Ne Biliyor Us? (Podcast BPT)

Bu bölümde çocuklara müzik dinletmenin zeka ve stres düzeyi üzerine etkisine de değinerek ebeveynlerin zeki ve sağlıklı çocuklar yetiştirmeyle ilgili kaygılarını ele alıyoruz.

İçerik:

(00:00) Giriş

(00:24) Bebeklere klasik müzik dinletmek zekayı geliştiriyormu?

(01:55) Müziğin stres azaltıcı etkisi ve araştırmalar

(03:50) Ninniler ve geleneksel yöntemler

(05:45) Evrensel geleneklerin değeri

(06:29) Modern ebeveynlerin kaygıları

(07:52) Aşırı yoğun (helikopter) ebeveynlik

(09:17) Bilgilerin güvenilirliğini değerlendirmek

(10:02) Çocukların esnek ve dayanıklı olması

Kaynaklar

Music and spatial task performance

Utilising recorded music to reduce stress and enhance infant neurodevelopment in neonatal intensive care units

Yetişin Çocuklar

A Systematic Review of “Helicopter Parenting” and ItsRelationship With Anxiety and Depression

Whatever does not kill us: Cumulative lifetime adversity,vulnerability, and resilience.

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümün ele aldığı iki soru var:

1. Kişilik gelişiminde çoğu kişinin hiç hatırlamadığı ilk 2-3 yaşta yaşananlar ne kadar etkili?

2. Bu konuyu inceleyen en meşhur kişi olan Freud nerede başarılı oldu, nerede yanıldı?

İçerik

(00:00) Giriş, bu podcastte ne bulacaksınız?

(01:46) Çocukluğuna inmek

(02:36) Kişilik gelişiminde etkili faktörler

(03:42) Psikodinamik psikiyatri

(04:35) Freud kişilik gelişimiyle ilgili neler söylemiş?

(06:15) H.M vakası

(08:19) Örtük bellek ve bilinç dışı

(09:37) Freud'a neden dargınım?

(10:58) Özet

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde kişilik özelliklerinin hangi ölçüde değişebileceğini, yaşla birlikte kişilikteki doğal değişimleri ve kritik yaşam olaylarının kişilik üzerindeki etkilerini ele alıyoruz.

İçerik:

(00:00) Giriş

(01:07) Hangi yaşlarda kişilik değişebilir?

(01:53) Yaşla birlikte doğal değişim

(03:15) Başka birine dönüşme, sıralama değişimi

(03:58) Bilimsel araştırmaların kısıtlılıkları

(05:45) Aşırı genelleme

(07:13) Yedi yaş sonrası değişim

(07:46) Yaş ilerledikçe genetiğin etkisinin artması

(09:13) Uç özelliklerin zor değişmesi

(09:41) Dönüm noktası olayların değiştirici etkisi

Kaynaklar

Life Events and Personality Change: A Systematic Review and Meta-Analysis (2023)

How Genetic and Environmental Variance in Personality Traits Shift Across the Life Span: Evidence From a Cross-National Twin Study (2020)

The Development of the Rank-Order Stability of the Big Five Across the Life Span (2021)

Does divorce change your personality? Examining the effect of divorce occurrence on the Big Five personality traits using panel surveys from three countries (2021)

Stability and Change in Personality Traits and Major Life Goals From College to Midlife (2020)

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde doğuştan, hatta daha doğmadan var olan kişilik özelliklerimizi: mizacı ele alıyoruz.

İçerik:

(00:00) Giriş

(01:37) Kişilik, mizaç ve karakter

(02:30) Hayvanlarda mizaç

(03:55) Farklı mizaç tiplerinin evrimde korunması

(04:28) İnsanlarda mizaç

(05:43) Kişilik özelliklerinin ölçülmesi

(06:35) Doğumda mizaç türleri

(07:36) İkiz ve evlat edinme çalışmaları 

(08:26) Gen mi çevre mi? 

(10:16) Gen - çevre etkileşimi 

(11:50) Kişiliğin değişebilirliği

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde iyi hissetmek için neden iyi uyumak gerektiğini bilimsel bir bakış açısıyla ele alıyoruz. 

İçerik:

(00:00) Giriş ve çocukların uykusuz kalınca huysuzlaşması

(01:10) Uykusuz kalma ile mani arasındaki ilişki

(03:04) Duygu düzenleme (emosyon regülasyonu)

(04:52) Amigdala ve prefrontal korteks

(05:30) Enerji ile duygu düzenleme ilişkisi

(06:16) Hatırlamak için uyu, unutmak için uyu

(07:34) Non-REM uykusu ve bilişsel fonksiyonlar

(08:17) Duygu düzenleme için stratejiler

(10:41) Enerji azalınca üst beynin zayıflaması

Kaynaklar

Sleep and emotion regulation: an orginizing, integrative review

Enhanced emotional reactivity after selective REM sleep deprivation in humans: an fMRI study

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölüm antidepresanlarla ilgili şu soruları yanıtlıyor:
İşe yarıyorlar mı?  Gereğinden fazla mı kullanılıyorlar? Yan etkileri neler, zararları var mı? Bağımlılık yaparlar mı? Ne kadar süre kullanılabilirler?

İçerik

(00:00) Giriş
(01:50) Antidepresanların etki mekanizmaları
(03:49) Antidepresanlar işe yarıyor mu?
(04:40) Gereğinden fazla mı kullanılıyorlar?
(07:22) İlaç kullanmasak da olur mu?
(09:15) Yan etkiler
(11:22) Antidepresanlar intihar riskini artırır mı?
(12:04) Bağımlılık yaparlar mı?
(13:44) Ne kadar süre kullanılabilirler?
(14:28) Özet

Kaynak

Selective Serotonin Reuptake Inhibitors and Adverse Effects: A Narrative Review

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde, dikkat eksikliğinin tahammülsüzlük ve sinirlilikle nasıl iç içe geçtiğini, bunun günlük hayata ve sosyal ilişkilere nasıl yansıdığını ele alıyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:31) Sinirli herkeste dikkat eksikliği mi var?
(02:09) Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
(02:56) Kişilik ve dikkat
(03:44) Dikkat eksikliği olan kişiler neden sinirli oluyor?
(05:29) Neden ilişki sorunları yaşıyorlar?
(07:14) Narsist mi, DEHB mi?
(08:29) Kimlerde DEHB düşünülmeli, dikkat eksikliği belirtileri nelerdir?
(12:20) Özet

Kaynaklar

Driven to Distraction: Recognizing and Coping with Attention Deficit

ADHD 2.0 New Science and Essential Strategies for Thriving with Distraction - from Childhood Through Adulthood

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde işinde mutlu olma kavramının gerçekçi olup olmadığını inceliyoruz: Bir şey iş olarak yapıldığında mutlaka sıkıcı hale gelir mi? Sevmediğimiz bir işte de başarılı ve mutlu olabilir miyiz?

İçerik

(00:00) Giriş
(01:22) Mesleğinizi / işinizi seviyor musunuz
(02:22) Meslek seçerken önemli faktörler
(03:54) Deniz Göktaş ve mesleki eğilim testi
(05:24) Sevmediğin işi bırakamamak
(06:09) İşimizde mutlu olmamız hangi koşullara bağlıdır?
(06:44) Yeterlik
(08:23) Kıymetinin bilindiğini hissetmek
(09:23) Özerklik
(11:39) İlişkiler
(12:30) Özet

Kaynak

The Oxford Handbook of Work Engagement, Motivation, and Self-Determination Theory

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde psikiyatrik hastalıklarla şiddet suçları arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkinin medyada işlenme şeklinin önemini ele alıyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:16) Vicdan, psikopat, sosyopat ve antisosyal kavramları
(02:30) Psikiyatrik hastalıklar şiddet suçlarının ne kadarından sorumlu?
(03:12) Damgalayıcı dil kullanımı ve etkileri
(07:01) Şiddet suçları nasıl önlenebilir?
(10:31) Cezaevi aflarının etkisi
(12:13) Özet

Kaynaklar

Violence and Mental Ilness: Rethinking Risk Factors And Enhancing Public Safety

Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı

Indirect Effects of a Policy Altering Criminal Behaviour: Evidence from the Italian Prison Experiment 

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Satın alamayacağımız hiç bir şey kalmayana kadar daha çok para her zaman daha mutlu olmaya yarar mı? Yoksa bir süre sonra çok da fark etmez mi? Bu bölümde para ve mutluluk ilişkisini ele alıyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:10) Mutluluk ve para ilişkisini inceleyen araştırmalar
(02:02) Aylık hangi gelirin üstü ekstra mutluluk getirmez?
(05:20) Parayla mutluluk ilişkisini sınırlayan faktörler
(06:01) Hedonik adaptasyon
(06:35) Sosyal kıyaslama
(07:39) Sosyal medyanın etkisi
(08:56) Kıskançlık ve tatmin olamama
(10:39) Geleceğe güvenle bakabilmek
(11:30) Acun Ilıcalı, para ve mutluluk
(12:16) Gelir artışının bedeli
(12:55) Özet
 
Kaynaklar

The Economics of Happiness

Happiness, income satiation and turning pointsaround the world

Does Money Buy Happiness in Turkey?

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Sosyal medya bize iyi mi geliyor, kötü mü? Eğer gerçekten başkalarını sürekli mutlu görüp kötü hissetmemize yol açıyorsa neden kullanmaya devam ediyoruz? Hangi tip kullanım en iyisidir?

İçerik

(00:00) Giriş
(00:50) Oyunlar, sosyal medya ve bağımlılık
(03:40) Anket: sosyal medyanın iyi hissetmeye etkisi var mıdır?
(04:49) Kötü hissettiren bir şeye neden devam ederiz?
(05:48) İnsanların hakkımızdaki fikirlerini etkileme
(08:45) Etkileşim ve beğendiğini belli etme
(09:12) Gizlice takip etme
(10:16) Duyguları paylaşabilme
(11:33) Yokluğunda daha da kötü hissetmek ve FOMO
(12:20) Gerçekten kötü hissettiriyor mı?
(13:02) Nasıl kullanalım?

Kaynaklar

Social Media and Well-Being: Pitfalls, Progress, and Next Steps

The Presentation of Self in Everyday Life

Effects of Social Media Use on Psychological Well-Being: A Mediated Model

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde kumar bağımlılığından kurtulmanın neden oldukça zor ama mümkün olduğunu hem nörobilim hem davranış bilimleri açısından kolay anlaşılır bir dilde ele alıyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:08) Dopamin ve bağımlılık
(02:35) Dürtü kontrolü, alt beyin ve üst beyin
(03:17) Dikkat eksikliği, dopamin ve kumar
(04:02) Özgür irade ve biyoloji
(05:06) Dopamin ve haz ilişkisi
(07:20) Davranışsal zorluklar ve kontrol yanılsaması
(09:59) Martingale stratejisi
(11:40) Her yol tükenmeden yardım istememek
(12:11) Çözüm mümkün mü?
(13:37) Özet ve teşekkür

Kaynaklar

Dopaminergic signaling of uncertainty and the aetiology of gambling
addiction

Motives for gambling, cognitive distortions, and irresponsible gambling

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde internet ve sosyal medyanın bilişsel becerilerimiz üzerine etkilerini inceliyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş ve Brain Rot (Beyin Çürümesi)
(02:29) Dikkat ve uyaranların kontrolü
(05:32) Dorsolateral prefrontal korteks ve RAM benzerliği
(06:48) Zeka, dikkat ve internet
(09:19) Bellek ve problem çözme
(12:13) Bilişsel fonksiyonlar, uyku ve egzersiz
(13:11) Araştırmaların sonuçları
(14:41) Özet ve öneriler

Kaynaklar

• Exploring the Impact of Internet Use on Memory and Attention Processes
  
  
• From “online brains” to “online lives”: understanding the individualized impacts of Internet use across psychological, cognitive and social dimensions
  
  
• Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World (Cal Newport)
  Türkçe çevirisi
  
  
  

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde zaman yönetiminden ve verimli çalışmak için herkese yararlı olabilecek temel ilkelerden söz ediyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:25) Psikiyatri ve zaman yönetimi
(03:11) Zaman yönetiminin kişiselliği
(05:10) Neyi yapacağını hatırlama ve iş listeleri
(07:24) İki dakika içinde yap, rica et ya da yaz
(09:14) Sosyal medyanın kısıtlanması
(11:17)  Çalışma ortamı, zamanı ve süresi
(13:33) Hedefe yönelik çalışma
(14:05) Özet

Kaynaklar

• Getting Things Done: The Art of Stress-Free Productivity (David Allen) - Türkçe Çevirisi
• Deep Work: Rules for Focused Success in a Distracted World (Cal Newport) Türkçe çevirisi

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Herkese iyi seneler!
Araya sıkıştırdığım bu ekstra bölümde podcaste neden başladığımdan, neden devam ettiğimden ve süreçte ne öğrendiğimden bahsediyorum.
Bir de kısaca çok sevdiğim bir araştırmaya ve siyasetle ilgisine değiniyorum.
Normal akıştaki 16. bölüm haftaya çarşamba yayında olacak. 

Görüşmek üzere :)

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde çalışma ortamımızda kararlılıkla "Hayır" diyebilmek için üç  temel ilkeden bahsediyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(02:30) Birine iyilik yapmak ve işini iyi yapmak
(07:40) "Hayır" derken suçlu hissetmek
(10:12) Gerçekten sorumlu biz miyiz?
(12:18) Evet demek aptallık mıdır?
(13:34) Özet

Kaynaklar

When I Say No, I Feel Guilty: How to Cope - Using the Skills of Systematic Assertive Therapy (Manuel J. Smith)

Boundaries: When to Say Yes, How to Say No to Take Control of Your Life (Henry Cloud, John Townsend)

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu kısa molada kişisel gelişim kavramını ele alıyoruz. 

• Kişisel gelişim yayınları yararlı mı yoksa zaman kaybı mı?
• Neden bazı insanlar bu kategoriden uzak duruyor?

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde profesyonel dolandırıcıların çok zeki insanları bile nasıl manipüle edebildiğini davranış bilimleri açısından inceliyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:00) Dolandırıcılık ve türleri
(02:06) Alt beyin, üst beyin ve dolandırıcılar
(03:45) Alt beynin harekete geçirilmesi
(08:43) Üst beynin devre dışı bırakılması
(13:12) Özet ve öneriler

Kaynaklar

The Psychology of Fraud, Persuasion and Scam Techniques: Understanding What Makes Us Vulnerable (Martina Dove)

Nobody's Fool: Why We Get Taken In and What We Can Do about It (Daniel Simons & Christopher Chabris) 

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Kartalkaya yangın felaketinde kaybettiklerimizin anısına ithaf ettiğimiz bu bölümde  hayatın adil olmasına dair beklentimizi ve bu beklentinin davranışlarımız üzerindeki etkilerini ele alıyoruz. 

İçerik

(00:00) Giriş
(00:38) Çaresizlik hissi ve adalet beklentisi
(01:54) Milgram deneyi
(02:58) Mervin Lerner ve adil dünya yanılgısı
(04:35) Farklı kültürlerde adalet ve hak kavramları
(07:03) Bireysel etkenler
(08:13) Adil dünya inancı neleri açıklar?
(11:12) Olumlu ve olumsuz yanların özeti

Kaynak

The Belief in a Just World: A Fundamental Delusion (Melvin Lerner)

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Tıp fakültesinden çok sevdiğim öğrencimiz Alperen, mezun olduktan sonra Tıpta Uzmanlık Sınavı için yoğun bir tempoda çalışırken lenfoma tanısı aldı. Benim için gerçekten özel bir yeri olan bu bölümde ben sordum, Alperen bize kendi öyküsünü anlattı. Yalnızca onkoloji ve hematoloji hastalarının değil, stresli dönemlerden geçen herkesin yararlanabileceği, akıp giden bir sohbet oldu.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:35) Hastalığın fark edilmesi
(04:43) Biyopsi sonucun beklenmesi
(07:00) TUS ve hastalık süreci
(09:00) Değişen planlar
(11:06) Tanı kesinleşene dek aklından geçenler
(12:42) Yakınlara haber verme ve onların tepkileri
(16:27) Hekimken hasta pozisyonuna geçmenin hissettirdikleri
(19:39) Tedavinin planlanması
(21:58) Hastalığı biliyorken sınava odaklanmaya çalışmak
(26:30) TUS ve ardından tedavi sürecinin başlaması
(28:56) Tedavinin fiziksel ve psikolojik etkileri
(34:17) Sınav sonuçlarının açıklanması
(35:38) Hekimliğe ve sağlık sistemine bakışının değişmesi
(42:34) Hekimlere ve hastalara önerileri

*Alperen'in deneyim ve düşüncelerini paylaştığı kişisel web sayfası 
https://www.alperenbilen.com/

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde dinlemenin ilişkilerdeki kritik rolünden ve iyi bir dinleyici olmanın önündeki engellerden söz ediyoruz.

İçerik

(00:00) Giriş
(01:22) Dinlemenin önemi
(03:24) İlişkilerde dinlemek
(05:37) Dinlemek neden zor?
(07:37) Üzüntüyü dinlemek
(08:15) Tartışırken dinlemek
(09:50) Özet

Kaynaklar

You're Not Listening: What You're Missing and Why It Matters (Kate Murphy)

The Lost Art of Listening: How Learning to Listen Can Improve Relationships (Michael P. Nichols)  

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠

Bu bölümde antidepresanların büyük çoğunluğunun hedefi olan serotoninin çalışma şeklini, etkilerini ve psikiyatrik bozukluklardaki rolünü basit ve anlaşılır bir dille ele alıyoruz.

İçerik:

(00:00) Giriş

(01:21) Serotonin nasıl çalışıyor?

(02:50) Serotonin reseptörleri ve tipleri

(04:15) Beyin dışında serotonin

(04:55) Mutluluk hormonu ve antidepresanlar

(07:48) Serotoninin etkileri

(10:24) Depresyonda serotonin eksik mi?

Kaynaklar

The Roles of Serotonin in Neuropsychiatric Disorders

The serotonin theory of depression: a systematic umbrella review of the evidence***

İletişim

nebiliyorus@gmail.com

https://www.instagram.com/cenanhep⁠⁠⁠