8:10 (Gazeta Wyborcza)

W czasie wakacji przypominamy noworoczny, wyjątkowy odcinek "Książek. Magazynu do słuchania". Gościem Państwa i Michała Nogasia jest Jakobe Mansztajn - poeta, laureat Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej "Silesius" w kategorii debiut (2010), autor dwóch tomów poezji, współzałożyciel i prowadzący konto "Make Life Harder", instastoryteller. O tym, jak tworzyć "narrację z Polski", czego Polsce życzyć na 2022 rok i taka gratka - Jakobe Mansztajn czyta swój wiersz "Paul Celan wychodzi na balkon". Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Na początku przyszłego roku w Polsce mają wejść w życie przepisy dotyczące systemu kaucyjnego za butelki i opakowania po napojach. Jak będzie on zorganizowany i kiedy w praktyce zacznie działać? Czy przyczyni się do zniknięcia stosów śmieci z polskich trawników i lasów? Jak system ten już działa w krajach bałtyckich? Jakub Chełmiński z "Gazety Stołecznej" rozmawia z Filipem Piotrowskim z Polskiego Stowarzyszenia "Zero Waste". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w ubiegłym roku w Polsce urodziło się najmniej dzieci od zakończenia II wojny światowej. Polki nie chcą, nie mogą albo boją się rodzić. Część kobiet, które chcą urodzić, decyduje się na poród za naszą zachodnią granicą. Dlaczego tak się dzieje? Czy porody, po których serwują szwedzki stół, są możliwe? Dlaczego polskie położne wolą pracować za granicą? Czy w Niemczech różnica między państwową a prywatną opieką medyczną jest tak drastyczna jak w Polsce? Aleksandra Zbroja rozmawia z Joanną Strzałko, autorką reportażu o niemieckich porodach Polek opublikowanego na łamach "Dużego Formatu", oraz Pauliną Sachą, położną w Caritas-Klinik Maria Heimsuchung Berlin-Pankow. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Chęć startu w wyborach na stanowisko przewodniczącego Partii Konserwatywnej, których wygranie wiąże się z objęciem funkcji premiera Wielkiej Brytanii, zgłosiło aż 11 osób. By szybko skrócić listę kandydatów, kierownictwo partii radykalnie zaostrzyło zasady wyboru następcy Johnsona. Po ostatnim głosowaniu nadzieję na objęcie stanowiska premiera zachowały cztery osoby: Kemi Badenoch, Penny Mordaunt, Liz Truss i Rishi Sunak. Ten ostatni jest zdecydowanym faworytem w wyścigu o fotel premiera. O trwających na Wyspach wyborach Łukasz Grzymisławski z "Gazety Wyborczej" rozmawia ze Stanisławem Skarżyńskim, korespondentem "Wyborczej" w Londynie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Gościem Bartosza Józefiaka jest Anna Lipińska, reporterka "Dużego Formatu", która opowiada o napotkanych w Ukrainie polskich wolontariuszach, bohaterach jej tekstów. Dlaczego angażują się w pomaganie Ukraińcom, niejednokrotnie narażając życie? W jaki sposób ona sama stała się wolontariuszką? Czy jest jakaś wspólna cecha charakteryzująca większość wolontariuszy wyjeżdżających do Ukrainy? Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Znawczyni sztuki współczesnej Anda Rottenberg zaprasza przyjaciół do wspólnej, bardzo pożytecznej zabawy dzielenia się ulubionymi przepisami i uwagami o gotowaniu. W zabawie biorą udział artyści, pisarze, aktorzy, politycy. Ale uwaga! Wszyscy traktują temat bardzo poważnie, przepisy są dopracowane i wzięte prosto z życia, ich autorzy tak właśnie gotują. I choć już od dawna jesteśmy obeznani z kuchniami świata, jesteśmy też bardzo przywiązani do tego, co gotowały nasze mamy i babcie. Nieobce nam krewetki, mule, awokado, ale bardzo lubimy też buraki i kapustę, kluski i pączki, pieczemy chleb i ciasta. To, co gotujemy, to efekt naszych podróży i bardzo silnych wpływów tradycji rodzinnych. Książka zawiera przepisy dla tych, którzy lubią i potrafią gotować, ale również bardzo proste przepisy na dania, z którymi każdy sobie poradzi. Co szczególnego kryje się we wspólnym przyrządzaniu i smakowaniu potraw, że tak zbliża ludzi? I czy Anda Rottenberg umie gotować? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

W czasie gdy tak wiele i wielu z nas czuje niemoc wobec wydarzeń na wschodniej granicy Polski, zaprosiliśmy do drugiego wydania podcastu poetę, eseistę, pisarza, autora książek dla dzieci, tłumacza z języka włoskiego Jarosława Mikołajewskiego. Odcinek zaczyna się od jego wiersza "Dziewczynki na granicy w wielkich czapkach z wełny", który opublikował na swoim Facebooku. Na czym jego zdaniem polega istota człowieczeństwa? Jak się odnaleźć i jak pomagać? Czy ideologia wpływa na postawę? W książce "Wielki przypływ" z 2015 roku Mikołajewski z czułością i delikatnością kreśli reporterski portret wyspy - przedsionka ziemi obiecanej uchodźców. Lampedusa jest kroplą: skupiają się w niej jak w soczewce problemy, z którymi musi się zmierzyć dzisiejsza Europa. Jak daleko jest dzisiejszej Polsce do włoskiej wyspy? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

114. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Na początku czerwca królowa Elżbieta II przejechała złotą karocą ulicami Londynu. Nie był to jednak zwykły przejazd - karocą "jechał" hologram królowej. Hologramy występują na koncertach, ale też coraz odważniej pojawiają się w codziennym życiu. Czy już nadeszła era hologramów? M.in. o tym rozmawia Joanna Sosnowska z "Gazety Wyborczej" z Aleksandrą Pędraszewską, współzałożycielką firmy tworzącej projekcje holograficzne VividQ. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła, że budownictwo odpowiada za około 38 proc. światowej emisji dwutlenku węgla. Nie stać nas na źle zaprojektowane budynki, architekci powinni szukać ekologicznych rozwiązań. "Wierzę, że jesteśmy w stanie mądrze budować, stosować mniej inwazyjne technologie albo wymyślić takie rozwiązania, które te negatywne procesy będą mogły odwrócić" - mówi Robert Konieczny, jeden z najbardziej rozpoznawalnych polskich architektów, szef katowickiej pracowni KWK Promes, twórca najpiękniejszego budynku na świecie w 2021 roku. O ekologicznym budownictwie i nowatorskich projektach opowiada Dariuszowi Kortko z "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Coraz więcej osób w Polsce choruje na koronawirusa, liczba zakażeń wzrasta. Najnowszy wariant omikronu najlepiej omija nasze mechanizmy odpornościowe. Czy jesienią czeka nas kolejna fala pandemii? Dlaczego nadal szczepienia nie cieszą się popularnością i nie są przez rząd dostatecznie propagowanie? Co nam mówi "ładunek wirusa"? Kto powinien bezwzględnie się zaszczepić? Czy można połączyć szczepionkę przeciw koronawirusowi i grypie? Dorota Roman z "Gazety Wyborczej rozmawia z dr. Bartoszem Fiałkiem, lekarzem, specjalistą w dziedzinie reumatologii, kierownikiem oddziału reumatologii, zastępcą dyrektora ds. medycznych. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Blokowanie ukraińskich produktów rolnych niemal od początku wojny sprawiło już, że ich ceny na światowych rynkach wzrosły, a eksperci od tygodni alarmują, że światowi grozi globalny kryzys żywnościowy. W ubiegły piątek sekretarz generalny ONZ ogłosił w Stambule, że po długich negocjacjach Rosjanie i Ukraińcy zawarli układ umożliwiający odblokowanie trzech ukraińskich portów, skąd w ciągu kilku następnych dni powinny wreszcie wypłynąć statki ze zbożem. Na czym polega ten zbożowy deal? Kto naprawdę jest największym eksporterem zboża na świecie? Gościem Łukasza Grzymisławskiego jest Patryk Kugiel, analityk Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Trwa pielgrzymka papieża do Kanady, podczas której Franciszek przeprasza za zbrodnie popełnione na rdzennych mieszkańcach przez - jak sam mówi - chrześcijan. Czy te słowa papieża Franciszka wystarczą, by zadośćuczynić rdzennym mieszkańcom Kanady? Co z przeprosinami za instytucjonalne działanie kościoła katolickiego? Jak powinny brzmieć przeprosiny skierowane do społeczności rdzennych mieszkańców? "To najtrudniejsza pielgrzymka w tym pontyfikacie. Papież przyjeżdża nie konsolidować swoich wiernych, ale przyjeżdża na wezwanie Kanadyjczyków, by przeprosić za zbrodnie popełnione na rdzennych mieszkańcach". Aleksandra Zbroja z "Dużego Formatu" rozmawia z Joanną Gierak-Onoszko, reporterką, autorką książki "27 śmierci Toby'ego Obeda". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

115. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Jak wykorzystywać gry wideo w laboratoriach psychologów? Czy taka zmiana podejścia jest w ogóle potrzebna, a psychologia nie może rozwijać się dalej tak jak obecnie? Czy tradycyjne badania psychologów zastąpi w przyszłości stosowanie gier wideo? A może nowa metoda badań wiąże się z zagrożeniami lub ograniczeniami? O użyteczności stosowania gier komputerowych w psychologii, nowych możliwościach związanych z tą metodą czy stereotypach wokół graczy Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Łukaszem Kaczmarkiem, psychologiem z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierownikiem Laboratorium Psychofizjologii oraz twórcą kanału na YouTubie Psychologia & Gaming. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Czym zajmuje się Dom Powstańców Warszawskich? Kto go założył i ilu ma obecnie podopiecznych? Na jakich zasadach działa i kto może zostać wolontariuszem? Czego można się nauczyć od powstańców warszawskich? Julia Radziwiłł-Fido rozmawia z Małgorzatą, wolontariuszką Stowarzyszenia Monopol Warszawski, która działa w Domu Powstańców Warszawy. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Co to są wakacje kredytowe i dlaczego skorzystanie z tego rozwiązania się opłaca? Czy obawy kredytobiorców związane ze skorzystaniem z ustawowych wakacji kredytowych są uzasadnione? Jak wysoką powinniśmy mieć poduszkę finansową? Między innymi na te pytania odpowiada Marcin Krasoń z OBIDO i Otodom w rozmowie z Sebastianem Ogórkiem, szefem Wyborcza.biz. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Anita Dmitruczuk i Robert Jurszo, dziennikarze działu klimat i środowisko "Gazety Wyborczej", którzy odwiedzili niedawno Szwajcarię, opowiadają Aleksandrowi Gurgulowi o swojej podróży. Jak najlepiej poruszać się po Szwajcarii - samochodem elektrycznym czy może koleją? Co warto zobaczyć? Przepiękne winnice nad Jeziorem Genewskim, a może pojechać w rejon Jury i odwiedzić największą w Europie kolonię mrówek? Czy zmiany klimatyczne są zagrożeniem dla uprawy winorośli? Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Pisarz i felietonista, m.in. "Dużego Formatu", Szczepan Twardoch bierze udział w Svalbard Arctic Oasis Expedition 2022. To jego kolejna wizyta na Spitsbergenie. Dlaczego tam wraca? Jaki ma plan na tę wyprawę? Co na Dalekiej Północy robią ukraińscy górnicy z Donbasu? Co to jest tłustosz alpejski i jak bronić się przed niespodziewanym spotkaniem z niedźwiedziem? O swojej wyprawie Szczepan Twardoch opowiada Jędrzejowi Słodkowskiemu z "Gazety Wyborczej". Relację z wyprawy można na bieżąco obserwować na Wyborcza.pl/twardoch. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

116. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". To lato jest wyjątkowo upalne, zwłaszcza na południu Europy. We Francji i Włoszech rekordowe upały, susza, pożary i racjonowanie wody. Jak możemy zadbać o wodę wokół nas, w miastach, żeby lepiej wykorzystywać jej rekreacyjne i klimatyczne dobrodziejstwa? Po co nam w miastach bagna, torfowiska i mokradła? M.in. o tym Joanna Sosnowska z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Edytą Wiśniewską, menedżerką projektów miejskich w firmie Sweco. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu „Jutronauci”: https://wyborcza.pl/jutronauci

Wielodzietna matka feministka, zwolenniczka wolności wyboru, domagająca się szacunku dla każdej decyzji. Wychowuje troje dzieci, jedno z niepełnosprawnością. Nie pasuje do żadnego schematu, wyprowadza z równowagi konserwatystów i osoby progresywne. Walczy z szeroko rozumianym systemem - opieki medycznej, pomocy społecznej, przekonaniami innych ludzi. Daje odpór piętnującym słowom niektórych lekarzy i pielęgniarek, oceniającym spojrzeniom urzędników i przechodniów, systemowej przemocy państwa wobec osób z niepełnosprawnością. Magdalena Moskal pisze o wszystkim, co pozostaje wciąż poza sferą zainteresowania mediów, instytucji oraz państwa: o pracy opiekuńczej, o trosce, o mentalnym i emocjonalnym obciążeniu matek. Tekst utkany jest z zapisu doświadczeń i lektur, w których autorka szuka tropów do interpretacji swojego położenia. W końcu zaczyna widzieć siebie jako tricksterkę wywracającą - bo nie ma innego wyjścia - zastany porządek. Książka "Emil i my. Monolog wielodzietnej matki" pełna jest czułości i miłości, ale też złości i determinacji. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Bartosz Józefiak z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Izabellą Adamczewską-Baranowską, akademiczką i dziennikarką, autorką książki biograficznej o Jacku Hugo-Baderze. To opowieść o reporterze-chuliganie, którego reputacyjne problemy skłaniają także do zadania pytania o granice fikcji w reportażu, a jego stosunek do bohaterów prowokuje do zastanowienia się nad etyką pracy reportera. Za co czytelnicy kochają Hugo-Badera? I czy jego reporterska autokreacja różni się od osoby, którą jest w rzeczywistości? Co to jest styl gonzo, który uprawia Jacek Hugo-Bader? Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Migracja to największe europejskie wyzwanie XXI w. Tylko w ostatni weekend lipca na włoską wyspę Lampedusa przypłynęła rekordowa liczba prawie tysiąca migrantów. Europie brakuje spójnej polityki migracyjnej. Jakie powinniśmy stosować rozwiązania w skutecznej walce z problemem migracyjnym? Dlaczego brak pragmatycznego myślenia może sprawić, że Polska zacznie mieć problem z uchodźcami z Ukrainy? Urszula Pieczek z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Karolem Wilczyńskim, dziennikarzem, wykładowcą Uniwersytetu Jagiellońskiego, współzałożycielem i prezesem Salam Lab - Stowarzyszenia Laboratorium Działań dla Pokoju. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

W marcu 2021 r. białoruskie KGB aresztowało korespondenta "Gazety Wyborczej" Andrzeja Poczobuta. Stawiane są mu absurdalne zarzuty nawoływania do waśni narodowościowych i propagowania totalitaryzmu, za co grozi 12 lat łagru. W jakiej sytuacji znajduje się obecnie Andrzej i jaki los go czeka? Co dokładnie dzieje się na Białorusi, również w kontekście wojny w Ukrainie? Dlaczego Łukaszenka nie zdecydował się na wysłanie białoruskiego wojska, które wsparłoby Rosjan, i jak silny jest opór białoruskiego społeczeństwa wobec wojny w Ukrainie? Bartosz Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z Wiktorią Bieliaszyn, dziennikarką "Wyborczej", ekspertką od spraw wschodnich. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Dlaczego Unia Europejska zabiega o przywrócenie praworządności w naszym kraju? Na czym polega problem z wypełnieniem przez Polskę trzech głównych kamieni milowych, którymi są: likwidacja Izby Dyscyplinarnej, kwestia systemu dyscyplinującego sędziów (tzw. ustawa kagańcowa) oraz przywrócenie zawieszonych sędziów do pracy. Rozmówczynią Doroty Wysockiej-Schnepf jest Ewa Ivanova, dziennikarka "Gazety Wyborczej" zajmująca się wszelkimi aspektami prawa i problemami z praworządnością w Polsce. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

117. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Sytuacja ekonomiczna w Polsce i na świecie jest coraz trudniejsza, czeka nas czas znacznego ograniczenia konsumpcji. Czy oszczędzanie może być przyjemnością, a nie koniecznością? Jak ciąć wydatki i nie cierpieć? Jaki sposób wydawania pieniędzy daje nam największe szczęście? Czy pogłębiający się kryzys ekonomiczny może wywołać bunt społeczny? Aleksandra Sobczak, wicenaczelna "Gazety Wyborczej", rozmawia z prof. Agatą Gąsiorowską z Katedry Psychologii Ekonomicznej SWPS we Wrocławiu, która zajmuje się naukowo zachowaniami konsumenckimi, a w szczególności psychologicznymi funkcjami pieniędzy i bezrefleksyjnym kupowaniem. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Przypominamy pierwszy odcinek "Książek. Magazynu do słuchania", w którym gościliśmy Mariusza Szczygła. Czy cieszy się z nagrody "Nike 25-lecia" za reporterską opowieść o poszukiwaniu tego, czego "Nie ma", o braku? Dlaczego nie boi się intymnych rozmów? Komu Szczygieł pomógł swoim pisaniem? Co myśli o twórczości Paulo Coelho? I o czym by porozmawiał ze strażnikiem na wschodniej granicy Polski? Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Rok temu świat usłyszał o ludziach uwięzionych w pasie granicznym między Polską a Białorusią. Przetrzymywani w nieludzkich warunkach, bez dostępu do wody i podstawowych środków niezbędnych do życia, część z nich potrzebująca pilnej opieki medycznej. Czy coś się zmieniło przez ten rok na granicy polsko-białoruskiej? Kim są ludzie w podlaskich lasach, przed czym uciekają i dokąd zmierzają? I najważniejsze - cały czas dramatycznie potrzebna jest pomoc! Rozmówczyni Julii Radziwiłł-Fido, Paulina Bownik, lekarka współpracująca z Grupą Granica od początku kryzysu na granicy polsko-białoruskiej i laureatka prywatnej Nagrody im. Marka Edelmana za ratowanie człowieczeństwa, zachęca do przekazywania wsparcia finansowego poprzez zrzutkę: https://zrzutka.pl/j5z5aa. Potrzebne jest także wsparcie rzeczowe: odzież trekkingowa, buty we wszystkich rozmiarach (damskie, męskie, dziecięce), krzesiwa, batony energetyczne, czekolady, woda, środki przeciw insektom… generalnie wszystko, co jest potrzebne do przetrwania w lesie. Rzeczy można przynieść lub wysyłać paczką do magazynu Grupy Granica ul. Gajowa 8, 15-794 Białystok. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

To miała być wojna błyskawiczna zakończona triumfalnym zajęciem przez Rosję Kijowa. Czy Putin żałuje, że ją rozpoczął? Jakie faktycznie Rosja poniosła straty? Jaką strategię przyjął Putin wobec Ukrainy oraz krajów Europy Zachodniej i czy może ona okazać się skuteczna? Czy możliwe jest sięgnięcie przez Putina po środki ostateczne? Jaka jest perspektywa rozwiązania sytuacji, w której się znaleźliśmy? Bartosz Wieliński, wicenaczelny "Gazety Wyborczej", rozmawia z Wacławem Radziwinowiczem, byłym korespondentem "Wyborczej" w Moskwie, wybitnym ekspertem od spraw rosyjskich. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Po trzech tygodniach od pojawienia się pierwszych śniętych ryb w Odrze nadal nie znamy przyczyny katastrofy. Czy kiedykolwiek się tego dowiemy? Jakich zaniedbań w wyjaśnianiu sprawy dokonano i czy ktokolwiek poniesie konsekwencje? "Sprawa się rozmyje, rozmyje się odpowiedzialność rządu, tak samo jak rozmyła się rtęć w Odrze" - mówi Elżbieta Polak, Marszałek Województwa Lubuskiego, w rozmowie z Dorotą Wysocką-Schnepf. Jak wygląda teraz sytuacja w rzece? Czy polskie badania są zbieżne z badaniami prowadzonymi przez stronę niemiecką? Czy wykorzystujemy wszystkie dostępne możliwości do przeprowadzania specjalistycznych analiz? Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

118. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Skupiamy się na popularyzacji elektrycznych aut, choć mamy pod ręką znacznie tańszy i bardziej neutralny środek transportu. IPCC, czyli Międzyrządowy Zespół ds. Zmiany Klimatu, uznaje popularyzację rowerów elektrycznych za jeden z kluczowych środków obniżenia śladu węglowego miast. Rosnące ceny paliw sprawiają, że coraz więcej Polaków kupuje e-rowery. Tymczasem kraje Europy Zachodniej często zachęcają do zakupów rowerów cargo, czyli towarowych. Chcą, żeby na rower przesiadły się nie tylko rodziny z dziećmi, ale też mały biznes - firmy dostawcze i zakłady usługowe. Jak może wyglądać miasto przyszłości i jakie problemy trzeba rozwiązać, żeby ludziom chciało się przesiadać na rowery elektryczne? Vadim Makarenko z firmy Statista rozmawia o tym z Maciejem Lubasiem, ekspertem ds. mikromobilności z Lublina oraz Krzysztofem Gubańskim, analitykiem miejskim z Warszawy i miłośnikiem rowerów cargo. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Daniel Lis w książce "Stulecie przeszkód. Polacy na igrzyskach" z detektywistyczną wręcz przenikliwością opisał losy polskich olimpijczyków i paraolimpijczyków, śledził kulisy zmagań z konkurentami i własnymi ograniczeniami. Książka daje niespotykanie szeroki i świeży wgląd w historie polskich medalistów. Autor konfrontuje z sobą źródła, wyszukuje nieznane dokumenty i rzuca nowe światło na historie - wydawałoby się - już opowiedziane. Jako pierwszy opisuje polski wątek najkrwawszego wydarzenia w historii igrzysk - zamachu w Monachium. Zastanawia się z polskimi narciarkami, czy wesprzeć radziecki protest i dostać medal, czy powiedzieć prawdę i zająć czwarte miejsce. Tropi wojenne losy mistrza boksu, które ten w czasach stalinizmu wolałby przemilczeć: siedział w więzieniu, obozie, pracował na kolei, a może służył w Wehrmachcie? Ze sztangistą Ryszardem Tomaszewskim, multimedalistą paraolimpijskim, wraca do stanu wojennego i uścisku dłoni z księciem Karolem. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Na pytanie: "Kim jesteś?", Tadeusz Różewicz odpowiedział przed laty: "Kto mnie uważnie czyta, ten wie". Z jego utworami w ręku Magdalena Grochowska podąża za nim przez krajobrazy, wśród których wzrastał, przez idee, które go kształtowały, i przez historię, która przełamała jego los. W pierwszym tomie reporterskiej biografii poety autorka wnika w dzieje rodziny. Rekonstruuje okoliczności, w jakich żydowska dziewczynka - matka Różewicza - opuściła swe gniazdo, a później wymknęła się Zagładzie. Odtwarza dramat żołnierza AK, którego presja polityczna uczyniła dezerterem. I dramat człowieka poparzonego wojną, który zrewolucjonizował polską poezję, choć "po Auschwitz" miał zamilknąć. Grochowska opowiada czule o jego powrocie do życia w latach krakowskich i gliwickich, o Różewiczu mężu, ojcu, synu. Ukazuje uwikłanie w socrealizm i uwolnienie, narodziny Różewicza dramatopisarza. Magdalena Grochowska nie odpowiada wprost na pytanie o to, jakim był człowiekiem, ale odsłania jego nieznane dotąd twarze. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Na nowe odcinki zapraszamy już we wrześniu. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

"Mam ludzi leżących na korytarzach i 80 osób w kolejce do oddziału młodzieżowego przy 16 łóżkach. Rozładuje się może za dwa lata. Tymczasem siedzi przede mną młoda dziewczyna i mówi, że się zabije. Ale jest piątą, która tego dnia to powiedziała, muszę dokonać selekcji. Mam za sobą 25 lat pracy, potrafię ocenić zagrożenie, ale jeśli się pomylę, będzie pani miała reportaż zza krat". O narastającym od dziesięcioleci kryzysie w psychiatrii dziecięcej Aleksandra Zbroja rozmawia z dr Izabelą Łucką kierującą największym na Pomorzu oddziałem psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży, wojewódzką konsultantką i superwajzorką Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, oraz z Katarzyną Włodkowską, reporterką "Gazety Wyborczej", autorką reportażu z "Dużego Formatu" "Rozkładam materac, ale szpital nie jest z gumy. Co mam zrobić, jeśli dziecko mówi, że chce się zabić?". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Jak wygląda dzisiaj Szczecin, kiedy martwe ryby wypływają na brzeg? Jaki jest nastrój mieszkańców? "Jeszcze w niedzielę w centrum miasta bawiło się 100 tys. osób, jednak na południu wygląda to inaczej. Ludzie poza miastem są o wiele bardziej związani z rzeką" - mówi Andrzej Kraśnicki, dziennikarz "Wyborczej" ze Szczecina. A jak wygląda sytuacja w województwie lubuskim? "W Zielonej Górze przez ostatnie 30 lat Odra odzyskała swoją dziewiczość, ponieważ największe zakłady przemysłowe przestały wypuszczać do niej ścieki. Odra była dla nas miejscem turystyki. W momencie, kiedy Odra zaczęła wymierać, stała się rzeką groźną i niedostępną. Patrzymy na nią z nostalgią i smutkiem" - mówi Maja Sałwacka, dziennikarka "Wyborczej" z Zielonej Góry. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

24 sierpnia 2022 roku przypada 31. rocznica odzyskania przez Ukrainę niepodległości. 24 sierpnia 2022 roku to także pół roku od wybuchu napaści Rosji na Ukrainę. "Jeśli spojrzymy na 31 lat formalnie niepodległej historii Ukrainy, to przez ostatnie pół roku wojny jesteśmy najbardziej niezależni. To moment totalnego przełomu i odcięcia się od agresora, który z nieprzyjemnego, nachalnego sąsiada zamienił się w zadeklarowanego wroga. A ten wróg chce nas zniszczyć" - mówi Jurij Andruchowycz, pisarz, poeta, tłumacz, eseista, wokalista, jeden z najważniejszych głosów niepodległej Ukrainy w rozmowie z Urszulą Pieczek z "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Burmistrz Ustrzyk Dolnych Bartosz Romowicz zabronił używania niesławnego podręcznika do przedmiotu Historia i Teraźniejszość. Jak na tę decyzję zareagowali mieszkańcy? Czy burmistrz miasta ma prawo zakazać używania podręczników? - Podręcznik do HiT jest pełen bzdur. Nie mówię już o in vitro, które wg autora podręcznika nie istnieje, ani o promowaniu negatywnego stosunku do UE. Nas w Ustrzykach najbardziej oburza fakt, że wg mapy w podręczniku jesteśmy poza granicami kraju. To jest brak poszanowania dla historii lokalnej - mówi Bartosz Romowicz w rozmowie z Dorotą Wysocką-Schnepf. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

119. odcinek w cyklu "Jutronauci". Czy spowolnienie procesów starzenia się to kwestia najbliższych lat? Jakie kierunki badań wydają się najbardziej obiecujące? Dlaczego epigenetyka i jej poznanie może pomóc w spowolnieniu starzenia się? Co robić, aby wraz z upływem lat cieszyć się dobrym zdrowiem, i dlaczego przyszłość należy do medycyny spersonalizowanej? O starzeniu się, sposobach jemu zapobiegania oraz roli epigenetyki Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr. hab. Tomaszem Wojdaczem, profesorem Uniwersytetu Aarhus w Danii. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Od 1945 roku prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Zakopanem nie wydało ani jednego pozwolenia na jakąkolwiek budowę na Gubałówce. Mimo to na jej szczycie pojawiło się wiele budynków. Szacuje się, że 90 proc. bud, z których kupujemy oscypki czy kiełbasę, to samowola budowlana. W trakcie konstrukcji ginęli też ludzie. W dzisiejszym odcinku gościem Bartosza Józefiaka jest Aleksander Gurgul, szef działu Klimat "Wyborczej" i autor książki "Podhale. Wszystko na sprzedaż". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Największa w Europie i trzecia na świecie elektrownia atomowa okupowana jest przez rosyjskie wojsko. Co grozi w przypadku jej uszkodzenia? Co ze składowiskiem odpadów radioaktywnych, które znajduje się przy elektrowni? Czy niebezpieczeństwo związane z elektrownią to jedyny powód, dla którego miejscowa ludność opuszcza te tereny? I czy wszyscy chcą wyjeżdżać? Jakie są plany ukraińskiej kontrofensywy? Bartosz Wieliński rozmawia z Piotrem Andrusieczką, korespondentem "Gazety Wyborczej" w Ukrainie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Inflacja wymyka się spod kontroli, według prognoz NBP za kilka miesięcy może sięgnąć nawet 26 proc. A i te dane są już nieaktualne, bo drożejący prąd, gaz, opał, deficyty podstawowych produktów dla przemysłu spożywczego sugerują, że ceny dopiero zaczną rosnąć. W jakich dziedzinach życia przyjdzie nam oszczędzać? Jak sytuacja w gospodarce przełoży się na politykę? I czy można jeszcze cokolwiek zrobić, by opanować galopującą inflację? Michał Nogaś rozmawia z Patrycją Maciejewicz, wiceszefową działu Wyborcza.biz. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Dziś nauczyciele zaczynają ogólnopolską akcję protestacyjną. Rok szkolny rozpoczyna się jednak normalnie, szkoły będą jedynie oplakatowane. W jakich warunkach pracują nauczyciele i ile faktycznie zarabiają? Ilu nauczycieli brakuje w systemie i jak z brakami kadrowymi radzą sobie dyrektorzy szkół? Jak to się odbija na uczniach? Czy w związku z wysokimi cenami energii grozi nam powrót do nauki zdalnej? Jakie koszty muszą ponieść rodzice na wyprawkę szkolną? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Karoliną Słowik, dziennikarką "Gazety Wyborczej" zajmującą się polskim systemem edukacji. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

120. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Media alarmują, że w polskich szkołach brakuje nauczycieli. Słynny stał się przykład dyrektora łódzkiej szkoły, który od września uczy siedmiu przedmiotów: języka angielskiego, języka angielskiego zawodowego, wychowania fizycznego, języka polskiego jako języka obcego, etyki, informatyki i fizyki. Czy technologia jest w stanie pomóc w takiej sytuacji szkołom? Może dzieci powinny uczyć roboty albo zdalni nauczyciele? Jak mądrze cyfryzować szkołę tak, żeby służyła i nauczycielom, i uczniom? M.in. o tym rozmawia Joanna Sosnowska z "Gazety Wyborczej" z Karolem Górnowiczem, prezesem zarządu firmy edtechowej Skriware. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu „Jutronauci”: https://wyborcza.pl/jutronauci

Zdawałoby się, że dostęp do wiedzy jest dziś nieograniczony i łatwy. Czasy, w których żyjemy, przynoszą jednak więcej pytań niż odpowiedzi - z gąszczu komentarzy i linków trudno wyłuskać rzetelne informacje, samozwańczy eksperci prześcigają się w dobrych radach, a "najnowsze badania" stały się zaklęciem sankcjonującym każdą teorię. Czujemy, że wiedza coraz bardziej nas zawodzi, jednocześnie nie wiedząc, kiedy możemy zaufać naukowej prawdzie. Dziennikarz naukowy Łukasz Lamża, gość dzisiejszego odcinka, brawurowo prowadzi nas przez krainę szarlatanerii, meandry pseudonauki i szczyty teorii spiskowych. Wiedza i dociekliwość autora oraz próba zrozumienia oponentów składają się na fascynujący alfabet pseudonauki, a zmierzenie się z najbardziej gorącymi zagadnieniami to świetny sposób na poznanie obiektywnej, naukowej prawdy. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. W wakacje w każdą sobotę przypominamy najciekawsze rozmowy z cyklu "Książki. Magazyn do słuchania". Nowe odcinki już od przyszłego tygodnia. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Minął rok od wycofania się wojsk koalicji z Afganistanu. Talibowie ustanowili wówczas nowy dzień niepodległości obwołany Dniem Wolności. Czy Afganistan stał się przez ten rok państwem upadłym? Jak wygląda sytuacja gospodarcza kraju i z jakimi problemami mierzy się ludność afgańska? Jaka jest sytuacja afgańskich kobiet? Jak miejscowa społeczność postrzega atak amerykańskiego drona na Ajmana az-Zawahiriego, szefa Al-Kaidy, a także jakie scenariusze rysują się przed Afganistanem? M.in. o tym Stanisław Skarżyński z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Jagodą Grondecką, iranistką i dziennikarką mieszkającą w Kabulu. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Polska zamierza wystąpić do Niemiec o reparacje wojenne w kwocie 6,2 biliona złotych. PiS zapowiada, że to będzie jeden z tematów kampanii wyborczej. Jak ta informacja jest komentowana w Niemczech? Czy da się robić politykę na temacie reparacji? Michał Nogaś rozmawia z Magdaleną Parys, pisarką i felietonistką mieszkającą od blisko 40 lat w Berlinie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

W Pakistanie od dwóch miesięcy trwa największa powódź w historii tego kraju. Pod wodą znalazło się 30 proc. powierzchni kraju, co najmniej 33 mln ludzi zostało dotkniętych skutkami kataklizmu. Grupa 77 krajów rozwijających się, której przewodniczy Pakistan, będzie się domagać, by w roku niespotykanych pożarów i powodzi na całym świecie państwa będące głównymi trucicielami globalnych ekosystemów zaczęły wreszcie płacić za skutki zmian klimatu. Czy jest szansa, że głos poszkodowanych państw rozwijających się zostanie usłyszany w krajach Zachodu i spotka się z adekwatną reakcją? Czy globalne koncerny powinny wziąć na siebie część odpowiedzialności za kataklizmy spowodowane zmianami klimatycznymi i jak mogłoby to wyglądać? Czy kluczem do rozwiązania problemów jest samoograniczenie się obywateli państw wysokorozwiniętych? I czy jest szansa, by Chiny - główny globalny truciciel - poszły w kierunku zielonej gospodarki? Gościem Łukasza Grzymisławskiego z "Gazety Wyborczej" jest Patryk Kugiel, analityk z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Przed warszawskim sądem rozpoczął się proces, w którym Jarosław Kaczyński pozwał dziennikarza youtubera Jana Pińskiego za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji co do rzekomego intymnego związku z oficerem Wojskowych Służb Informacyjnych oraz za to, że Piński zasugerował, jakoby Kaczyński był z tego powodu "hakowany" przez Antoniego Macierewicza. Kim jest pozwany Jan Piński? Kim jest Piotr Polaszczyk i co mówi na temat tej sprawy? Jak wygląda przebieg samej rozprawy sądowej? Które wątki tej historii wydają się wiarygodne, a które mniej? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Piotrem Głuchowskim, dziennikarzem "Gazety Wyborczej", który opisał kulisy sprawy w "Dużym Formacie". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

121. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Chcesz wziąć sprawy w swoje ręce i zrobić coś sensownego dla społeczeństwa? Narzekasz na monotonną pracę za biurkiem, bezsensowne targety i denerwującego szefa? Możesz popracować w szkole. Umożliwi to działająca od dwóch lat fundacja Teach for Poland, która namawia ludzi z innych zawodów do zostania nauczycielami. Do tej pory wprowadziła do szkół co najmniej 40 osób. To kropla w morzu potrzeb, ale to też sukces. No bo kto chciałby dziś uczyć cudze dzieci za aktualne nauczycielskie pensje? Tymczasem fundacja dostaje ok. 500 zgłoszeń rocznie. Kto się zgłasza? Dlaczego? Kim jest dobry kandydat i co przeżywa, gdy już trafi z zacisznego biura do gwarnej klasy? Vadim Makarenko z firmy Statista pyta o to Katarzynę Nabrdalik, prezeskę fundacji Teach for Poland. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Nagroda Nobla za rok 2022 w dziedzinie literatury przyznana. Otrzymała ją francuska pisarka Annie Ernaux. Skąd się wziął literacki Nobel i jak wygląda proces wyłaniania laureatów? Które z wybitnych nazwisk nigdy nie zostały zgłoszone do Nagrody Nobla i czy ktoś przyjęcia Nobla odmówił? Kto jest na liście polskich pisarek i pisarzy, którzy byli nominowani, ale nie otrzymali nagrody? Które rejony świata były do tej pory niedostrzegane przez Komitet Noblowski? Wojciech Szot z "Gazety Wyborczej", który przestudiował archiwa Akademii Szwedzkiej, opowiada o tegorocznej nagrodzie oraz o jej historii. Na powtórkę podcastu zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Śmierć królowej Elżbiety II budzi olbrzymie emocje nie tylko w Brytyjczykach. Co jest takiego w brytyjskiej monarchii, że tak fascynuje ludzi na całym świecie? Czy król Karol, pełniąc funkcję ustrojową i religijną, będzie kontynuował linię wyznaczoną przez jego matkę? A może kontynuacja postawy królowej w tak zmienionej Wielkiej Brytanii XXI wieku doprowadzi do zakwestionowania sensu istnienia monarchii? Gośćmi Stanisława Skarżyńskiego z "Gazety Wyborczej" są Kasia Madera, dziennikarka BBC News, oraz specjalizujący się w sprawach Wielkiej Brytanii dziennikarz Maciej Czajkowski. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Dziś dziennikarze "Gazety Wyborczej" zapraszają na sprawdzian z wiedzy o ekologii. Czy woda, którą zużywa przeciętny mieszkaniec Polski w ciągu całego swojego życia, wypełni basen olimpijski? Czy ciężar dwutlenku węgla, jaki rocznie emituje do atmosfery cała Polska, jest większy, niż ważą wszyscy Polacy? Posłuchaj, jakie jeszcze pytania zadaje Piotr Cieśliński z działu nauka i jak na nie odpowiada Jarosław Kopeć z działu BIQ Data. Zapraszamy na 8. Festiwal Matematyki - Matematyka na Zielono. Pokażemy, co łączy królową nauk z ekologią, a tym samym zwiększy świadomość w temacie bieżących zmian klimatycznych. Więcej informacji na stronie https://wyborcza.pl/matematyka. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Za naszą wschodnią granicą trwa wojna, w której przede wszystkim giną ludzie, ale także niszczone są dobra kultury. Jak chronić zabytki i dziedzictwo kulturowe w czasie konfliktów zbrojnych? Co to są miejsca bezpieczne? Jak wygląda ewakuacja dzieł sztuki? Jakie przepisy to regulują i jak to wygląda w praktyce? Jak pod względem proceduralnym na tle innych państw europejskich wypada Polska? Urszula Pieczek z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Krzysztofem Sałacińskim, prezesem Polskiego Komitetu Błękitnej Tarczy - programu pogotowia, pomocy i doradztwa w zakresie ochrony dóbr kultury w razie szczególnych zagrożeń. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Rosja w defensywie, jej żołnierze poddają się i uciekają z pola bitwy. Czy faktycznie na horyzoncie widać zwycięstwo Ukrainy? Na czym polega sukces ukraińskiego wojska z ostatnich dni? Czy możliwe jest przegrupowanie Rosjan i ponowna ofensywa? I czy może się spełnić czarny scenariusz bezwzględnej rozprawy Rosjan z Ukraińcami? Jakie znaczenie mają pojawiające się wewnątrz Rosji krytyczne głosy wobec Putina i jego agresji na Ukrainę? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Mirosławem Różańskim, generałem broni rezerwy Wojska Polskiego, byłym dowódcą generalnym Rodzajów Sił Zbrojnych, obecnie prezesem Fundacji Bezpieczeństwa i Rozwoju Stratpoints. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

122. odcinek w cyklu "Jutronauci". Rynek pracy cały czas się zmienia, również zmienia się nasz stosunek do niej. Czy wybór kierunku studiów determinuje naszą karierę zawodową, a może dziś studia już wcale nie są potrzebne? Co to są kompetencje transformatywne i w jaki sposób posiadanie ich wyróżnia nas na rynku pracy? Jak znaleźć pracę, która będzie nam dawała poczucie sensu? Co to jest ruch osób antyambitnych? Jakie widać różnice międzypokoleniowe w podejściu do pracy i czy możemy się czegoś nauczyć od młodszego pokolenia? Aleksandra Sobczak, wicenaczelna "Gazety Wyborczej", rozmawia z dr Justyną Pokojską, socjolożką badającą przyszłość pracy. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci.

Z Odry nie wyławia się już ton śniętych ryb, ale czy to oznacza, że możemy być spokojni o drugą rzekę Polski? Czy katastrofa z tego lata może się powtórzyć za rok? Co trzeba zrobić, by obniżyć zasolenie rzeki, które spowodowało zakwit złotych alg? Jaki wpływ na środowisko mają otwarte systemy chłodzenia stosowane głównie przez elektrociepłownie? Czy da się szybko stworzyć sieć monitoringu wód polskich oraz jaki wpływ na czystość rzeki ma jej regulacja? Jakub Chełmiński z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Sebastianem Szklarkiem, ekohydrologiem, założycielem bloga Świat Wody. Gorąco zachęcamy też do podpisania przygotowanej przez "Gazetę Wyborczą" i Greenpeace petycji o utworzenie Parku Narodowego Doliny Dolnej Odry: https://chronmyodre.pl Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Trwa 5. edycja Konkursu im. Krzysztofa Millera na najlepszy fotograficzny materiał 2022 roku. Nagroda upamiętniająca wybitnego fotoreportera "Gazety Wyborczej", legendę fotoreportażu wojennego, promuje zdjęcia o wyjątkowych wartościach dziennikarskich. O tym, co to znaczy patrzeć odważnie, oraz o genezie i zasadach konkursu Michał Nogaś rozmawia z Beatą Łyżwą-Sokół, szefową działu foto "Gazety Wyborczej" i członkinią jury. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Ukraińskie wojsko odzyskało kontrolę nad obwodem charkowskim, słychać też o pierwszych przyczółkach zdobywanych w obwodzie ługańskim. Jaką taktykę stosują Ukraińcy przy odbijaniu swoich terenów od Rosjan? Dlaczego Rosjanie, mając przewagę w liczbie samolotów, nie potrafią przejąć kontroli nad przestrzenią powietrzną Ukrainy? Czy możliwe jest przeprowadzenie powszechnej mobilizacji w Rosji i jak wyglądają możliwości mobilizacyjne Ukrainy? Kim są ofiary z grobów odkrytych pod Iziumem i jak na ukraińskich żołnierzy wyzwalających okupowane tereny reaguje miejscowa ludność? Łukasz Grzymisławski rozmawia z Piotrem Andrusieczką, korespondentem "Gazety Wyborczej" w Ukrainie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Spada temperatura powietrza, rozpoczyna się sezon grzewczy. Czy do wszystkich odbiorców popłynie ciepło z elektrociepłowni? Jak wygląda zaopatrzenie Polski w gaz i węgiel? O ile w przyszłym roku wzrośnie cena prądu i czy samorządy będą zmuszone w ramach oszczędności przygaszać oświetlenie ulic? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Ireneuszem Sudakiem, dziennikarzem ekonomicznym "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

123. odcinek w cyklu "Jutronauci". Czy natrafimy na życie na innych planetach? W jaki sposób geologia poszukuje śladów życia w kosmosie? Czy potrafimy stworzyć listę warunków niezbędnych do tego, aby powstało życie, i z jakimi miejscami naukowcy wiążą największe nadzieje? Nawet jeśli natrafimy na ślady życia, może to nie być spektakularne odkrycie rodem z produkcji s.f. Czy szanse na ich odkrycie w kosmosie są w ogóle realne? O metodach poszukiwania, o roli geologii i o tym, czy życie na innych planetach musi przypominać ziemskie, Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr Anną Łosiak, geolożką planetarną z Instytutu Nauk Geologicznych PAN. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Czy rasizm jest częścią polskości? Autorzy "Odejdź" w swoim historyczno-antropologicznym śledztwie badają systemowe wymiary rasizmu przeciwko czarnym migrantom i Romom w Polsce. Sięgają po przedwojenne związki Polski z kolonializmem, opisują PRL-owską politykę wobec przybyszy z zaprzyjaźnionych afrykańskich krajów, wreszcie przedstawiają jak rasizm i kolonializm wpłynęły na sytuację nie-białych Polaków i przybyszy w III RP. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Inflacja w Polsce wynosi już 16,1 proc. Wpływ na nią ma przede wszystkim wzrost cen żywności. Czy w związku z tym już zaczęliśmy oszczędzać na artykułach spożywczych, czy prawdziwe zaciskanie pasa dopiero przed nami? Na czym oszczędzają najbiedniejsi, a na czym klasa średnia? Czy kupujemy mniej, czy raczej wydajemy mniej, kupując produkty gorszej jakości? Z czego wynika czasowy brak na półkach niektórych podstawowych produktów, jak cukier czy mleko? Jakie triki możemy zastosować, by ulżyć naszym domowym budżetom? Sebastian Ogórek, szef Wyborcza.biz, rozmawia z Piotrem Miączyńskim, dziennikarzem "Gazety Wyborczej" i ekspertem akcji "Oszczędnik" prowadzonej przez Wyborcza.biz. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

W całym Iranie trwają protesty przeciw brutalności i bezkarności irańskiej policji obyczajowej po tym, jak na komisariacie zmarła na skutek pobicia 22-letnia Mahsa Amini, aresztowana wcześniej za "niewłaściwe noszenie hidżabu". Dlaczego tak gwałtowny sprzeciw wybuchł akurat teraz, skoro strażnicy rewolucji działają równie brutalnie od lat? Jak długo mogą potrwać te protesty i czy mogą doprowadzić do zmian politycznych w Iranie? Jak dziś wygląda struktura władzy w Iranie i w jakim geopolitycznym momencie znajduje się ten kraj? Łukasz Grzymisławski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr. Mateuszem Kłagiszem, iranistą z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

7 października rozpoczyna się 16. Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego. Na co podczas tegorocznego konkursu będą zwracać uwagę jurorzy? Jakie trzeba mieć predyspozycje, by zrobić międzynarodową karierę artystyczną? Co wyróżniało Kim Bom-sori, zdobywczynię drugiego miejsca w ostatniej edycji z 2016 roku? Między innymi o tym Anna S. Dębowska z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Grzegorzem Kotowem, skrzypkiem, impresario muzycznym oraz jurorem 16. Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Jakie nastroje panują w Rosji po ogłoszeniu mobilizacji? Czy faktycznie Rosjanie pokornie stawiają się do służby wojskowej? Jak mobilizacja wpłynie na poparcie dla Putina wśród jego żelaznego elektoratu? Jak na politykę Kremla zareagował Kazachstan, który jeszcze niedawno korzystał z pomocy oddziałów Putina do tłumienia społecznych protestów, oraz jaką postawę przyjmują inne republiki postradzieckie? Jak do tego doszło, że na front wysyłane są osoby bez żadnego wojskowego doświadczenia? Czy możliwa jest głęboka przemiana rosyjskiego społeczeństwa? Wiktoria Bieliaszyn z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Maszą Makarową, rosyjską dziennikarką współpracującą z telewizją Biełsat, i dr Agnieszką Bryc, politolożką z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

124. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Czy nauka musi odbywać się w szkolnej ławce? Czy uczyć musimy się tylko z podręczników? A co, gdyby na lekcję historii przenieść się do starożytnej Grecji, na biologię do wnętrza serca, a na fizykę do galaktyki Andromedy? To wszystko jest już możliwe w wirtualnej rzeczywistości. Tylko czy ma szanse szybko zagościć w polskich szkołach? M.in. o tym rozmawiamy z prof. Jowitą Gują, kierowniczką Laboratorium Badań Rzeczywistości Wirtualnej EduVR LAB na AGH w Krakowie. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

W zeszłym tygodniu w Saragossie król Hiszpanii Filip VI wręczył Joannie Krawczyk oraz Piotrowi Stasińskiemu nagrodę Złote Pióro Wolności, którą przyznaje Światowe Stowarzyszenie Gazet i Wydawców. Jak działa Fundacja Gazety Wyborczej? Komu i w jaki sposób pomaga? Jak my z Polski możemy pomóc dziennikarzom w Ukrainie? Gościem Stanisława Skarżyńskiego jest Piotr Stasiński, wieloletni wicenaczelny "Wyborczej" oraz doradca Fundacji "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Pierwszą turę wyborów prezydenckich w Brazylii wygrał Inacio Lula da Silva z wynikiem 48,5 proc. Urzędujący prezydent Jair Bolsonaro, wbrew wcześniejszym sondażom, zdobył aż 43,2 proc. głosów, co sprawia, że ma większe niż się spodziewano szanse na reelekcję w drugiej turze 30 października. Czego możemy się spodziewać w Brazylii w ciągu najbliższego miesiąca? Jaki wpływ na ogólną sytuację w kraju ma ekspansja kościołów neoewangelickich? Czy wojny kulturowe toczące się w Europie i Stanach Zjednoczonych dotyczą tak samo Brazylii? Czy możliwa jest brazylijska wersja amerykańskiego szturmu trumpistów na Capitol? Jakim człowiekiem jest Lula da Silva? Łukasz Grzymisławski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Arturem Domosławskim, dziennikarzem "Polityki". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

W przededniu wizyty w Polsce szefowej niemieckiego MSZ Annaleny Baerbock minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau podpisał notę dyplomatyczną wzywającą Niemcy do uregulowania kwestii odszkodowań za II wojnę światową. Czy kiedy w Polsce prezydentem był Lech Kaczyński, a premierem Jarosław Kaczyński, temat reparacji wojennych pojawiał się w rozmowach między Warszawą a Berlinem? Czy uzyskanie reparacji jest w ogóle możliwe? Jak Berlin reaguje na politykę PiS-u mającą wzbudzić niechęć Polaków do Niemiec i do Unii Europejskiej? Czy Polska może pozwolić sobie na budowanie dobrych relacji jedynie ze Stanami Zjednoczonymi? Co to znaczy, że Unia Europejska przechodzi etap uwschodnienia? Gościem Bartosza Wielińskiego, wicenaczelnego "Gazety Wyborczej", jest dr Marek Prawda, były ambasador Rzeczypospolitej Polskiej w Szwecji i Niemczech, przedstawiciel RP przy Unii Europejskiej. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Od wielu miesięcy na granicy z Białorusią trwa piekło ludzi, którzy chcą dostać się do Europy i rozpocząć nowe życie. Dr Natalia Judzińska z Instytutu Slawistyki PAN jest członkinią grupy Badaczki i Badacze na Granicy (bbng.org) prowadzącej wśród społeczności lokalnej Podlasia badania etnograficzne związane z kryzysem humanitarnym. Kilka dni temu wróciła ze strefy przygranicznej. Kogo tam spotkała i co zobaczyła? Jakie ślady pozostawione przez ludzi będących w drodze można znaleźć w lesie? Na czym polega niesienie pomocy humanitarnej w tamtym rejonie i jak wygląda sytuacja mieszkańców tych terenów? Rozmowę poprowadził Michał Nogaś. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

125. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Oczekiwanie na Cyberpunk 2077 wyniosło cenę akcji jego producenta pod niebiosa. Jednak w dniu debiutu kurs się załamał. Z kolei jeszcze dłużej wyczekiwany sequel "Top Gun" zadebiutował w kinach zgodnie z oczekiwaniami. Czy analizując komentarze w mediach społecznościowych i na forach, można było przewidzieć oba wyniki? Damian Grimling z firmy Sentimenti, twierdzi, że tak. Dodaje przy tym, że stworzony przez jego zespół bot handluje obecnie bitcoinem. I potrafi na tym zarobić. Jakie emocje można wyczytać z informacji zostawianych w sieci? Czy giełdą rządzi chciwość? I ktoś jeszcze pamięta o stagflacji? Na te pytania w rozmowie z Vadimem Makarenko z firmy Statista odpowiada Damian Grimling, założyciel i szef firmy Sentimenti. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Codziennie śledzimy wiadomości z Ukrainy, można powiedzieć, że o skali okrucieństw i zniszczeń wiemy wszystko dzięki dostępowi do informacji. Okazuje się jednak, że zobaczenie skutków wojny na własne oczy przekracza wszystkie wyobrażenia. Jakiej pomocy potrzebują Ukraińcy przed zimą? Czy zmienia się morale Ukraińców? Czy ich nadzieja na zwycięstwo gaśnie, a może przeciwnie – jest silniejsza? Jak wyglądają miejscowości położone najbliżej linii frontu? Michał Nogaś rozmawia z dziennikarzami “Gazety Wyborczej” Wojciechem Czuchnowskim i Romanem Imielskim, którzy pojechali z pomocą humanitarną do Ukrainy. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Jeszcze kilka dni temu życie w Kijowie przypominało to sprzed wojny, teraz powrócił koszmar bombardowań zarówno Kijowa, jak i innych miast Ukrainy. Czy zmasowane ataki zaskoczyły Ukraińców? Czy do wojny można się przyzwyczaić i czym to grozi? Jak informacja o mianowaniu generała Sergieja Surowikina, noszącego przydomek "syryjski rzeźnik", na dowódcę rosyjskich sił w Ukrainie wpłynęła na ukraińskie władze i społeczeństwo? Co oznacza ogłoszenie przez Łukaszenkę rozmieszczenia na Białorusi regionalnego zgrupowania wojsk? Jakie nastroje panują wśród Ukraińców w kontekście możliwości użycia przez Rosję taktycznej broni nuklearnej? Wiktoria Bieliaszyn z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Aliną Makarczuk, ukraińską dziennikarką, autorką biografii Ołeny Zełenskiej. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

W poniedziałek rano, w odwecie za zniszczenie mostu Krymskiego, Rosjanie po raz pierwszy od miesięcy zaatakowali Kijów. Rakiety spadły też m.in. na obwód lwowski i Zaporoże. Jaka jest różnica w reakcji ukraińskiego społeczeństwa na ten atak w porównaniu z reakcją na rosyjską napaść z 24 lutego? Jak w Ukrainie komentowana jest zmiana dowódcy rosyjskich sił zbrojnych oraz ogłoszenie przez Łukaszenkę rozmieszczenia wojsk rosyjskich na Białorusi? Jaką postawę wobec wojny przyjęli sami obywatele Białorusi? Jak wygląda życie w Kijowie, jak miasto zmieniało się od 24 lutego i jak funkcjonuje teraz? Urszula Pieczek z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Andrijem Bondarem, ukraińskim pisarzem, poetą, publicystą i tłumaczem, przebywającym obecnie w stolicy Ukrainy. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

Pandemia, wojna, stres życia codziennego - te wszystkie tematy w równym stopniu co dorosłych dotyczą także dzieci. Jak rozpoznać, że nasze dziecko może być w kryzysie psychicznym? Jaką przyjąć strategię - czy chronić dzieci przed problemami, czy raczej włączać je w trudne tematy, a jeśli tak, to w jaki sposób? Co zrobić, żeby nasz stres nie przenosił się na nasze dziecko? Jak wspomagać dzieci znajdujące się w niesprzyjającym środowisku czy będące w trudniej sytuacji w szkole? Jak można uzupełnić edukację psychologiczną, której nie zapewnia szkoła? Z okazji Tygodnia Zdrowia Psychicznego na Wyborcza.pl Stanisław Skarżyński z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Moniką Szubrycht, dziennikarką, polonistką, neurologopedką i autorką książki "Szczęśliwe i silne dziecko. Jak uchronić dzieci przed kryzysami psychicznymi". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

126. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Czy śmieszne obrazki są w stanie wpłynąć na losy wojny? Jak czeski Královec (Kaliningrad) może kształtować opinię publiczną? I w końcu, czy każde państwo oprócz cyberwojsk powinno teraz tworzyć także jednostkę obrony memetycznej? O tym wszystkim Joanna Sosnowska rozmawia z prof. Magdaleną Kamińską, kulturoznawczynią i badaczką memów z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

"Gdynia obiecana" to opowieść o mieście tworzonym od podstaw, gdzie można było zacząć "z czystą hipoteką": przezwyciężyć różnice między zaborami, pokonać zacofanie, uciec od narodowych przywar, od wiejskiej nędzy i wielkomiejskiego bezrobocia, zostawić w tyle waśnie etniczne i konflikty klasowe, uniknąć urbanistycznych błędów i historycznych ograniczeń krępujących rozwój innych miast. Tu nowe pokolenie uczyło się nowych umiejętności i zawodów związanych z morzem i międzynarodowym handlem. Tu, niczym w laboratorium, mogła powstać nieobciążona żadną złą ani dobrą tradycją nowoczesna polska miejskość oraz morska polskość. Tu Polska miała uciec do przodu, z wieku dziewiętnastego w dwudziesty. Problem w tym, że w tę podróż zabrała samą siebie. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Od kilku dni można oglądać serial "Wielka woda" opowiadający o walce z powodzią we Wrocławiu w 1997 roku. Czy oddaje on atmosferę tamtych wydarzeń? Co działo się we Wrocławiu, kiedy przez miasto szła wielka woda? Jak działały sztaby przeciwpowodziowe i skąd brał się chaos organizacyjny? A przede wszystkim, jaką rolę odgrywały media w informowaniu i kierowaniu obroną miasta? Wspomnieniami z tamtych dni, nie tylko tymi tragicznymi, ale też humorystycznymi, z Michałem Nogasiem dzieli się Barbara Piegdoń-Adamczyk, wówczas szefowa "Gazety Dolnośląskiej", lokalnego dodatku "Gazety Wyborczej", dziś wydawczyni "Książek. Magazynu do Czytania". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl

W ubiegłym tygodniu Aleksander Łukaszenka zapowiedział stworzenie wspólnej rosyjsko-białoruskiej grupy wojsk, która ma stacjonować tuż przy granicy z Ukrainą. Do Białorusi dotarło 9 tys. rosyjskich żołnierzy. Czy możliwe jest wspólne uderzenie na Ukrainę? Jak silne są represje reżimu Łukaszenki wobec społeczeństwa białoruskiego? Jaka jest sytuacja więźniów politycznych na Białorusi? Jaką postawę wobec reżimu Łukaszenki przyjęły kraje Zachodu, a co powinny były zrobić, by wesprzeć niezależną Białoruś? Gościem Bartosza Wielińskiego, wicenaczelnego "Gazety Wyborczej", jest Pawieł Łatuszka, zastępca kierownika Zjednoczonego Gabinetu Przejściowego Białorusi. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Już po raz ósmy zostanie przyznana Nagroda Conrada za najlepszy literacki debiut. Jaka idea przyświeca nagrodzie? Czy można być debiutantem w wieku 80 lat? Jak wygląda proces wyboru laureatów? Jakie książki zostały nominowane w tym roku i jaka cecha wspólna łączy wszystkie tegoroczne nominacje? Arkadiusz Gruszczyński z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Michałem Pawłem Markowskim, przewodniczącym Kapituły i dyrektorem artystycznym Festiwalu Conrada.

W czerwcu 2014 roku wybucha afera taśmowa, tygodnik "Wprost" publikuje pierwsze fragmenty nagrań z politykami ówczesnej władzy. Czyje rozmowy zostały opublikowane i czego dotyczyły? Jak przebiegała akcja ABW, która na zlecenie prokuratury wkroczyła do redakcji "Wprost"? Czy rosyjskie służby przyczyniły się do przegranej Platformy Obywatelskiej w 2015 roku i wyniesienia PiS-u do władzy? Jak wygląda sprawa Marka Falenty, który wg zeznań jego dawnego współpracownika Marcina W. sprzedał taśmy rosyjskim służbom specjalnym? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Wojciechem Czuchnowskim, dziennikarzem śledczym "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

127. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Wiele z wizji, które znamy z kart powieści SF, jest już rozwijanych w wojskowych laboratoriach - jak będzie wyglądała wojna w 2050 r.? Czy militarna hegemonia USA zostanie utrzymana? Nowe technologie w wojsku to również nowe zagrożenia. Czy z wojen przyszłości zniknie pierwiastek ludzki? O wojnach przyszłości, pracach nad zwiększaniem wydolności żołnierzy i zastosowaniem sztucznej inteligencji Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Łukaszem Kamieńskim, ekspertem od technologii wojskowości z UJ. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

"Strajk" to wizualny ślad protestów, które rozpoczęły się w całej Polsce 22 października 2020 roku i w różnych formach trwały przez kolejnych kilka miesięcy. Milach od 2019 roku wraz z szesnastoma fotografkami i fotografami współtworzy Archiwum Protestów Publicznych, platformę gromadzącą dokumentację aktywizacji społecznej, oddolnych inicjatyw sprzeciwu wobec decyzji politycznych, łamania zasad demokracji i praw człowieka. "Strajk" jest fragmentem tego zbioru. Obok fotografii znajdziemy trzy teksty trzech autorek - Karoliny Gembary, Iwony Kurz i Aleksandry Boćkowskiej - problematyzujące tło, w którym te zdjęcia się wydarzyły. "UATLAS" natomiast to zapis migracji wojennych. Autorki i autorzy tej publikacji przeprowadzili rozmowy na granicy polsko-ukraińskiej (w Medyce, Krościenku, Korczowej), we Lwowie i w Warszawie. Oto historie tych, którzy przyjechali, tych, którzy zastanawiali się nad powrotem lub kolejną przeprowadzką. Historie tych, którzy doświadczyli zbrodni wojennych w XXI w., w centrum Europy. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

"To talerz z połową zupy pomidorowej. Odkąd cała porcja podrożała o 40 gr, Zbigniew bierze połówkę. Jest też drugi talerz - dziesięć leniwych, sporo bułki tartej, cukru w aptekarskiej ilości, masła też. Odkąd podrożały leniwe, o złotówkę, Zbigniew bierze połówkę" - to fragment reportażu Renaty Radłowskiej opublikowanego na Wyborcza.pl. Wszyscy odczuwamy skutki inflacji, ale seniorzy są w szczególnie trudnej sytuacji, drożyzna dotyka ich znacznie mocniej. Jakie rozwiązania mogłyby ulżyć emerytom? Co my jako obywatele, sąsiedzi osób starszych, możemy dla nich zrobić? Bartosz Józefiak rozmawia z Renatą Radłowską, dziennikarką "Gazety Wyborczej", oraz Dorotą Batko, członkinią zarządu Stowarzyszenia Pomocy Socjalnej "Gaudium et Spes" w Krakowie. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

W ubiegłym tygodniu Siły Zbrojne Ukrainy zwróciły się do Białorusinów z apelem o "niewłączanie się w brudną wojnę Rosji". Na ile uzasadniona jest obawa, że Białoruś przystąpi do wojny? Jakie panują nastroje wśród Białorusinów? Czy możliwy jest bunt białoruskiego społeczeństwa podobny do tego z 2020 roku i czym ryzykują Białorusini, wychodząc na ulice w proteście przeciwko reżimowi Łukaszenki? Jak wygląda sytuacja białoruskich więźniów politycznych? Czy ci, którzy wyszli już z więzienia, mają szansę wyjechać z kraju? Jakiej pomocy potrzebują? Rozmówcami Wiktorii Bieliaszyn z "Gazety Wyborczej" są Jana Shostak, białoruska artystka i działaczka, oraz Franciszak Wiaczorka, starszy doradca liderki białoruskiej opozycji Swiatłany Cichanouskiej. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

O peregrynacjach prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego po Polsce pół żartem, pół serio rozmawiają Roman Imielski i Paweł Wroński, dziennikarze "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Dlaczego Liz Truss musiała zrezygnować z funkcji premierki i szefowej Partii Konserwatywnej? Jak silny jest mandat nowego premiera Wielkiej Brytanii Rishiego Sunaka? Czy król ma prawo nie powierzyć misji stworzenia rządu wybranemu premierowi? Jak przyjęto na Wyspach fakt objęcia przez Sunaka urzędu premiera? Co obiecał Brytyjczykom, a czego obiecać nie mógł? I co z Borisem Johnsonem, który chciał ponownie zostać premierem mimo atmosfery skandalu, w jakiej odchodził z tego urzędu? Michał Nogaś rozmawia ze Stanisławem Skarżyńskim, korespondentem "Gazety Wyborczej" w Wielkiej Brytanii. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

128. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". Lista zarzutów, które metropolie Europy wysuwają pod adresem tzw. dark store’ów, czyli sklepów bez witryn, jest długa. Od osłabiania więzi społecznych przez hałasy nad ranem i zbyt szybko jeżdżących po chodnikach kurierów aż po złe traktowanie pracowników na śmieciowych umowach. Pandemiczna izolacja wypromowała usługi z dostawą do domu, jak sklepy bez witryn czy restauracje bez sal. A Polacy rynkowe nowości witają z entuzjazmem, do którego daleko mieszkańcom Europy Zachodniej. Jaka zatem jest przyszłość dark store’ów? Ile mamy ich w Polsce? I jak wpłyną na nasze miasta? Vadim Makarenko z firmy Statista rozmawia o tym z Mirkiem Gralem, ekspertem z firmy Last Mile Experts oraz Radosławem Gajdą, architektem i urbanistą. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Jak będzie wyglądał świat po Putinie? Co się stanie z Rosją? Czy jest szansa na jej demokratyzację, czy raczej czeka ją upadek? Czy koniec Putina wpłynie na umocnienie się zachodnich demokracji? I co z mocarstwowymi aspiracjami Chin? O optymistyczne i pesymistyczne scenariusze świata po Putinie Stanisław Skarżyński z "Gazety Wyborczej" pyta Sławomira Sierakowskiego, szefa "Krytyki Politycznej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na listy@wyborcza.pl.

Jakie zespoły wystąpią na festiwalu Soundedit, który rozpoczyna się 3 listopada w Łodzi? Kto otrzyma nagrodę Człowieka ze Złotym Uchem? O muzyce i twórcach odmieniających naszą rzeczywistość Jędrzej Słodkowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Maciejem Werkiem, dyrektorem międzynarodowego festiwalu producentów muzycznych Soundedit, liderem zespołu Hedone. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

11 listopada ulicami Warszawy znów przejdzie Marsz Niepodległości organizowany przez środowiska narodowe. Sąd Najwyższy, wbrew wcześniejszym decyzjom sądów okręgowego i apelacyjnego, po skardze nadzwyczajnej Zbigniewa Ziobry uznał, że marsz Roberta Bąkiewicza jest zgromadzeniem cyklicznym. Co to oznacza? Kim jest Robert Bąkiewicz? Skąd się wziął? Czym się wcześniej zajmował, a jak w tej chwili wyglądają jego biznesy? Dorota Wysocka-Schnepf rozmawia z Piotrem Głuchowskim, dziennikarzem "Gazety Wyborczej". Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

129. odcinek podcastu w programie "Jutronauci". W 1982 roku rzodkiewnik pospolity był pierwszą rośliną, która zakwitła w kosmosie - od tego czasu uprawianych tak jest wiele gatunków, a NASA wyhodowała już pierwsze rośliny na księżycowym gruncie. Jakie warunki trzeba spełnić, aby rośliny rosły w kosmosie? Czy w przyszłości tak uprawiane rośliny mogą stanowić podstawę wyżywienia na stacjach kosmicznych? Co z wizją Elona Muska, który planuje wysłanie na Marsa szklarni wypełnionej roślinami? O hodowli roślin w kosmosie, farmach na orbicie Księżyca oraz roli roślin w misjach kosmicznych Kasper Kalinowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z prof. Tadeuszem Uhlem, dyrektorem Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Więcej tekstów i rozmów o przyszłości znajdziesz w najnowszej edycji programu "Jutronauci": https://wyborcza.pl/jutronauci

Czym właściwie był dla Polek i Polaków okres pandemii koronawirusa? Jakie przyniósł zmiany - indywidualne, zbiorowe, społeczne? Jakie lęki i nadzieje wywołał? I przede wszystkim - co z niego pozostało? Na te i inne pytania odpowiada książka, powstała na podstawie materiału zgromadzonego w ramach konkursu "Pamiętniki Pandemii". Ponad 400 tekstów pisanych w pierwszych miesiącach pandemii koronawirusa porusza w bogaty i intymny sposób tematy takie jak zaburzenia psychiczne, dezinformację, stosunek do polityki w czasie przymusowego zamknięcia, doświadczenia kobiet czy nadawanie sensu zarazie przez pamięć zbiorową. "Pamiętniki Pandemii", zawierające również pogłębioną analizę socjologiczną nadesłanych tekstów, są zapisem zbiorowego doświadczenia momentu, który miał przeobrazić świat. Na podcast zaprasza Michał Nogaś. Nowy odcinek w cyklu "Książki. Magazyn do słuchania" w sobotę co drugi tydzień. Do usłyszenia! Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast

Według szacunków GUS do 2050 roku 40 proc. społeczeństwa polskiego będą stanowiły osoby po 60. roku życia. Jednocześnie blisko 68 proc. z nich może wymagać długotrwałej opieki. Czym jest opieka długoterminowa? Z jakimi problemami zmaga się polski system opieki nad ludźmi starszymi? Z jakich krajów powinniśmy brać przykład? Jakie rozwiązania systemowe są obecnie stosowane i w którą stronę idziemy? Kto w Polsce może być objęty opieką długoterminową? Urszula Pieczek z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr. Andrzejem Lejczakiem, prezesem Krajowej Izby Domów Opieki. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Od połowy września trwają protesty Irańczyków przeciw religijnemu reżimowi zapoczątkowane śmiercią Mahsy Amini, 22-letniej Kurdyjki aresztowanej przez policję obyczajową za zbyt luźno założony hidżab. Dlaczego bunt przeciw opresyjnej władzy nie słabnie i czy możliwe jest obalenie reżimu? Na ile prawdopodobny jest strajk generalny i czy wówczas władze zostałyby zmuszone do podjęcia rokowań z protestującymi? Czy możliwy jest rozłam w szeregach rządzących? Czy do tłumienia protestów mogą zostać użyci strażnicy rewolucji? Jak wygląda zaangażowanie w protesty mniejszości etnicznych i religijnych? Jak silny wpływ na dynamikę zmian w Iranie może mieć konflikt pokoleń? Łukasz Grzymisławski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z dr Karoliną Rakowiecką-Asgari, iranistką z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

W piątek Sejm przyjął nowelizację prawa oświatowego. Co kryje się w przegłosowanej właśnie ustawie i czym różni się ona od pierwszej, zawetowanej przez prezydenta? Jakich szkół dotyczą wprowadzane zmiany i dlaczego PiS ponownie je forsuje? Jak zmienią się szkoły publiczne? Kto po wprowadzeniu nowego prawa będzie mógł wejść do szkoły bez zgody kuratora? Czy wejście w życie ustawy spowoduje kolejny exodus nauczycieli ze szkół? Michał Nogaś rozmawia z Karoliną Słowik, piszącą na łamach "Gazety Wyborczej" o edukacji. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Dokładne wyniki wtorkowych wyborów do Kongresu nie są jeszcze znane, ale wygląda na to, że Republikanie nie osiągną tak dobrego rezultatu, jakiego się spodziewali. Dlaczego tak się stało? Jakie czynniki decydują o wzroście poparcia dla Republikanów i co uderza w administrację Bidena? Jak układ sił w Kongresie wpłynie na realizację projektów politycznych, społecznych i gospodarczych prezydenta Bidena? Co zmiana w Kongresie oznacza dla Ukrainy? Czy Polska powinna się martwić po tych wyborach? Dorota Wysocka-Schnepf z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Włodzimierzem Cimoszewiczem, byłym premierem i byłym szefem MSZ. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Z listy 100 rzeczy, które zdaniem autorów i autorek "Książek. Magazynu do Czytania" czynią świat lepszym, wybraliśmy kilka. W 88. odcinku podcastu "Mistrzowie Słowa" Maria Maj czyta wybrane teksty. Wyjątkowo w tym tygodniu podcast publikujemy również w ramach bezpłatnego wydania "8:10". Zależy nam, żeby tego odcinka mogli posłuchać wszyscy, nie tylko członkowie Klubu "Wyborczej". Żeby w weekend połączony ze Świętem Niepodległości wszystkim nam było lepiej, piękniej i życzliwiej. Co tydzień w sobotę publikujemy dla klubowiczów "Wyborczej" jeden tekst czytany przez wybitne aktorki i wybitnych aktorów. Dołącz do Klubu "Wyborczej", kupując najwyższy, klubowy pakiet prenumeraty cyfrowej na Wyborcza.pl/prenumerata.

Jak się przygotować na spotkanie z wilkami? Jak je sfotografować? Co sprawia, że niektóre zwierzęta są częściej fotografowane niż inne? Co znajdzie się w kalendarzu przyrodniczym na 2023 rok? I co znika z naszego krajobrazu? O fotografowaniu i przyrodzie Anita Dmitruczuk rozmawia z Adamem Wajrakiem, dziennikarzem "Gazety Wyborczej", fotografem, przyrodnikiem i pisarzem. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Gościem Wiktorii Bieliaszyn z "Gazety Wyborczej" jest Iwan Wyrypajew, rosyjsko-polski reżyser i dramaturg. Jak wyglądają jego relacje z Rosją? Czy wierzy w upadek reżimu Putina i wolny kraj? Jaka wizja Rosji wydaje się najbardziej prawdopodobna? Jak zmieniła się rzeczywistość osób przybyłych do Polski zza wschodniej granicy? Jak wygląda współpraca uchodźców z Ukrainy, Rosji i Białorusi? Jakie są nastroje wśród Rosjan przebywających w Polsce? Czy można mówić o ich winie i odpowiedzialności za agresję Putina na Ukrainę? Czy rosyjski Majdan był w ogóle możliwy? I dlaczego ważne jest wspieranie Rosjan sprzeciwiających się reżimowi Putina? Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

Dziś rozpoczyna się 16. Azjatycki Festiwal Filmowy Pięć Smaków, na którym w sekcji "Hongkong. Kino czasu przemian" można obejrzeć filmy zrealizowane po 1997 roku, czyli po przekazaniu miasta Chinom. Jakie zmiany zaszły w Hongkongu w ciągu tych 25 lat i jak odzwierciedla je hongkońskie kino? O filmach prezentowanych podczas festiwalu i pogłębiającej się cenzurze w hongkońskiej kinematografii Piotr Guszkowski z "Gazety Wyborczej" rozmawia z Marcinem Krasnowolskim, znawcą kina azjatyckiego, programerem AFF Pięć Smaków. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.

W niedzielę w Katarze rozpoczyna się piłkarski mundial, największe piłkarskie święto. O futbolu wielkim, ale też i tym małym, rozgrywanym na osiedlowym boisku, a także o dziecięcych marzeniach o grze na wielkich stadionach, które czasem się spełniają, Marcin Wesołek rozmawia z Remigiuszem Mrozem, którego poświęcona futbolowi powieść "Z pierwszej piłki" ukazała się właśnie nakładem wydawnictwa Filia. Więcej podcastów na https://wyborcza.pl/podcast. Piszcie do nas w każdej sprawie na: listy@wyborcza.pl.