben Rosen Jacobson Techniek: Maartje Braam, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Deze week een speciale aflevering van Focus, vanaf het festivalterrein van Lowlands. Want ook festivals zijn een bijzonder interessante plek voor wetenschappelijk onderzoek en op Lowlands is daar een heel programma voor opgetuigd: Lowlands Science. Focus-verslaggevers Stijn Goossens en Rose Heijnen gingen langs bij de wetenschappers die op Lowlands hun onderzoeken demonstreren, maar ook daadwerkelijk resultaten proberen verzamelen.  Wat kun je meten bij een festivalpubliek? En wat is er op lowlands allemaal te leren van de wetenschap? Je hoort het in deze speciale aflevering van Focus.  In deze aflevering hoor je onder andere: * Rose Heijnen breekt in op Lowlands, onder begeleiding van Yoram Goedhart die namens het Nederlands Forensisch Instituut, de Hogeschool van Amsterdam en de Vrije Universiteit op Lowlands onderzoek doet naar inbraaktactieken. Meer over het onderzoeksproject 'geen spoor te verliezen' vind je hier (https://www.hva.nl/forensisch-onderzoek/gedeelde-content/projecten/projecten/geen-spoor-te-verliezen.html).   * Stijn Goossens in gesprek met Erik Schoppen. Hij doet op Lowlands onderzoek naar festivalvertrouwen met een grote interactieve stellage en negen mini-surveys verspreid over het terrein. Meer over het onderzoek lees je hier: https://festivalvertrouwen.nl (https://festivalvertrouwen.nl) * Rose Heijnen in gesprek met onder andere Jenny Borkent van het UMCG en de Rijksuniversiteit Groningen over 'Shitty Science'. Jenny doet onderzoek naar de microbiomen door poep te analyseren. En die poep wordt door Lowlandsbezoekers in grote getalen gedoneerd. Meer informatie over 'Shitty Science' vind je hier (https://nieuws.umcg.nl/w/poeponderzoek-darmmicrobioom-lowlands). Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Redactie: Stijn Goossens, Rose Heijnen Techniek: Stijn Goossens, Rose Heijnen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Hoe is het om proefpersoon te zijn, bijvoorbeeld in geneesmiddelenonderzoek? Wat zijn de risico’s en wat levert het op? Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen ondervindt het aan den lijve. Hij doorloopt het selectieproces en de medische keuring, om vervolgens in de kliniek een medicijn ingespoten te krijgen wat nog niet eerder op mensen is getest. Wie zijn ‘gezonde’ proefpersonen, wat is hun motivatie en hoe is dynamiek tijdens het verblijf? En krijgt hij last van bijwerkingen of was het toch een placebo? Algemeen directeur Perry de Jongh van onderzoekscentrum ICON legt uit welke fases een medicijn moet doorlopen, voor het op de markt komt. En waarom de selectiecriteria voor dit type onderzoek vaak zo specifiek zijn. Tamara Overbeek legt uit hoe de vergoeding vastgesteld wordt en hoe de velen benodigde deelnemers geworven worden. Luister/lees/kijk ook:    Informatie & rechten/plichten proefpersonen (https://www.ccmo.nl/proefpersonen) - Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense  Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen  Redactie: Maartje Braam  Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam  Eindredactie: Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Het cliché is waar: iedereen is uniek. Mensen verschillen van elkaar in geslacht, lichaamsgewicht, bloedwaardes, etniciteit, leefstijl, noem maar op. Farmaceuten staan voor de uitdaging om voor zo’n bonte verzameling één werkend medicijn te ontwikkelen. Daarvoor testen ze hun medicijnen eindeloos op proefpersonen, maar die proefpersonen zijn niet divers genoeg, stelt promovenda Linda Al-Hassany (https://pure.eur.nl/en/persons/linda-al-hassany). Daarom wil zij zoveel mogelijk verschillende mensen enthousiast maken om proefpersoon te worden, om de wetenschap vooruit te helpen, maar ook zodat elk mens uiteindelijk het juiste medicijn krijgt voorgeschreven. Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Meer dan 450.000 Nederlanders leveren vrijwillig een bijdrage aan wetenschappelijke onderzoek via hun deelname aan cohortstudies. In cohortonderzoek wordt een afgebakende groep met een gemeenschappelijk kenmerk over een lange periode herhaaldelijke gemeten en gevolgd; van tweelingen of specifiek de bewoners van een wijk of tot 167.000 inwoners van Drenthe, Groningen en Friesland. Dit levert wetenschappers unieke data op voor onderzoek naar bijvoorbeeld veroudering, erfelijkheid en risicofactoren voor ziektes. Van vragenlijsten en hartfilmpjes tot poep- en bloedsamples, de vrijwilligers geven veel. Maar levert het hun persoonlijk ook iets op? Verslaggever Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) zet verschillende Nederlandse cohortstudies op een rij en spreekt met deelnemers van Lifelines en ERGO over hun ervaringen en motivaties. Luister/lees/kijk ook:  * Overzicht lopende cohortstudies - Nederlands Cohorts Consortium (https://www.demaastrichtstudie.nl/netherlands-cohorts-consortium-ncc) * Lifelines Biobank (https://www.lifelines.nl/) * Nederlands Tweelingen Register (https://tweelingenregister.vu.nl/) * ERGO (https://www.ergo-onderzoek.nl/) * Focus | Wij zijn onze darmen #4 – Eten tegen depressie? (https://npo-nl-ams-p26-am3.cdn.streamgate.nl/eyJ0eXAiOiJKV1QiLCJhbGciOiJIUzI1NiJ9.eyJleHAiOjE2OTUzMDY4MDMsInVyaSI6IlwvYW9kXC9ucG9cL21wM1wvcHJkXC9XT19OVFJfMjAwNzEyNDYiLCJ2aWV3ZXIiOiI5M2ZiNTFlNS1kMDc3LTQ1ZTItYTgyNC1jZWM4MGIwNDE0YTkiLCJyaWQiOiI1NWVmYWU4In0.flIK7LV7-7hdWjVvTxXsGhk3xAcQwmJ4LPDG4buMJWE/aod/npo/mp3/prd/WO_NTR_20071246/WO_NTR_20071246_v1690285325.mp3) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Sander Nieuwenhuijsen Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Onbewust en met het grootste gemak laten mensen online data achter. Daarmee geven ze hun gegevens aan gigantische datasets waarmee bedrijven en instanties de meest nauwkeurige inzichten krijgen in menselijk gedrag. Kunnen wetenschappelijke studies daaraan tippen?   Met langlopende studies als LifeLines in Groningen misschien wel. In het noorden van Nederland zijn 167.000 mensen al 17 jaar bereid om hun meest intieme gegevens te delen met de wetenschap. Al die data hebben ervoor gezorgd dat Sandra Brouwer, hoogleraar arbeidsparticipatie, de effecten van Covid-19 op de arbeidsmarkt nauwkeurig kon onderzoeken.   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Maartje Braam Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief

Op festival ‘Nacht van Ontdekkingen (https://www.nachtvanontdekkingen.nl/)’ in Leiden duikt presentator Sander Nieuwenhuijsen (https://www.instagram.com/sandeur/) met neurowetenschapper Michiel van Elk (https://www.universiteitleiden.nl/en/staffmembers/michiel-van-elk#tab-1) diep in de psychedelica. Van Elk onderzoekt als universitair hoofddocent de werkingen en effecten van psychedelische middelen op de hersenen. Ook is hij ervaringsdeskundige op het gebied van geestverruiming. In het boek 'Een Nuchtere Kijk op Psychedelica' beschijft hij een ommekeer in hoe we tegen psychedelica aankijken: van tripmiddel tot geneesmiddel. Aan het eind van het gesprek krijgt het aanwezige publiek de kans om vragen te stellen. * Factsheet Psychedelica-therapie - Trimbosinstituut (https://www.trimbos.nl/aanbod/webwinkel/af2076-psychedelica-therapie/) * Psychedelica bij de psychiater? - Dit is de kwestie (EO) (https://www.npostart.nl/dit-is-de-kwestie/22-03-2023/VPWON_1345793) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Sander Nieuwenhuijsen Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Stijn Goossens Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman     Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Tijdens de overgang nemen de vrouwelijke geslachtshormonen in rap tempo af. Hoe is dat voor onze eigen presentator Lara Billie Rense, die in de overgang zit en tegelijkertijd in transitie is? Waar sommige vrouwen tijdens de overgang geholpen zijn met wat extra vrouwelijke hormonen, verkent Lara Billie onontgonnen terrein. Samen met verslaggever Maartje Braam bespreekt Lara Billie diens overwegingen om de situatie te gebruiken en met hormonen te experimenteren onder begeleiding van specialisten in de transzorg. Kijk/lees ook: De televisie-uitzending van Focus over de Menopauze is op 1 november om 22:50u te zien op NPO 2 en vanaf dan ook op NPO Star (https://www.npostart.nl/index.php/focus/VPWON_1289481)t. In de podcast wordt verwezen naar het boek ‘Wij zijn onze hormonen’ van Max Nieuwdorp (https://researchinformation.amsterdamumc.org/en/persons/max-nieuwdorp) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Maartje Braam Verslaggever: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Stijn Goossens  Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Psychiater Iris Sommer zag en ziet tijdens haar werkende leven dat vrouwen anders ziek worden dan mannen. Als het aan haar ligt, gaan we vrouwen in de gezondheidszorg dan ook anders behandelen. Ze pleit voor genderspecifieke zorg. In deze aflevering hoor je haar wetenschappelijke inzichten over de verschillen tussen mannen en vrouwen, haar verbazing en de lange weg die de gezondheidszorg nog bewandelen kan. De televisie-uitzending van Focus over de Menopauze is op 1 november om 22:50u te zien op NPO 2 en vanaf dan ook op NPO Start (https://www.npostart.nl/index.php/focus/VPWON_1289481).    Zie ook: Het symposium Eva is geen Adam op 19 oktober in het UMC Groningen   (https://onderwijs.umcg.nl/-/eva-is-geen-adam)   Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Maartje Braam Verslaggever: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen, Stijn Goossens  Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Terwijl de maatschappij doordendert, de ene dag de andere lijkt, verandert de samenstelling van geslachtshormonen bij vrouwen continu. En dan zijn er ook nog levensfases waarin hun geslachtshormonen excessief veranderen: de puberteit, een zwangerschap en de overgang. Dat is even gezond als ongemakkelijk. Moeten vrouwen daar individueel mee dealen of kunnen we hen als maatschappij tegemoet komen? Verslaggever Maartje Braam zocht het uit.   Zie ook * Care for Women (https://careforwomen.nl/) * Woman Inc. (https://www.womeninc.nl/actueel/tweede-kamerleden-ervaren-menstruatiekrampen) die langsging bij Tweede Kamerleden * Het onderzoek van TNO (https://wp.monitorarbeid.tno.nl/wp-content/uploads/2022/05/20220513_TNO-Rapport-overgangsklachten_DEF.pdf) naar overgangsklachten op de werkvloer  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen  Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Lange tijd werden vrouwen uitgesloten van medische en neuropsychologische onderzoeken. Hun hormoonhuishouding zou ingewikkeld en daarmee onpraktisch zijn voor wetenschappelijke studies. Logisch gevolg is dat kennis over de invloed van vrouwelijke hormonen uitblijft. Hoogleraar neurocognitieve klinische psychologie Ellen de Bruijn (https://www.universiteitleiden.nl/medewerkers/ellen-de-bruijn#tab-1) brengt daar nu verandering in. Zij gaat uitzoeken wat de invloed van de vrouwelijke hormonen is op hun gedrag en de hersenen.   Zie ook In de podcast wordt verwezen naar het boek ‘Wij zijn onze hormonen (https://www.nporadio1.nl/fragmenten/nos-met-het-oog-op-morgen/331abdbd-c2eb-4698-9fee-1910bc1737a4/2022-08-31-boek-wij-zijn-onze-hormonen)’ van Max Nieuwdorp Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Maartje Braam Techniek: Sander Nieuwenhuijsen en Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Iedereen heeft kleding nodig, dus is het niet gek dat we regelmatig kleren kopen. Maar zijn we er misschien in doorgeslagen? Grote kledingmerken en webwinkels hebben van Fast Fashion steeds meer een norm gemaakt: veel kleding voor weinig geld en van lage kwaliteit. Na een paar keer dragen verdwijnt het in de prullenbak en gaan we weer shoppen. En dat systeem richt flink wat schade aan. Zien we kleding inderdaad als wegwerpproduct in Nederland? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson ging op verkenning in een winkelcentrum en bij een textielverwerker. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over Fast Fashion (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Fast-Fashion/VPWON_1344851), met Petra Grijzen. 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor filmpjes van de rondleiding bij Sympany en Johan’s tips voor het beter omgaan met kleding Zie ook * Het verslag van het Europese Parlement (https://www.europarl.europa.eu/news/nl/headlines/society/20201208STO93327/de-gevolgen-van-textielproductie-en-afval-voor-het-milieu#:~:text=De%20textielsector%20was%20in%202020,kleding%20en%20schoenen%20te%20voorzien.) over de gevolgen van de textielindustrie voor het milieu * Het onderzoek van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (https://www.mvonederland.nl/onderzoek-nederlanders-kopen-veel-meer-kleding-dan-nodig/#:~:text=Uit%20dit%20onderzoek%20is%20gekomen,zoals%20Duitsland%2C%20Denemarken%20en%20Engeland) naar koopgedrag van kleding onder Nederlanders * Textielverwerker Sympany (https://www.sympany.nl/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Stijn Goossens  Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Hoe komt het dat onze kledingindustrie zo milieuonvriendelijk, verleidelijk en verslavend is? En hoe worden wij als consumenten beïnvloed om toch mee te gaan in alle modehypes? Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflevering met gedragsonderzoeker Judith Roumen. Vanuit de psychologie onderzoekt ze wat consumenten drijft en kan belemmeren in het maken van duurzamere keuzes. Met die wetenschappelijke kennis adviseert Milieu Centraal overheden, bedrijven en vooral consumenten. 🎧 Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/98543/1-fast-fashion-1-kleding-als-wegwerpproduct-s07) van deze podcastserie over Fast Fashion. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over Fast Fashion (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Fast-Fashion/VPWON_1344851), met Petra Grijzen. 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor filmpjes van de rondleiding bij Sympany en Johan’s tips voor het beter omgaan met kleding Zie ook * Milieu Centraal over Fast Fashion (https://www.milieucentraal.nl/bewust-winkelen/kleding/zo-schaadt-kleding-het-milieu/) * Advies onderzoekers over fossiele reclames (https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2023/10/25/een-verbod-op-fossiele-reclame) * De modetrend van orca's (https://www.discovermagazine.com/planet-earth/attacking-boats-may-be-a-new-social-trend-for-juvenile-orcas) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Stijn Goossens en Ruben Rosen Jacobson Techniek: Stijn Goossens  Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Onze maatschappelijke verslaving aan kleding is slecht voor de planeet. Kledingwinkels hebben elk seizoen meerdere collectiewissels, kleding wordt zo goedkoop mogelijk geproduceerd en over de hele wereld verscheept.  Hoe keren we het tij? Welke alternatieven zijn er, zodat de consument én de industrie kunnen verduurzamen? Focus-verslaggever Stijn Goossens bezocht de Dutch Sustainable Fashion Week om te leren over de initiatieven die bestaan, en hoe die oplossingen uit hun duurzame niche kunnen breken. Hoe maken we van duurzame fashion het nieuwe normaal? ⏩In de volgende afleveringen gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met Kim Poldner, lector circulaire business aan de Haagse Hogeschool. 🎧 Luister ook de andere afleveringen (https://plinkhq.com/i/791101885) van deze podcastserie over Fast Fashion. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over Fast Fashion (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Fast-Fashion/VPWON_1344851), met Petra Grijzen. 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video's van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. Lees & bekijk ook:  * Meer informatie over de jaarlijkse Dutch Sustainable Fashion Week (https://www.dsfw.nl) * Een kijkje in de winkel van de Swapshop (https://www.the-swapshop.com/nl) * De duurzaamheidsscores op het platfrom COSH (https://cosh.eco/nl) * De duurzame styling van Janneke Cloosterman (https://www.instagram.com/thesustainablestylist.nl/) * De duurzame tassen van Studio Macnas (https://studiomacnas.com) (Belinda Werschkull) * Het statiegeld-initiatief van New Optimist (https://newoptimist.nl/pages/statiegeld) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslag en redactie: Stijn Goossens Techniek: Ruben Rosen Jacobson en Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

De mode-industrie produceert continu goedkope nieuwe kleding die van ver weg naar ons toe verscheept wordt. Vervolgens kopen we te veel, dragen het te weinig en gooien het te gemakkelijk weer weg. Dat resulteert in bergen wegwerpkleding.  Zijn de huidige businessmodellen van de fashionindustrie nog wel van deze tijd? En hoe kunnen fashion ondernemers de slag naar duurzaamheid maken? Daarover gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met Kim Poldner. Zij is lector circulaire businessmodellen aan de Haagse Hogeschool en houdt zich al bijna twintig jaar bezig met de duurzame modesector. ⏩Dit was de laatste aflevering in de serie Fast Fashion. In het nieuwe jaar zijn we er weer, met nieuwe wetenschapsverhalen! 🎧 Luister ook de andere afleveringen (https://plinkhq.com/i/791101885) van deze podcastserie over Fast Fashion. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Fast-Fashion/VPWON_1344851) over Fast Fashion, met Petra Grijzen. 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video's van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. Lees & bekijk ook:  * Meer informatie over het boek 'Love Letter To My Clothes' van Kim Poldner (https://lecturis.nl/en/product/love-letters-to-my-clothes/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Stijn Goossens Techniek: Ruben Rosen Jacobson en Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Welk beeld krijgen we in de media voorgeschoteld van virussen? Welke taal wordt er gebruikt om erover te praten? Verslaggever Ruben Rosen Jacobson zoekt het uit. Virussen zijn met het blote oog niet waar te nemen, maar ze kunnen wel de hele wereld in zijn greep houden. De recente Covid-pandemie of de Spaanse griep.. door alle doden, nare ziektes en pandemieën in de geschiedenis zijn virussen nooit echt onze vrienden geweest. Weinig mensen dus die deze ziektemakers het voordeel van de twijfel willen geven. Toch is daar misschien wel reden toe. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over kankerbestrijdende virussen, met Petra Grijzen (https://npo.nl/start/serie/focus/seizoen-12/focus_25/afspelen). Lees & bekijk ook:  * Het artikel (https://onzetaal.nl/flipbook/dec-2020/mobile/index.html#p=4) van Jaap de Jong in Onze Taal, alsook het artikel (https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hoe-we-de-onzichtbare-vijand-met-een-hamer-platslaan/) dat Nemo KennisLink hierover schreef * De video (https://youtu.be/UJLWiLPIfGU?si=61QeYE65WKXUPYmt)van EO TopDoks over het coronavirus * De video (https://youtu.be/Kr57ax0OWMk?si=sf32mhSAAXQeVm2O)van Kurzgesagt over het pokkenvirus * De infographic (https://www.visualcapitalist.com/history-of-pandemics-deadliest/)over de dodelijkste pandemieën uit de geschiedenis Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Stijn Goossens  Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Virussen maken ons soms ziek, maar ze kunnen juist ook heel nuttig zijn voor ons. Ze spelen een sleutelrol in ecosystemen, houden ons immuunsysteem op scherp, en we kunnen ze inzetten om medicijnen bij onze organen naar binnen te smokkelen. Daarover spreekt presentator Lara Billie Rense deze aflevering met viroloog Marjolein Kikkert. Marjolein legt uit wat zo'n virus precies doet, in welke smaken ze komen, en hoe we hun evolutionaire trucjes in ons eigen voordeel kunnen gebruiken. 🎧 Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/101792/1-vriendelijke-virussen-1-het-virus-onze-vijand-s08) van deze podcastserie over Vriendelijke Virussen. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over kankerbestrijdende virussen, met Petra Grijzen (https://npo.nl/start/serie/focus/seizoen-12/focus_25/afspelen). Lees & bekijk ook: * Het Focus Jaaroverzicht op TV (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Focus-Jaaroverzicht/VPWON_1344834) waarin o.a. viroloog Marion Koopmans terugblikt op het wetenschapsnieuws van het jaar 2023 Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Kunnen virussen de kankerbehandeling van de toekomst worden? In het LUMC doen ze uitgebreid onderzoek naar deze zogeheten 'oncolytische' virussen in prostaatkanker. Verslaggever Ruben Rosen Jacobson ging langs om de experimenten met eigen ogen waar te nemen. In deze aflevering vertelt hij over de labmuizen met lichtgevende tumoren en de hoopgevende bijdrage die zij leveren aan dit onderzoek. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over kankerbestrijdende virussen, met Petra Grijzen (https://npo.nl/start/serie/focus/seizoen-12/focus_25/afspelen). 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of TikTok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor filmpjes van de labmuizen Lees & bekijk ook:  * Het artikel in de Volkskrant (https://www.volkskrant.nl/wetenschap/kanker-bestrijden-met-een-virus-uit-de-poep-van-apen-het-erasmus-mc-maakt-er-werk-van~bad8b98b/) waarin Casper van Eijck vertelt over zijn patiënten Host: Lara Billie Rense Verslaggever: Ruben Rosen Jacobson Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In dierentuin Blijdorp scheppen wetenschappers gorillapoep om kanker te bestrijden. De virussen in deze poep kunnen namelijk niet alleen een tumor aanvallen, maar helpen het lichaam ook om de kanker te bestrijden op lange termijn. Op steeds grotere schaal doet men onderzoek naar deze bizarre maar veelbelovende therapie. Hoe werken deze virussen? Kunnen we elk soort virus hiervoor gebruiken? En kan het de kankerbehandeling van de toekomst zijn? Die vragen stelt presentator Lara Billie Rense in deze aflevering aan Geertje van der Horst, medisch bioloog aan het LUMC in Leiden. Zij verkent de toepassing van deze 'oncolytische' virussen voor prostaatkanker. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus over kankerbestrijdende virussen, met Petra Grijzen (https://npo.nl/start/serie/focus/seizoen-12/focus_25/afspelen). Lees & bekijk ook: * Website van het OVIT (Oncolytische Viro Immuno Therapie) consortium (https://www.supportcasper.nl/nl/over-support-casper/onderzoek/ovit-consortium) * KWF: Oncolytische virussen maken de weg vrij voor effectieve immuuntherapie van kanker (https://www.kwf.nl/onderzoek/onderzoeksdatabase/oncolytische-virussen-maken-de-weg-vrij-voor-effectieve-immuuntherapie) * KWF: Versterken van immuuntherapie bij prostaatkanker met oncolytische virussen (https://www.kwf.nl/onderzoek/onderzoeksdatabase/versterken-van-immuuntherapie-bij-prostaatkanker-met-oncolytische) * Het proefschrift van Christianne Groeneveldt (https://scholarlypublications.universiteitleiden.nl/handle/1887/3663612?solr_nav%5Bid%5D=1c5097d707f0b3804fe6&solr_nav%5Bpage%5D=0&solr_nav%5Boffset%5D=0) (onderzoeker in groep van Nadine van Montfoort, LUMC) waar de ridder/kasteel-metafoor vandaan komt * Voor de liefhebber, wetenschappelijke artikelen vanuit LUMC: * Reovirusen in prostaatkanker (weefselplakjes en muizen) (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34135475/) * Het adenovirus ('apenvirus') uit gorillapoep (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34861769/) * Van onderzoek naar behandeling (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32553482/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Ruben Rosen Jacobson Techniek: Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Een stap niet gemeten is een stap niet genomen. Het horloge om je pols en de telefoon in je broekzak houden continu bij of je wel voldoende beweegt, goed slaapt of misschien niet te gestrest bent. Maar wat doen we met al die gegevens? Leren we onze lichamelijke gezondheid daadwerkelijk beter kennen, of worden we er misschien juist ongezonder van? In deze aflevering bespreekt verslaggever Stijn Goossens zijn zoektocht naar een antwoord op de vraag waarom we ons lichaam zo nodig moeten meten. En wat kunnen we dan allemaal met al die data? In gesprek met presentator Lara Billie Rense bespreekt Stijn de rol van intieme technologie, hoe sommige mensen zichzelf extreem uitgebreid meten en of de metingen van zo'n wearable wel te vertrouwen is. Lees & bekijk ook: * Het onderzoek van MultiScope (https://www.multiscope.nl/diensten/marktcijfers/healthy-lifestyle-monitor.html) over gebruik van gezondheidsapps en wearables * Het onderzoek (https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/0073275319865830) van Fenneke Sysling (https://www.universiteitleiden.nl/medewerkers/fenneke-sijsling#tab-1) over de geschiedenis van zelfmeten * Meer informatie over Santorio Santorio (https://en.wikipedia.org/wiki/Santorio_Santorio) * Het YouTube-kanaal van The Quantified Scientist (https://www.youtube.com/@TheQuantifiedScientist), waar bioinformaticus Rob ter Horst (https://www.robterhorst.com) wearables test. * Disclaimer namens Rob: "Zelfmeten en YouTube zijn niet mijn dagelijkse werk, maar een uit de hand gelopen hobby. Ik word op mijn YouTube-kanaal niet gesponsord door merken, maar doe wel aan affiliate-links bij merken waar ik zelf ook tevreden over ben. Ik probeer zo objectief mogelijk te zijn, maar wil ook transparant zijn over mijn inkomen."  * Meer informatie over The Quantified Self-community (https://quantifiedself.com) * Meer informatie over Martijn de Groot (https://www.linkedin.com/in/martijn-de-groot-15897a12/?originalSubdomain=nl) (Radboud UMC Health Innovations Lab (https://www.radboudumc.nl/health-innovation-labs)) * Meer informatie over Personal Science (https://en.wikipedia.org/wiki/Personal_Science) * Meer informatie over Sebastiaan Overeem (https://www.kempenhaeghe.nl/kempenhaeghe/professionals/sebastiaan-overeem/) (Kempenhaege Instituut) * Het promotieonderzoek van Denise van der Mee (https://research.vu.nl/en/publications/psychophysiology-in-the-digital-age) (VU Amsterdam) over onderscheid tussen stress en opwinding bij wearables. Voor de geïnteresseerden:  * App: Sleep Cycle (https://www.kempenhaeghe.nl/kempenhaeghe/professionals/sebastiaan-overeem/) * Video: Sebastiaan Overeem bij de Universiteit van Nederland (https://www.youtube.com/watch?v=QD2GueTCqXk) ⏩ In de volgende aflevering gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met hoogleraar gezondheidspsychologie en technologie Matthijs Noordzij over het meten van stress met draagbare technologie. Zorgt technologie voor meer of minder stress?   🎧 Luister ook de komende afleveringen van deze podcastserie over Het Technologische Lichaam.   📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus Geprinte benen (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Geprinte-benen/VPWON_1353472), over de wetenschappelijke ontwikkelingen voor prothesen. De aflevering is te zien op donderdag 22 februari op NPO 2 en daarna op NPO Start   📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of  Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. 📣Kom naar onze LIVE opnames van de podcast: Op 16 maart tijdens het InScience Filmfestival in Nijmegen Op 17 maart tijdens het NPO Podcast Event in Tivoli Vredenburg Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie en verslag: Stijn Goossens en Caya Muijs Techniek: Ruben Rosen Jacobson, Stijn Goossens en Caya Muijs Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

We dragen technologische apparaten steeds dichter op ons lichaam, vaak met als doel om onze gezondheid in de gaten te houden. We meten stappen, hartslag en slaap, en tegenwoordig zelfs ons stressniveau. Maar kan draagbare technologie voorkomen dat we stress ervaren? Of zorgt al die technologie juist voor meer stress? Die vragen stelt presentator Lara Billie Rense in deze aflevering aan Matthijs Noordzij, hoogleraar gezondheidspsychologie en technologie aan de Universiteit Twente. Hij doet onderzoek naar het meten van stress met de zogeheten wearables, technologie die je aan en op je lichaam draagt. Lees & bekijk ook: * Meer informatie over Matthijs Noordzij (https://people.utwente.nl/m.l.noordzij) * Meer informatie over het onderzoeksproject Stress in Action (https://stress-in-action.nl/) * Meer informatie over de app Sense-IT (https://senseitapp.nl/) en hoe die kan helpen met herkenning van emoties ⏩ In de volgende aflevering gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met Focus-verslaggever Stijn Goossens over technologie in het lichaam. Wordt je leven beter met een chip in je lichaam? 🎧 Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103115/1-het-technologische-lichaam-1-meten-is-weten-toch-s09) van deze podcastserie over Het Technologische Lichaam. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus Geprinte benen (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Geprinte-benen/VPWON_1353472), over de wetenschappelijke ontwikkelingen voor prothesen. De aflevering is te zien op donderdag 22 februari op NPO 2 en daarna op NPO Start 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. 📣Kom naar onze LIVE opnames van de podcast: Op 16 maart tijdens het InScience Filmfestival in Nijmegen Op 17 maart tijdens het NPO Podcast Event in Tivoli Vredenburg Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Caya Muijs en Stijn Goossens Techniek: Caya Muijs en Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Wat als je, door ziekte of na een ongeluk, blind of verlamd raakt? Je verliest een deel van je lichaamsfuncties en moet een nieuwe manier van leven opbouwen. Ingrijpende gevolgen, waarbij de wetenschap steeds vaker een handje kan helpen. Met een chip in het brein kunnen hersengolven omgezet worden in gesproken tekst. Camerabeeld kan verwerkt worden tot zicht, of met elektrische impulsen kunnen benen weer bewegen. De afgelopen jaren werden deze technieken getest op mensen, met positieve resultaten. Maar is er ook een keerzijde? Dat en meer onderzocht verslaggever Stijn Goossens voor deze aflevering. Deze aflevering spreekt presentator Lara Billie Rense met Stijn over die ontwikkelingen. ⏩ In de volgende aflevering gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met medisch ethicus Karin Jongsma (https://www.umcutrecht.nl/en/research/researchers/jongsma-karin-kr) over de ethische vragen bij chips in het brein. 🎧 Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103115/1-het-technologische-lichaam-1-meten-is-weten-toch-s09) en aflevering 2 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103393/2-het-technologische-lichaam-2-zo-helpt-je-smartwatch-bij-stress-s09) van deze podcastserie over Het Technologische Lichaam. 📺 Meer weten? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus: 'Geprinte benen (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Geprinte-benen/VPWON_1353472)', over de wetenschappelijke ontwikkelingen voor prothesen. De aflevering is te zien op NPO Start 📱 Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. 📣Kom naar onze LIVE opnames van de podcast: Op 16 maart tijdens het InScience Filmfestival in Nijmegen Op 17 maart tijdens het NPO Podcast Event in Tivoli Vredenburg Lees & bekijk ook: * De video van Stijn’s VR-ervaring op onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) * De bionische voet van SimBionics (https://www.simbionics.eu/index.php/technology/)uit de TV-uitzending van Focus: ‘Geprinte benen’ (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Geprinte-benen/VPWON_1353472) * De oudste prothese (https://thingsthattalk.net/nl/t/ttt:TiHurG/stories/not-to-see-but-to-be-seen/the-history-of-the-eye-prothesis) ooit gevonden, en hoe Egyptenaren (https://historiek.net/teenprothese-uit-het-oude-egypte/162527/) hun protheses maakten * Lees meer over het verhaal (https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/0ac6fb01-065b-4648-99ed-70129c4c7aa1/fabrikant-maakt-het-bionisch-oog-van-jeroen-niet-meer-dancing-in-the-dark) van Jeroen Perk * Meer informatie over Pieter Roelfsema (https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Roelfsema) en zijn onderzoek (https://herseninstituut.nl/onderzoeksgroepen/roelfsema/) * Meer informatie over het Nederlands Herseninstituut (https://herseninstituut.nl) * Bekijk de gebruikte presentatie (https://www.youtube.com/watch?v=btWKkjbX-uc) van Elon Musk over Neuralink * Meer informatie over het bedrijf Second Sight (https://spectrum.ieee.org/bionic-eye-obsolete) en het failliete Pixium Vision (https://www.pixium-vision.com) * De verlamde Nederlander (https://nos.nl/artikel/2476311-verlamde-man-kan-door-digitale-brug-tussen-hersenen-en-rug-lopen) die weer kan lopen met een chip in zijn ruggenmerg Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Stijn Goossens Techniek: Stijn Goossens, Caya Muijs en Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Chiptechnologie is niet alleen goed voor snelle telefoons, slimme computers of zelfrijdende auto’s. Ook ons lichaam kan ermee verbeterd worden. Verbonden met het brein, met als taak om belangrijke lichaamsfuncties te herstellen. Zoals horen, zien, lopen of weer praten. Maar zo’n chip in je brein vraagt ook veel van het lichaam, en van een patiënt. Hoe zorg je ervoor dat zo’n chip het juiste effect heeft in het lichaam en wanneer mag je überhaupt een chip in iemands lichaam implanteren?  De vooruitzichten voor deze technologische ontwikkeling zijn veelbelovend en gaan razendsnel, maar roepen ook een hoop ethische vragen op. Die vragen bespreekt presentator Lara Billie Rense met Karin Jongsma, Universitair Hoofddocent Bio-ethiek bij het UMC Utrecht.  ⏪ In de vorige aflevering (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103722/3-het-technologische-lichaam-3-hoe-een-hersenchip-je-leven-verandert-s09) sprak presentator Lara Billie Rense met verslaggever Stijn Goossens over zijn bezoek aan het lab van Pieter Roelfsema en hoor je meer over de oogchip van Jeroen Perk. 🎧 Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103115/1-het-technologische-lichaam-1-meten-is-weten-toch-s09)en aflevering 2 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/103393/2-het-technologische-lichaam-2-zo-helpt-je-smartwatch-bij-stress-s09) van deze podcastserie over Het Technologische Lichaam. Die gaan over de impact van draagbare meetapparatuur op ons lichaam. 📺 Meer technologie en wetenschap? Kijk dan naar de TV-aflevering van Focus: 'Zacht Robothart' (https://ntr.nl/Focus/287/detail/Zacht-robothart/VPWON_1353475). De aflevering is vanaf 14 maart te zien op NPO Start. 📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. 📣Kom naar onze LIVE opnames van de podcast: * Op 16 maart tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen * Op 17 maart tijdens het NPO Podcast Event (https://podcastfestival.npo.nl/programma) in Tivoli Vredenburg Lees & bekijk ook: * Meer informatie over medisch ethicus Karin Jongsma (https://www.umcutrecht.nl/en/research/researchers/jongsma-karin-kr) * Lees meer over het verhaal (https://www.nporadio1.nl/nieuws/binnenland/0ac6fb01-065b-4648-99ed-70129c4c7aa1/fabrikant-maakt-het-bionisch-oog-van-jeroen-niet-meer-dancing-in-the-dark) van Jeroen Perk * Meer informatie over Pieter Roelfsema (https://nl.wikipedia.org/wiki/Pieter_Roelfsema) en zijn onderzoek (https://herseninstituut.nl/onderzoeksgroepen/roelfsema/) * Meer informatie over het Nederlands Herseninstituut (https://herseninstituut.nl) * Hoe zit het met neurorechten? (https://www.youtube.com/watch?v=KGUrTcrPfLM) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Stijn Goossens Techniek: Stijn Goossens, Caya Muijs en Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Het is misschien wel het belangrijkste medicijn dat we kennen: de placebo. Het geneesmiddel dat echt werkt, ondanks dat er geen werkzame bestanddelen in zitten. Hoe kan dat? En moet een arts de placebo dan niet vaker voorschrijven? In deze bijzondere aflevering van Focus, opgenomen op het NPO Podcast Festival (https://podcastfestival.npo.nl/) met live publiek, gaat presentator Lara Billie Rense in gesprek met Andrea Evers (https://www.andreaevers.nl/). Zij is hoogleraar gezondheidspsychologie aan de Universiteit Leiden en dé placebo-expert van Nederland. Andrea legt uit langs welke mechanismen het placebo-effect werkt, wat een nocebo is, en hoe we de kracht van placebo kunnen inzetten in de zorg. Ook krijgen we een demonstratie van een VR-training in placebo-communicatie voor artsen. Wil je een doosje placebo's thuisgestuurd krijgen? Stuur dan een mail naar wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) met je adres + een toelichting waar je dit medicijn voor gaan inzetten, en we doen het op de post! Lees & kijk ook: * Meer info over de VR-training 'Placebo effecten in communicatie' van The Simulation Crew (https://thesimulationcrew.nl/producten/placeboeffectenincommunicatie/) * Meer info over Andrea Evers: * Website (https://www.andreaevers.nl/) * Medewerkerspagina van Leiden Universiteit (https://www.universiteitleiden.nl/medewerkers/andrea-evers) * Center for Interdisciplinary Placebo Studies Leiden (https://www.ipsplacebo.com/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Lara Billie Rense Redactie: Ruben Rosen Jacobson Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan: Eric Jutten van The Simulation Crew voor de VR-demonstratie Bouwe van Straten voor de redactie van de bijsluiters in de placebo-doosjes   Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In het Amazonegebied worden zo'n 300 verschillende talen gesproken, maar dat wordt steeds minder. Toch lijkt er ook een nieuwe taal op te komen, die gesproken wordt door steeds meer inheemse volken. Taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) doet onderzoek naar die nieuwe opkomende taal in de Amazone. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreekt Ruben Rosen Jacobsen met Luis Miguel over zijn avonturen in het Amazonegebied en zijn enorme taalvermogen. Luis Miguel spreekt namelijk meer dan 18 talen, en heeft er meer dan 30 geleerd. Hij is een hyperpolyglot, maar heeft hij ook een geheime truc? 🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏩ Volgende week is aflevering twee van deze speciale serie te horen. Dan spreken we Luis Miguel over zijn onderzoek naar het Nijmeegs als verdwijnende taal. Hoe belangrijk is zo'n lokaal dialect voor de identiteit van de Nijmegenaar? Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81) over het onderzoek naar Shawi-taal * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.voxweb.nl/nieuws/luis-miguel-berscia-spreekt-17-talen-tot-nu-toe) over Luis Miguel als hyperpolygot Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Nimweegs (https://nl.wikipedia.org/wiki/Nijmeegs) is een taal die wordt gesproken door een paar honderd Nijmegenaren. De taal mag met recht 'inheems' genoemd worden, maar voor taalwetenschapper Luis Miguel Rojas Berscia (https://www.ru.nl/personen/rojas-berscia-l) is er nog meer interessant aan het Nimweegs. In deze speciale aflevering tijdens het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) in Nijmegen spreek Ruben Rosen Jacobson met Luis Miguel over zijn onderzoek naar het verdwijnen van de Nijmeegse taal. Ook schuift de bekende Nijmegenaar Hennie Linders, ook bekend als 'Henniesee', aan om te vertellen over zijn band met de taal.  🔊 Deze podcast is opgenomen in het Café van filmtheater LUX in Nijmegen. Je hoort dus mogelijk wat achtergrondgeluid en de kwaliteit van het geluid is niet altijd zoals onze normale afleveringen vanuit de studio. ⏪️ Luister ook de vorige aflevering (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/105217/hoe-diep-in-de-amazone-een-nieuwe-taal-ontstaat-special-vanaf-inscience-filmfestival) die we opnamen tijdens het InScience filmfestival. Dan vertelt Luis Miguel over zijn onderzoek naar een inheemse taal in het Amazonegebied 🎶 Of zing mee met 'Nimweegs mot blieve' (https://www.youtube.com/watch?v=SqIRWiG5FNI) van Harry Jansen Lees & kijk ook: * Meer informatie (https://www.ru.nl/onderzoek/onderzoeksprojecten/nimweegs-vanuit-dynamisch-oogpunt) over het onderzoek naar Nijmeegs * Meer informatie (https://www.gelderlander.nl/nijmegen/honderden-mensen-naar-eerste-wk-nimweegs-lullen-kennelijk-hebben-we-een-snaar-geraakt~a7d74694/) over het WK Nijmeegs lullen * Meer informatie (https://benjamins.com/catalog/coll.58) over het boek van Luis Miguel * Meer informatie (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/Meer%20informatie) over Luis Miguel als hyperpolygot * Meer informatie (https://www.cambridge.org/core/journals/language-in-society/article/embedding-in-shawi-narrations-a-quantitative-analysis-of-embedding-in-a-postcolonial-amazonian-indigenous-society/216E42D4810E577AFE57E8DB32955F81)over het onderzoek naar Shawi-taal Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Host: Ruben Rosen Jacobson Redactie en regie: Stijn Goossens Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Met dank aan het InScience Filmfestival (https://www.insciencefestival.nl/nl/vertoning/ntr-focus-podcast/) Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief  (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht).   ‘Doorjagen met Diederik’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Veel vrouwelijke Nederlandse wetenschappers uit de vorige eeuw wijdden hun leven aan de wetenschap, deden belangrijke ontdekkingen, maar kregen daar nooit de credits voor. Wie waren deze vrouwen? Wat dreef ze en welke obstakels moesten ze omzeilen? Wetenschapsjournalist Edda Heinsman gaat in een vijfdelige podcast op zoek naar de levensverhalen van vijf van deze vrouwen. In archieven en in gesprekken met nabestaanden en intimi komt ze erachter dat vooroordelen, mannelijke tegenwerking, maar soms ook onbaatzuchtigheid en liefde hun carrières in de weg stonden. Alles voor de wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de Focus-podcast ‘Doorjagen met Jekel’ bespreken Diederik Jekel en Lara Billie Rense de belangrijkste bevindingen uit de tv-afleveringen. Ook beantwoorden ze de verschillende vragen die kijkers hadden naar aanleiding van de uitzendingen. Nederland kent een rijke traditie vol invloedrijke wetenschappers. In ‘Jekels Jacht’ brengt Diederik Jekel een ode aan bijzondere en briljante Nederlandse wetenschappers. Hij duikt in de wereld van wetenschappers die met hun baanbrekende experimenten en onderzoeken de koers van de geschiedenis hebben veranderd. Dat doet hij door het experiment zoveel mogelijk na te doen met de middelen van toen. Jekel dompelt zich onder in het verleden en verwondert zich over de vindingrijkheid, creativiteit en het doorzettingsvermogen deze Nederlandse helden. ⏪ Luister ook aflevering 1 (https://www.nporadio1.nl/podcasts/focus-wetenschap/108047/doorjagen-met-diederik-jekel-telepathie-bewijzen-met-wetenschap#:~:text=In%20de%20Focus%2Dpodcast%20'Doorjagen,rijke%20traditie%20vol%20invloedrijke%20wetenschappers.) van deze podcast 📺 Meer weten? Kijk dan de TV-afleveringen terug van Jekels Jacht, op NPO Start (https://npo.nl/start/serie/jekels-jacht). ‘Doorjagen met Diederik’ wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense en Diederik Jekel Redactie: Stijn Goossens en Rijco van Egdom Techniek: Stijn Goossens en Sander Nieuwenhuijsen Montage: Stijn Goossens Eindredactie: Gerda Bosman en Sander Nieuwenhuijsen Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Elsa van Dien (1914-2007) staat op het punt om naar het prestigieuze Harvard af te reizen als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Elsa is een talentvol sterrenkundige en ze zal de eerste Nederlandse vrouw zijn die gaat promoveren in Harvard. Maar de oorlog gooit roet in het eten. Ze moet vanwege haar joodse afkomst onderduiken en verdwijnt uit beeld. Na de oorlog promoveert ze alsnog aan Harvard en beleeft haar carrière een glorieuze doorstart, maar dat verandert als ze in het huwelijk treedt met mede-astronoom Bruno van Albada. Vanaf dan publiceert ze nauwelijks nog. Tegelijkertijd verdubbelt het werk van haar man. Gemaakt door Edda Heinsman.  Met medewerking van: Chaokang Tai, Ed vd Heuvel en Dick van Albada. Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Rooske Franse als Elsa van Dien, Guthrie Alexander als nieuwslezer, zang “Oh my darling” door Brenda Bosma Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Botanica en genetica Tine Tammes (1871-1947) maakt een flitsende carrière in de wetenschap: ze wordt zelfs de eerste vrouwelijke hoogleraar in Groningen. En dat in een vakgebied dat nog in de kinderschoenen staat. Maar ook een vakgebied met een duistere kant. Want gelijk met de genetica komt ook de eugenetica op, met experimenten om een übermensch te creëren. Hoe dacht Tine Tammes daarover? Met enige angst doorgrondt Edda Heinsman de archieven die daarover uitsluitsel moeten geven. Tegelijk is er nog een prangende vraag: waarom gingen mannelijke wetenschappers met de eer strijken voor onderzoek waaraan zij een net zo belangrijke bijdrage leverde? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Ida Stamhuis en Cisca Wijmenga Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Josje van Zanden als Tine Tammes, en met de stemmen van: Robert van Tellingen, Dirk Bayens, Rijco van Egdom, Corlijn de Groot en Koos Dijkstra. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

In de eerste helft van de twintigste eeuw is de wetenschap een van de weinige manieren voor vrouwen om carrière te maken. Antonia Korvezee (1899-1978) kiest doelbewust dit levenspad. Als studente scheikunde in Delft raakt ze al gauw gefascineerd door radioactiviteit, een heel nieuw en spannend onderzoeksgebied. Ondanks dat ze een autoriteit wordt op dit gebied en zelfs in het befaamde lab van Marie Curie werkt, wordt ze keer op keer gepasseerd voor het hoogleraarschap. Na bijna twintig jaar volgt dan eindelijk de beloning en wordt ze de eerste vrouwelijke hoogleraar aan de TU Delft. Maar aan die benoeming zit wel een dubieus randje. Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van: Abel Streefland, Marlies Goorden en Natalie Pigeard  Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Feeke Rensen. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Het summum van het lot van de vergeten wetenschapper ondergaat orthopedagoog Ida Frye (1909-2003), ook bekend als Zuster Gaudia, omdat ze naast wetenschapper ook enige tijd kloosterling is. Zij is gefascineerd door kinderen met autistisch gedrag en schrijft hierover al in 1939. Een van de kinderen die ze behandelt is de vierjarige Siem. Ze observeert de jongen en geeft hem therapie, waardoor Siem duidelijke vorderingen maakt in zijn ontwikkeling. Ida Frye is een van de eerste wetenschappers die over autisme publiceert. Toch zien we in de geschiedschrijving de namen van tal van mannelijke ‘ontdekkers’ van autisme, maar zelden die van haar. Hoe kan dat? En hoe liep het af met Siem? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van Niels Springveld, Annemieke van Drenth, Rob Wolf en de nichtjes van 'Siem' Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Stijn Goossens, Frank Meijer en Frederieke van Wijk  Met de stemmen van Saar Slegers en Ruben Rosen Jacobson. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Briljant natuurkundige, zakenvrouw, oorlogsheldin, Caroline Bleeker (1897-1985) is het allemaal. Ondernemend en zelfbewust als ze is, richt ze na haar promotie een eigen bedrijf op: een fabriek voor wetenschappelijke instrumenten. In de jaren dertig groeit het uit tot een bloeiend bedrijf. Tijdens de oorlog wordt het een plek waar joodse onderduikers een veilig heenkomen vinden. Jarenlang werkt Caroline Bleeker samen met de natuurkundige Frits Zernike en dat resulteert in een baanbrekende uitvinding: een microscoop waarmee voor het eerst het proces van celdeling kan worden bestudeerd. Hij krijgt er de Nobelprijs voor. Maar hoe groot is haar rol eigenlijk? Gemaakt door Edda Heinsman. Met medewerking van Margriet van der Heijden, Gijs van Ginkel en Nynke van de Haar Eindredactie: Marion Oskamp  Muziek: Arie Visser Eindmontage: Arno Peeters Met dank aan: Abel Streefland, Frank Meijer, Stijn Goossens en Frederieke van Wijk  Met de stem van Nienke de la Rive Box als Caroline Bleeker, en met de stem van Bart Meijer. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Deze extra aflevering werd opgenomen tijdens de lancering van de podcast 'Alles voor de wetenschap' op zondag 23 juni in het Allard Pierson Museum te Amsterdam. In deze aflevering spreekt Lara Billie Rense met drie vrouwen die op dit moment in het wetenschappelijke veld werken. Aan tafel zitten Daphne Stam (theoretisch natuurkundige), Fleur Zeldenrust (hersenwetenschapper) en Margriet van der Heijden (bijzonder hoogleraar wetenschapscommunicatie). Zij vertellen over hun eigen ervaringen als vrouw in de wetenschap en beantwoorden vragen uit het publiek.  Presentatie: Lara Billie Rense Redactie: Edda Heinsman Opname en montage: Stijn Goossens Met dank aan: Allard Pierson Museum, Stichting Academisch Erfgoed, Frank Meijer, Eline den Dunnen. Alles voor de Wetenschap is een podcast van de NTR, NPO Luister en de Stichting Academisch Erfgoed, en kwam mede tot stand met financiële steun van de Wilhelmina Drucker Fundatie.

Er is een nieuw, allergrootste natuurpark van Nederland: het ‘Nationaal Park Alle Tuinen’.  In de nieuwe podcastserie 'Iedere tuin telt' helpen we iedereen die een tuin heeft met zijn nieuwe taak als natuurbeheerder.  Vanaf 30 juni te beluisteren in Podcast Focus. Nationaal Park Alle Tuinen. We gaan op onderzoek uit in dit gloednieuwe Nationaal Park: Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling.   Meer weten? Kijk op go.ntr.nl/iederetuintelt (https://ntr.nl/site/tekst/My+Garden+of+a+Thousand+Bees/172)

Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen?  Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vind de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/) De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).  De volgende aflevering 'Sterk zaad' komt op 10 juli online. Net als de Q and A met Mátyás Bittenbinder op YouTube (https://www.youtube.com/@NTRWetenschap)en Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt) Verslaggeving: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek.  📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl   (mailto:wetenschap@ntr.nl)  Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Wij Nederlanders zijn dol op beton. Overal om je heen zie je het als je door een woonwijk wandelt:  Of het nou grote vierkante tegels zijn of grint, in veel tuinen is er geen grasspriet te bekennen. Vooral omdat we het idee hebben dat dit het minste onderhoud kost. Zo’n stenen omgeving biedt niks voor insecten, terwijl ook deze tuinen juist heel veel potentie hebben. Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten? Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vind de BioBlitz hier. (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/) Lees hier verder over de missie van kwekerij Cruydthoeck (https://www.cruydthoeck.nl/biodiversiteit/wat-kun-je-zelf-doen/kies-voor-inheems-met-regionale-herkomst/) en wat je zelf kan doen Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt) Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman 📱Ga naar onze YouTube (https://www.youtube.com/@NTRWetenschap), Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/)of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap)voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws. Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)    Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20)

Wetenschappers klimmen steeds vaker op de barricaden. Ze organiseerden woonprotesten, stonden in toga op de A12, en bezetten universiteitsgebouwen uit protest tegen banden met fossiele industrie en met Israëlische universiteiten. Ze spraken zich uit over het vaccinatiebeleid en mengden zich in debatten over migratie en stikstof. Is wetenschapsactivisme een noodzakelijke reactie op onrecht, desinformatie, en de politisering van wetenschappelijke kennis? Of ondermijnt het de autoriteit van de wetenschap? Met vier wetenschappers die zich uitspreken over urgente kwesties - van klimaat en ecologie tot mensenrechten en gezondheid - ontleden we het fenomeen wetenschapsactivisme tot op het bot. Op zondagavond 21 juli ging Lara Billie Rense live op NPO Radio 1 (https://www.nporadio1.nl/uitzendingen/npo-radio-1-special/9bd0c490-410a-4c01-ad9e-0332dd799ed8/2024-07-21-npo-radio-1-extra) in gesprek met: * Efraïm Hart, arts en adviseur medische opleidingen bij het OLVG, is politiek actief voor de ChristenUnie en promoveert op ‘zorgactivisme’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam; * Yolande Jansen, universitair hoofddocent Sociale en Politieke Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, betrokken bij Scientist Rebellion en Dutch Scholars for Palestine; * Erik van Sebille, hoogleraar oceanografie en public engagement aan de Universiteit Utrecht, werkt aan een methode om de verantwoordelijken voor plasticvervuiling op te sporen; * Martijn Duineveld, universitair hoofddocent culturele geografie aan de universiteit van Wageningen, betrokken bij Scientists4Future en mede-oprichter van het onderzoeksplatform Climate Obstruction NL. Links naar besproken onderwerpen: * Boek: Merchants of Doubt, Naomi Oreskes (https://www.bloomsbury.com/us/merchants-of-doubt-9781608193943/) * Boek: Parasiet der kwetsbaren, Wanda de Kanter (https://uitgeverijpluim.nl/parasiet-der-kwetsbaren) * Boeken van schrijver: Ilan Pappe (https://www.simonandschuster.com/authors/Ilan-Pappe/167493452) * Netwerk Climate Obstruction NL (https://www.climateobstruction.nl/nl/nederlands-netwerk-voor-onderzoek-naar-klimaatobstructie/) Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door: Host: Lara Billie Rense Redactie: Corlijn de Groot, Marieke Drost Techniek: Matthijs Lukassen, Stijn Goossens, Gerda Bosman Eindredactie: Gerda Bosman Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl) Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)

Niet iedereen heeft een tuin, maar dat is geen excuus om niets voor de natuur te betekenen. Een balkon is natuurlijk een stuk kleiner en je kan er geen tegels wippen, maar kansloos ben je zeker niet. Het meest minuscule balkon kan juist boordevol leven zitten. Ook geen balkon? Dan kun je altijd nog guerrilla tuinieren in de openbare ruimte.    Onze tuinen (en balkons dus) samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?    Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier.  (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/)   De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).     Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt  (https://podcast.npo.nl/admin/feed/101/feeditem/go.ntr.nl/iederetuintelt)   Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman    📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.  Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)       Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Lichtvlekje, geel kijkgaatje of spits elfje. Je verzint het niet, de poëtische namen van sommige insecten. Toch zitten ze misschien ook in jouw tuin. Hoe kan het eigenlijk worden, als je alles doet en laat om je tuin om te toveren tot een verwilderde en diervriendelijke groene oase? We gaan op zoek naar het kleinste leven in een paradijselijke tuin in Oosterbeek.    Onze tuinen samen vormen het grootste natuurgebied van Nederland: Nationaal Park Alle Tuinen! Hoe staat het met de soortenrijkdom in onze eigen achtertuinen? En wat kunnen we zelf doen om de biodiversiteit te vergroten?    Lukt het om 5.000 verschillende soorten wilde planten en dieren te tellen in de maand juli? In samenwerking met het Kadaster en de gratis app ObsIdentify  van Waarneming.nl gaan we deze uitdaging aan met een BioBlitz, een officiële telling. Je vindt de BioBlitz hier (https://waarneming.nl/bioblitz/categories/nationaal-park-alle-tuinen-2024/).    De documentaire My Garden of a Thousand Bees is op woensdag 7 augustus, 20.35 uur te zien op NPO 2 en daarna een week lang op NPO Start, en 9 maanden op NPO Plus (https://npo.nl/start/serie/my-garden-of-a-thousand-bees).     Lees meer op go.ntr.nl/iederetuintelt (http://go.ntr.nl/iederetuintelt)    Verslaggeving en redactie: Erik den Boer, Omar Diab en Marloes van de Wakker. Host: Lara Billie Rense. Techniek: Stijn Goossens en Rick Uilenbroek. Eindredactie: Sander van Nieuwenhuijsen en Gerda Bosman    📱Ga naar onze Instagram (https://www.instagram.com/ntrwetenschap/) of Tiktok (https://www.tiktok.com/@ntrwetenschap) voor video’s van deze podcast en ander wetenschapsnieuws.    Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)       Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je hier (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972%20) op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief 

Lowlands Science is een terugkerend onderdeel op het grootschalige festival in Biddinghuizen. Wetenschappers van universiteiten, HBO-instellingen en onderzoeksinstituten grijpen de kans aan om te vertellen over hun onderzoek én data te verzamelen onder de 65.000 potentiële proefpersonen. Verslaggevers Tess en Sander mengen zich onder de festivalbezoekers en dragen ook hun steentje bij.  * In een glazen cabine onder de druk van publiek en opzwepende muziek probeert Tess een puzzel op te lossen. Socioloog Thijs Bol (https://www.uva.nl/profiel/b/o/t.bol/t.bol.html) van de Universiteit van Amsterdam onderzoekt op deze manier de invloed van prestatiedruk en hoopt meer te weten te komen over hoe jongeren kijken naar de maakbaarheid van hun eigen succes. * In Holland’s Next Embryo Model (https://www.nemokennislink.nl/publicaties/hollands-next-embryo-model/)worden op de catwalk verschillende embryo-modellen gepresenteerd die onderzoekers gebruiken om vroege levensontwikkeling te bestuderen. Aan de publieksjury de taak om te hun mening te geven over de ethische vragen die deze modellen oproepen. Een maatschappelijke discussie in klein, waarbij de argumenten en overwegingen van de festivalgangers input kunnen zijn voor beleidsmakers en de politiek. * Taalwetenschapper Martijn Wieling (https://www.martijnwieling.nl/) van de Rijksuniversiteit Groningen is benieuwd wie op basis van spraak beter kan herkennen uit welk deel van het land iemand komt: de mens of een AI-systeem? Door te luisteren naar andere bezoekers moeten deelnemers aan het onderzoek beoordelen waar ze denken dat iemand vandaan komt. Ook wordt er nieuwe spraakdata verzameld door zinnen in te spreken met karakteristieke klanken. Zo kunnen spraaktechnologieën, zoals automatische spraakherkenning of tekst-naar-spraaksystemen, uiteindelijk verbeterd worden.  Podcast Focus wordt gemaakt op de NTR wetenschapsredactie door:   Redactie: Stijn Goossens Verslaggeving & techniek: Tess de Bruijn, Sander Nieuwenhuijsen Eindredactie: Sander Nieuwenhuijsen, Gerda Bosman   Vragen? Mail de redactie: wetenschap@ntr.nl (mailto:wetenschap@ntr.nl)   Wil je op de hoogte blijven van onze programma’s? Abonneer je dan op de NTR Wetenschap Nieuwsbrief (https://ntr.dmd.omroep.nl/x/plugin/?pName=subscribe&MIDRID=S7Y1BwAA04&pLang=nl&Z=1317075972)